Υπάρχει ζωή και μετά τον άνθρωπο...

Πάσχα στο Ζαγόρι, στην επέκεινα χώρα μου. Ως συνήθως, μου δόθηκε η ευκαιρία του στοχασμού εν μέσω άνοιξης, έστω για λίγο. Διάβασμα, βίωμα, έμπνευση, διάλογος, μοίρασμα. Η βιοποικιλότητα το θέμα. Εξάλλου στη Βίτσα Ζαγορίου έχουμε ένα Μουσείο Φυσικής Ιστορίας από το 2010, χάριν της πρωτοβουλίας του αείμνηστου πατέρα μου Δημητρίου Ν. Γιαννή. Το κτίριο του Μουσείου ήταν το σπίτι του πεθερού του προπάππου μου, του ευεργέτη Μάνθου Βελογιάννη.

Η βιοποικιλότητα του πλανήτη μας γνωρίζει τις μεγαλύτερες διαταραχές από ποτέ. Σύμφωνα με πρόσφατη επιστημονικά τεκμηριωμένη έκθεση του ΟΗΕ (IPBES), μέχρι ένα εκατομμύριο είδη απειλούνται με εξαφάνιση τις επόμενες δεκαετίες εξαιτίας της ανθρωπογενούς δραστηριότητας. Μαζί με την κλιματική αλλαγή η απειλή γίνεται κολοσσιαία, υπαρξιακή.
Η ζωή στη γη θα συνεχίσει να υπάρχει, αν και ίσως χωρίς την ανθρώπινη παρουσία, εξαιτίας της ανευθυνότητας σε βάρος του εαυτού μας. Η ανθρώπινη επίθεση στη βιοποικιλότητα μπορεί να αποβεί μοιραία για την αθρώπινη παρουσία στη γη, επισημαίνει στο πλαίσιο της έκθεσης του ΟΗΕ ο Μπρουνό Νταβίντ, Πρόεδρος του Εθνικού Μουσείου Φυσικής Ιστορίας της Γαλλίας.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση οφείλει, μπορεί και είναι συνεχώς στην εμπροσθοφυλακή της παγκόσμιας προσπάθειας για το περιβάλλον και το κλίμα. Η σοβαρότερη από τις παγκόσμιες προκλήσεις εντοπίζεται στον φαύλο κύκλο που δημιουργείται από την κλιματική αλλαγή και την καταστροφή του περιβάλλοντος.
Ο σύγχρονος κόσμος είναι αντιμέτωπος με την αλόγιστη σπατάλη φυσικών πόρων. Η βιοποικιλότητα, τα τελευταία 40 χρόνια, έχει μειωθεί κατά 25%. Αυτό σημαίνει μια δραματική μείωση της άμυνας του πλανήτη απέναντι στη συγκέντρωση αερίων του θερμοκηπίου. Μόνον η αποψίλωση των δασών συνεπάγεται αύξηση των σχετικών παγκόσμιων εκπομπών κατά 20%.
Επίσης βρισκόμαστε αντιμέτωποι με την αύξηση της θερμοκρασίας, τη μείωση των αποθεμάτων νερού, τον κίνδυνο ερημοποίησης μεγάλων περιοχών. Όλα αυτά επιφέρουν καίριο πλήγμα στην ανάπτυξη και την ποιότητα της ζωής.
Οι συνέπειες από την απώλεια της βιοποικιλότητας, την εξαφάνιση των ζωϊκών και φυτικών ειδών, είναι μη αναστρέψιμες. Η καταστροφή της φύσης στερεί από τις επόμενες γενιές τις βασικότερες προϋποθέσεις για την επιβίωσή τους. Σπαταλώντας, σε παγκόσμιο επίπεδο, το πολύτιμο κεφάλαιο των φυσικών πόρων, θέτουμε σε κίνδυνο την αντοχή των οικοσυστημάτων και την ικανότητά τους να υποστηρίξουν τις ανάγκες των μελλοντικών γενεών. Τα όποια βραχυπρόθεσμα οφέλη από την αλόγιστη χρήση φυσικών πόρων, σημαίνουν ένα αβάσταχτο μεσοπρόθεσμο κόστος. Η καταστροφή της βιοποικιλότητας επιφέρει και βαρειές οικονομικές συνέπειες. Εκτιμάται ότι το κόστος για την ανθρωπότητα από την καταστροφή της φύσης και των οικοσυστημάτων, θα φθάσει σε ετήσια βάση από το 2050 και μετά στο 6% του Παγκόσμιου Ακαθάριστου Προϊόντος.
Υπάρχει σε ευρωπαϊκό επίπεδο ένα ολοκληρωμένο και αποτελεσματικό νομοθετικό πλαίσιο άμεσης ισχύος στα κράτη - μέλη και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ως θεματοφύλακας των Συνθηκών, μεριμνά για την ορθή εφαρμογή του.
Η Ελλάδα αποτελεί ξεχωριστή περίπτωση. Είναι γνωστό ότι σε καμία άλλη μεσογειακή ή ευρωπαϊκή χώρα δεν έχει διατηρηθεί τόσο υψηλή βιοποικιλότητα. Στη χώρα μας έχουν καταγραφεί περίπου 5,5 χιλ. είδη φυτών, 23 χιλ. είδη ζωικών οργανισμών και 3,5 χιλ. θαλάσσια είδη. Βασικό χαρακτηριστικό της ελληνικής βιοποικιλότητας είναι και το υψηλό ποσοστό ενδημικότητας. Πολλά από τα είδη που ζουν στη χώρα μας συναντώνται μόνον εδώ. Η φύση αποτελεί αναπόσπαστο τμήμα του πολιτισμού μας, της ιστορίας μας, της ταυτότητάς μας. Είναι εθνικής σημασίας υπόθεση. Οφείλουμε να την κάνουμε ισχυρή επιλογή μας. Πρέπει να δώσουμε ιδιαίτερη έμφαση στη σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για τη Βιολογική Ποικιλότητα. Στο Δίκτυο Natura 2000 είναι ενταγμένο ένα μεγάλο τμήμα της ελληνικής επικράτειας, που φτάνει το 23% του εδάφους και είναι αρκετά πιο πάνω από τον κοινοτικό μέσο όρο. Δεν φτάνει.
Πολιτικές προτεραιότητες είναι, η διατήρηση των σημαντικών ζωϊκών και φυτικών ειδών, καθώς και των οικοσυστημάτων της πατρίδας μας, η προσαρμογή στις επιπτώσεις που προκαλεί η κλιματική αλλαγή, η περαιτέρω ενίσχυση της υπερεθνικής και διακρατικής συνεργασίας, η επένδυση στη σχετική επιστημονική έρευνα, η θέσπιση διαδικασιών για την πρόληψη και την αποκατάσταση της περιβαλλοντικής ζημας και την πρόληψη των επιπτώσεων από Γενετικά Τροποποιημένους Οργανισμούς και φυσικά η συνεχής ενημέρωση των πολιτών, ώστε με την αυξανόμενη ευαισθητοποίηση να υπάρχει μια συνεχώς εντεινόμενη προσπάθεια.
Δεν έχω δισταγμούς. Η κατεύθυνσή μου είναι σαφής και η βούλησή μου δεδομένη: αποτελεσματική προστασία του φυσικού πλούτου της πατρίδας μας. Το Εθνικό Πάρκο Βόρειας Πίνδου, το μεγαλύτερο, πλέον πράσινο και με τη μεγαλύτερη βιοποικιλότητα Πάρκο της χώρας, αποτελεί μοναδικό εθνικό και ευρωπαϊκό κεφάλαιο, που χρήζει της μέγιστης προστασίας.
Η ελευθερία είναι μια από τις πλέον έγκυρες καταστάσεις που διαμείβονται στη φύση και που εμείς οι άνθρωποι, ίσως το εγωϊστικότερο και πλέον (αυτό)καταστροφικό είδος από τα 8.000.000 έμβια είδη, δεν έχουμε αντιληφθεί τη βασική προϋπόθεση της που είναι η ίδια η φύση.
ΝΙΚΟΣ ΓΙΑΝΝΗΣ