Να κοιτάς κατάματα τη γη που σε γέννησε…

Ξαναγύρισα στην Ήπειρο, τόπο καταγωγής της μιας πρόγονης, έπειτα από αρκετά χρόνια. Εδώ, στα γυάλινα Γιάννενα «όπου χαράζει ο τόπος με βουνά πολλά», για να θυμηθούμε τον Μιχάλη Γκανά, κι οι πλούσιες φλέβες της ιστορίας χύνονται στα σώματα και στα μοιρολόγια, η απομόνωση λόγω της γεωγραφικής ιδιαιτερότητας δείχνει να έχει υποχωρήσει αισθητά κι ο τουρισμός να περνάει περίοδο ακμής.
Αλλά ο τελευταίος, ο τουρισμός δεν είναι ένας συνεκτικός μονόλιθος, κι αν ένας τόπος θέλει να εκμαιεύσει από αυτόν τα πιο ποιοτικά χαρακτηριστικά του, και να αποφύγει –το κατά δύναμη- κάποια από τα αρνητικά, κάνει απόπειρες έστω ποιοτικών διαφημιστικών προωθήσεων. Γενικότερα στις ολοκληρωμένες τουριστικές καμπάνιες ο επηρεασµός του κοινού έχει ως βασικούς στόχους την πληροφόρηση, την πειθώ και την υπενθύμιση.
Οι πλευρές του τόπου σου που επιλέγεις να προβάλλεις, κι άρα πληροφορείς γι’ αυτές, προσελκύουν και αντίστοιχα μέρη του τουριστικού κοινού. Η Ήπειρος γενικότερα, και τα Γιάννενα ειδικότερα, ήταν πάντα συνυφασμένα «με τα γρόσια και τα γράμματα». Αλλά και οι δυο αυτές έννοιες δεν νοούνται στενά μα «περιγράφουν» τα πλατιά πεδία του εμπορίου και του πολιτισμού. Ανάμεσα στις νέες µορφές τουρισµού μια από αυτές που προνομιακά τα συνδυάζει είναι ο λεγόμενος γαστρονομικός (ή γαστριμαργικός) τουρισμός, δυναμικό κομμάτι του πολιτιστικού τουρισμού τα νεότερα χρόνια, με πυλώνες όπως την ανάδειξη ντόπιων προϊόντων, την ανάπτυξη των βιολογικών, συστημάτων διασφάλισης της ποιότητας και των δύο και πιστοποίησης της αξίας και της μοναδικότητάς τους.
Η Ήπειρος έχει να προσφέρει πάρα πολλά αλλά και να ωφεληθεί πάρα πολύ και από αυτό το πεδίο. Παρόλο που τα τελευταία χρόνια έχουν γίνει θεματικές εκθέσεις ηπειρωτικών προϊόντων στην ίδια την Ήπειρο (όπως πχ στην Πρέβεζα) η ενηµέρωση της τουριστικής αγοράς σχετικά με τα προϊόντα και τις δυνατότητες τους θα πρέπει να ξεπεράσει την περίοδο ομφαλοσκόπησης και να συναντηθεί με την υπόλοιπη Ελλάδα. Όμοια αλλά και διαφορετικά με αυτό που κάνουν φορείς και αυτοδιοικητικοί οργανισμοί από την Κρήτη που ταξιδεύουν τα Κρητικά προϊόντα και μέσω αυτών το ίδιο το νησί σε σημαντικές πόλεις της Ελλάδας, θα πρέπει να στηθούν εκθέσεις Ηπειρωτικών Προϊόντων αρχίζοντας από την Αθήνα και την Θεσσαλονίκη.
Η Ήπειρος δεν είναι τα περίφημα πανηγύρια της, ούτε ο πολιτισμός της εξαντλείται σε αυτά. Το ίδιο ισχύει και για τα γαστρονομικά της προϊόντα φυσικά, τα οποία παρόλο που ούτε κι αυτά την περιγράφουν κατ’ αποκλειστικότητα, δεν έχουν προωθηθεί όσο συστηματικά αρμόζει σε μια εποχή που ανακαλύπτει νέες ποιοτικές μορφές τουρισμού, συνδυασμένα πάντα με άλλα πολιτιστικά προϊόντα της περιοχής.
Όπως και να’ χει, η δημιουργία Εκθέσεων Ηπειρωτικών Προϊόντων ανά την Ελλάδα, με δώρο πχ στους επισκέπτες φθηνά πακέτα διακοπών στις πιο αδύναμες τουριστικά περιοχές ή εποχές, μπορεί να συνεισφέρει πολύ δυναμικά στο µήνυµα για το τι πρεσβεύει η περιοχή ως χαρτοφυλάκιο τουριστικών προορισμών και γιατί αξίζει να την επισκεφτεί κανείς. Αυτό θα βελτιώσει τις τουριστικές επιδόσεις τόσο ως προς την ποιότητα όσο και ως προς την εποχικότητα και τη µέση παραµονή. Αλλά ακόμη θα δημιουργήσει μια διαφημιστική πλατφόρμα ώστε να επωφεληθούν όλες οι περιοχές από την τουριστική προβολή.
Κλείνοντας, θα ήθελα να επισημάνω τον κίνδυνο να εκπέσει η ποιότητα και να χαθεί το χρώμα. Αλλά κανένας φόβος κινδύνου δεν μπορεί να αναιρέσει τις δυνατότητες, ιδίως εάν αυτές γίνεται προσπάθεια να πραγματωθούν από ανθρώπους που γνωρίζουν το αντικείμενο και αγαπούν την γη τους. Και σε αυτήν, όπως και σε κάθε νέα περίπτωση δημιουργικής μα όχι φθηνής προσαρμογής στους νέους καιρούς, ισχύουν οι στίχοι του Άνθου Πωγωνίτη: «Να κοιτάς κατάματα τη γη που σε γέννησε / Ας έχουν πεθάνει εκείνοι που θαύμαζες / θα γεννηθούν αυτοί που θα φέρουν / το μεγάλο δώρο στα παιδιά».

* Η Ελένη Καρασαββίδου είναι ΕΔΙΠ Παιδαγωγικής Σχολής Παν/μίου Ιωαννίνων.