Σάββας Σιάτρας: Η φωνή της Ηπείρου!..

Ο Σάββας Σιάτρας είναι ένας μεγάλος τραγουδιστής της Ηπείρου, ένας άνθρωπος που συνέδεσε το όνομα και τη ζωή του με το τραγούδι και την Ήπειρο, ένας γνήσιος και αυθεντικός τραγουδιστής της Ηπείρου, ένας καταξιωμένος, γνωστός και αγαπητός τραγουδιστής σε όλους.
Είναι γεγονός ότι μερικοί άνθρωποι έχουν ταυτίσει το όνομά τους με αυτό που υπηρέτησαν με συνέπεια στη ζωή τους, με αυτό που αγάπησαν και σεβάστηκαν στη ζωή τους. Έτσι ακούγοντας κανείς το όνομα Σάββας Σιάτρας φέρνει αμέσως στο μυαλό του το γνήσιο Ηπειρώτικο τραγούδι, έρχονται στη σκέψη του ολόκληρη η Ήπειρος και τα Γιάννενα, ένας τόπος που γέννησε τόσα πολλά τραγούδια όσα ήταν και τα βάσανα των ανθρώπων της Ηπειρώτικης γης στο διάβα των αιώνων.
Αισθάνομαι πως είμαστε τυχεροί και ευλογημένοι, αφενός γιατί ως Ηπειρώτες διαθέτουμε έναν μεγάλο πλούτο αξεπέραστων τραγουδιών και αφετέρου γιατί αυτός ο τόπος γέννησε και γεννάει θαυμάσιους μουσικούς και εξαίρετους τραγουδιστές, ανάμεσα στις πρωταρχικές θέσεις των οποίων συγκαταλέγεται και ανήκει ο Σάββας Σιάτρας.
Η Ήπειρος και δίπλα σε αυτήν αγκαλιά και η Βόρειος Ήπειρος, με ακόμη πιο βασανιστικούς καημούς και αναστεναγμούς, που πρέπει να εκφραστούν ατόφιοι και γνήσιοι από το δημοτικό μας τραγούδι. Τα τραγούδια της Ηπείρου, τα τραγούδια της ξενιτιάς και της χαράς, τα τραγούδια της αλήθειας και της ίδιας της ζωής.
Ο κάθε τόπος τραγουδάει περισσότερο αυτό που τον πόνεσε, αυτό που προκάλεσε θλίψη και καημό στην ψυχή του, αυτό που τον συντρόφευε μέρα και νύχτα και που όσο και να το ήθελε δεν μπορούσε να το αποχωριστεί και να το λησμονήσει. Ο Ηπειρώτης έζησε την ξενιτιά και τα βάσανα της ξενιτιάς όσο ίσως κανένας άλλος. Ταξίδια μακρινά, ταξίδια κοντινά που φαίνονταν και αυτά μακρινά, οικογένειες που γίνονταν κομμάτια, για να επιβιώσουν, άνδρες, γυναίκες και παιδιά ο ένας να στερείται βασανιστικά τον άλλον. Και σε όλα αυτά, η φωνή του Σάββα Σιάτρα, γνήσια, αληθινή, πονεμένη, ανεπιτήδευτη, όπως άλλωστε ήταν τα λόγια και οι καημοί των τραγουδιών. Δεν τραγουδάει απλά τα τραγούδια του. Πονάει ο ίδιος, αγωνίζεται και συμμετέχει ο ίδιος σε κάθε τραγούδι, σαν να γράφτηκε το τραγούδι για αυτόν και τον καημό της δικής του καρδιάς.
Και δίπλα στα τραγούδια της ξενιτιάς, τα τραγούδια της αγάπης, που και αυτά έχουν φωλιάσει στην ψυχή του Ηπειρώτη και που έρχεται η φωνή του Σάββα Σιάτρα να τα αναστήσει, να τα ζωντανέψει και να τα μεταφέρει από στόμα σε στόμα, σαν να το έχει ανάγκη ο καθένας από εμάς. Και δίπλα στα τραγούδια της αγάπης, τα ηπειρώτικα τραγούδια του γάμου, που φέρνουν και αυτά το δάκρυ στο μάτι, γιατί πολλά έχουν και πάλι να κάνουν με τον χωρισμό και την ξενιτιά. Και έρχεται πάλι η φωνή του να ραγίζει την καρδιά της μάνας και της κόρης, την ώρα του αποχωρισμού, καθώς κανείς δεν μπορεί να ξεχωρίσει εύκολα τον πόνο από τη χαρά.
Και ακόμη τα κλέφτικα τραγούδια να υμνούν και να επαινούν τα κατορθώματα των κλεφτών, να δοξάζονται και να υμνούνται οι κλέφτες από τη φωνή και τα γυρίσματα του Σάββα Σιάτρα.
Η Καρίτσα που είναι το χωριό που γεννήθηκε ο Σάββας Σιάτρας, μαζί με τη Ζίτσα και την Κληματιά, ήταν και εξακολουθούν να είναι ένας τόπος των μουσικών και των τραγουδιστών. Η μάνα του, η Πανάγιω, η πρώτη μεγάλη και αναντικατάστατη δασκάλα του γιου της, να δίνει τον ηχώ στον Σάββα και αυτός να μην ξεφεύγει από αυτόν ούτε ένα βήμα σε ολόκληρη τη ζωή του. Η φωνή και το τραγούδι της μάνας που αποτυπώνονται διαχρονικά στην ψυχή του παιδιού και που διαφυλάσσεται η γνησιότητά τους όσα χρόνια και να περάσουν.
Ο Σάββας Σιάτρας ως απόφοιτος της Ριζαρείου Εκκλησιαστικής Σχολής μιλάει πάντα με σεβασμό και εκτίμηση για τη Σχολή που τον φιλοξένησε κοντά της, αλλά και για τη Σχολή που του έδωσε πολλά και χρήσιμα εφόδια για το τραγούδι, που άρχισε τότε να το ανακαλύπτει και που θα το ακολουθούσε και θα το υπηρετούσε πιστά σε ολόκληρη τη ζωή του.
Τα μουσικά βήματα και η πορεία του στέριωναν συνεχώς και καθιστούσαν τον ίδιο γνωστό και κυρίαρχο όχι μόνο στην αποδημία της Αθήνας, όχι μόνο στη μεγάλη αγάπη του την Ήπειρο, αλλά και στους απόδημους Ηπειρώτες στα πέρατα του κόσμου. Σκέφτομαι τους ανθρώπους που γνώρισε ο Σάββας Σιάτρας σε αυτά τα μακρινά του ταξίδια, σκέφτομαι τους φίλους που έκανε, τα τραγούδια που τραγούδησε, τα αλησμόνητα γλέντια που έζησε.
Είναι αλήθεια πως ακόμη και ο Ηπειρώτης της Αθήνας ζει έντονα και νοσταλγεί έντονα τη μάνα γη της Ηπείρου. Το βλέπει και το αντιλαμβάνεται κανείς σε όλες τις εκδηλώσεις που διοργανώνει η Πανηπειρωτική, γνήσιος εκφραστής της ηπειρώτικης ψυχής. Θεωρώ, ωστόσο, ότι οι Ηπειρώτες της μακρινής ξενιτιάς ήταν αυτοί που πονούσαν και ευφραίνονταν συνάμα από τη φωνή και τα τραγούδια του Σάββα Σιάτρα, καθώς εκείνος τραγουδούσε από τα σπλάχνα της ψυχής του το Ξενιτεμένο μου πουλί και τη Μαργιόλα! Τι γλέντια, τι καημοί, τι συγκινήσεις και τι χαρές! Ένα κομμάτι από τη ζωή και τα τραγούδια του βρίσκονται χαρισμένα στον κόσμο των Ηπειρωτών της ξενιτιάς, όπου βέβαια ο ένας δεν λησμονεί διαχρονικά και δεν μπορεί να λησμονήσει κα να αρνηθεί τον άλλον. Αμερική, Αυστραλία, Καναδάς, Γερμανία, ο κόσμος ολόκληρος, μία, δύο, τρεις και περισσότερες φορές. Και ξεχωριστή θέση στην καρδιά του Σάββα Σιάτρα να καταλαμβάνουν η Δερβιτσιάνη και η Βόρεια Ήπειρος, συμμετέχοντας ο ίδιος με τη δύναμη της φωνής και της ψυχής του σε όλα τα εύκολα και τα δύσκολα αυτής της μαρτυρικής γης.
Σεβάστηκε, συνεργάστηκε και τίμησε ο Σάββας Σιάτρας αξεπέραστους μουσικούς, μεγάλους και ονομαστούς καλλιτέχνες, ονόματα που σφράγισαν με την παρουσία και την προσφορά τους το δημοτικό τραγούδι της Ηπείρου. Κέρδισε ο ίδιος, κέρδισαν και εκείνοι από την αμοιβαία συνεργασία. Κυρίως, όμως, κέρδισε προς όφελος όλων το ίδιο το Ηπειρώτικο τραγούδι.
Τίποτε δεν είναι αυτονόητο και δεν αποκτιέται χωρίς αγώνα και προσπάθεια. Ο Σάββας Σιάτρας πρόβαλε και ανέδειξε το δημοτικό τραγούδι της Ηπείρου με αξεπέραστες καταγραφές, με μουσικές συναυλίες στην πατρίδα και το εξωτερικό, με κάθε μέσο και με κάθε τρόπο σε ολόκληρο τον κόσμο. Υπηρετεί με συνέπεια και ευθύνη τη μουσική μας παράδοση, αγωνιά να διατηρηθεί ατόφια και γνήσια, νοιάζεται να τη χαρούν και να την απολαύσουν οι νεότερες γενιές, να γνωρίσουν και να χαρούν την ομορφιά και το κάλλος της.
Ανήκει στον Σάββα Σιάτρα δικαιωματικά κάθε έπαινος και κάθε τιμή. Είναι η φωνή της Ηπείρου, είναι η καρδιά της Ηπείρου, είναι ο άνθρωπος που τραγούδησε και ύμνησε την ιστορία και τις ομορφιές της Ηπείρου. Χρωστάμε όλοι στον Σάββα Σιάτρα και θα τον ευγνωμονούμε παντοτινά για την ανεκτίμητη προσφορά του στη μουσική παράδοση και στον μουσικό πλούτο του τόπου μας, στην Ήπειρο που τόσο αγαπάμε. Σε ευχαριστούμε, Σάββα Σιάτρα, ευγνώμονες για πάντα!
ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΚΑΨΑΛΗΣ