Η ελληνική γλώσσα και οι Καλάς των Ιμαλαΐων

on .

Καλάς ονομάζονται οι κάτοικοι του Νοτιοδυτικού Αφγανιστάν και του Βορειοδυτικού Πακιστάν, οι οποίοι καυχιούνται ότι είναι απόγονοι του Μεγάλου Αλεξάνδρου. Στο Αφγανιστάν, στο άκουσμα του ονόματος Ελλάδα ριγούν και ονειρεύονται… «Αγκαλιάζουν» φιλόξενα τον Έλληνα επισκέπτη, αν και συνήθως είναι επιφυλακτικοί με τους ξένους… Όλοι αυτοί είναι τα ζωντανά μνημεία ενός ιστορικού γεγονότος χιλιάδων ετών, της πορείας του Μεγάλου Αλεξάνδρου, του στρατηλάτη – εκπολιτιστή… Στα βουνά του Πακιστάν υπάρχει μία φυλή που έχει θεοποιήσει τον Μέγα Αλέξανδρο και τα μέλη της πιστεύουν ότι μια μέρα θα επιστρέψει ο μεγάλος στρατηλάτης, σαν άλλος Μεσίας, για να τους οδηγήσει πίσω στην πατρίδα.
Ο πρόεδρος της πολιτιστικής εταιρείας «ΜΑΚΕΔΝΟΣ» Δ. Αλεξάνδρου διηγείται για τους Καλάς: «Πρώτα επισκευθήκαμε τη φυλή των Καλάς. Για να φθάσουμε εκεί περάσαμε από ένα δρόμο που σύμφωνα με τους Πακιστανούς συνοδούς μας, είναι ο ίδιος που είχε χρησιμοποιήσει ο Μ. Αλέξανδρος. Κατά μήκος του δρόμου συναντήσαμε πολλά αλσύλλια ελαιοδέντρων, που, όπως διηγούνται οι οδηγοί μας, δημιουργήθηκαν από τα κουκούτσια των ελιών που έτρωγαν οι στρατιώτες του Μακεδόνα στρατηλάτη στις στάσεις τους. Μας είπαν ακόμη ότι στο Πακιστάν ανθεί το εμπόριο αρχαίων ελληνικών νομισμάτων, γεγονός που αργότερα διαπιστώσαμε και μόνοι μας.
Η φυλή των Καλάς προήλθε από την ένωση στρατιωτών του Μ. Αλεξάνδρου με ντόπιες γυναίκες. Αριθμεί 3-4 χιλιάδες, που με αργό ρυθμό οδεύει προς εξαφάνιση. Όταν έφθασαν στην κοιλάδα, όλοι οι Καλάς ήθελαν να γνωρίζουν τον «Γιουνάν» (Έλληνα). Τον περιεργάστηκαν, τον αγκάλιασαν, τον δέχτηκαν σαν αδελφό από τη μακρινή πατρίδα… Το βράδυ οργάνωσαν μια παραδοσιακή γιορτή και χόρεψαν σφυρίζοντας… πράγμα, που, όπως λένε οι Πακιστανοί, μόνον οι Έλληνες και οι Καλάς ξέρουν να κάνουν.
Οι Καλάς πιστεύουν ότι η πατρίδα τους βρίσκεται στη Δύση και είναι η μυθική χώρα Τσίαμ. Να είναι άραγε ο Θύαμις, ο ποταμός της Ηπείρου, από όπου ο Μ. Αλέξανδρος στρατολόγησε τους τρομερούς Ηπειρώτες στρατιώτες του λαού των Μολοσσών; Είναι χαρακτηριστικό ότι οι Καλάς πιστεύουν και λατρεύουν τους Ολύμπιους θεούς, με πρώτο τον Ντία – Ζέο (=Δίας – Ζεύς) και την Ζέστιακ (Εστία), ενώ στο κέντρο των σπιτιών τους μένει άσβεστη μία φλόγα, έθιμο καθαρά αρχαίο ελληνικό. Έχουν δε θεοποιήσει τον Μ. Αλέξανδρο, τον Σικαντέρ, για να οδηγήσει τη φυλή στη μακρινή πατρίδα στη Δύση…
Λατρεύουν ακόμη έναν θεό με το όνομα «MAKEDON» (=Μακεδών). Έχουν ξόανα Μακεδόνων στρατιωτών και ειδώλια αλόγου που παριστάνουν τον Βουκεφάλα. Όπως βλέπουμε, όλοι αυτοί οι λαοί όχι μόνον δεν έχουν την παραμικρή θλιβερή ανάμνηση από τον Μ. Αλέξανδρο, αλλά αντίθετα τον λατρεύουν σαν θεό και τον περιμένουν μια μέρα να εμφανιστεί (Β’ παρουσία), για να τους οδηγήσει στη μακρινή πατρίδα στη Δύση…
Ερχόμαστε τώρα στο θέμα της γλώσσας των Καλάς. Πριν από μερικά χρόνια πραγματοποιήθηκε Διεθνές Συνέδριο Τεκμηρίωσης Γλωσσών και Παράδοσης με επίκεντρο τους Καλάς των Ιμαλαΐων. Πραγματοποιήθηκε στο Αμφιθέατρο της Κεντρικής Βιβλιοθήκης του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης.
Στόχος του Συνεδρίου ήταν η τεκμηρίωση, περιγραφή και αναβίωση γλωσσών υπό εξαφάνιση, με επίκεντρο την γλώσσα των Καλάς. Στο Συνέδριο συζητήθηκαν μεθοδολογίες επιτόπιας έρευνας καθώς και πρακτικές αναβίωσής τους, όπως καταγραφή λεξικών και Γραμματικής, αλλά και γλωσσικών εγχειριδίων. Επίσης, έγιναν ανακοινώσεις που αφορούσαν στην γλώσσα και παράδοση των Καλάς σε σχέση με την Αρχαία Ελληνική γλώσσα και πολιτισμό.
Ιδιαίτερη σημασία έχει η ανακοίνωση των αποτελεσμάτων της έρευνας Ελισάβετ Μελά – Αθανασοπούλου, σχετικά με τους Καλάς των Ιμαλαΐων.
Μέσω του Προγράμματος του ΥΠΕΠΘ «Μορφοφωνολογική Περιγραφή της Γλώσσας των Καλάς ως μία Ινδο-Άρια Γλώσσα με Αρχαίες Ελληνικές Ρίζες», η κ. Μελά – Αθανασοπούλου πραγματοποίησε επιτόπια έρευνα στην περιοχή του Βορειοδυτικού Πακιστάν με τα σύνορα του Αφγανιστάν, όπου βρίσκονται οι Κοιλάδες των Καλάς, την Άνοιξη και το Καλοκαίρι του 2007. Έζησε με τις οικογένειες των Καλάς, κατέγραψε την γλώσσα τους, τα ήθη και τα έθιμά τους, τις καθημερινές ασχολίες τους και τις λατρευτικές τελετές τους. Η έρευνά της διακόπηκε προσωρινά για ένα τετράμηνο λόγω βαριάς ασθένειάς της από τοπικό πυρετό. Μετά την ανάρρωσή της συνέχισε την έρευνα και τις αναλύσεις των στοιχείων που κατέγραψε με τη συνεργασία φυσικού ομιλητή Καλάς που δέχτηκε να έλθει στην Ελλάδα για να την βοηθήσει να καταγράψει και να σώσει μία γλώσσα που κινδυνεύει άμεσα να εξαφανισθεί.
Από την ανάλυση των μέχρι τώρα στοιχείων αποδεικνύεται επιστημονικά η άμεση επαφή που είχε η Ελληνική γλώσσα με τις τοπικές λαλιές των λαών που κατέκτησε ο Μ. Αλέξανδρος. Στην γλώσσα των Καλάς διαφαίνεται η επίδραση στο λεκτικό μέρος με αρχαιοελληνικές λέξεις που έχουν διασωθεί στην γλώσσα με την αρχαία σημασία τους. Στο συντακτικό μέρος υπάρχει ένα μεγάλο τμήμα με πολλαπλές ομοιότητες στην κλίση των ρημάτων και σε γραμματικά φαινόμενα όπως η γενική απόλυτη.
Δυστυχώς, η απομόνωση των Καλάς στις Κοιλάδες σε υψόμετρο μεταξύ 3.000 και 3.800 μέτρων, η πίεση από τους γύρω πληθυσμούς και η ανάγκη για εργασία λόγω του φτωχού φυσικού περιβάλλοντος τους έφερε σε επαφή με πολλούς λαούς και άλλες γλώσσες με αποτέλεσμα να υπάρχουν πολλαπλά δάνεια στη γλώσσα, γεγονός που καθιστά δύσκολη την διεξαγωγή της έρευνας.
Συγκεκριμένα, στο Συνέδριο έγιναν δύο ανακοινώσεις της Επικούρου Καθηγήτριας του Α.Π.Θ. Ελισάβετ Μελά – Αθανασοπούλου 1) «Μορφοφωνολογική Ανάλυση της γλώσσας των Καλάς ως μία Ινδο-Άρια γλώσσα με Αρχαίες Ελληνικές Ρίζες» και 2) «Η Καλάσα γυναίκα σήμερα». Προηγήθηκε βίντεο που παρουσίασε την κλασική πραγματικότητα, όσον αφορά στον θηλυκό πληθυσμό.
Το Συνέδριο κατέληξε στο συμπέρασμα, ότι ανάμεσα στις γλώσσες υπό εξαφάνιση είναι και η γλώσσα των Καλάς. Γι’ αυτό πρέπει να υποστηριχθεί. Έπρεπε να κτισθεί ένα σχολείο και να αρχίσει να διδάσκεται συστηματικά η γλώσσα τους. Αυτό πραγματοποιήθηκε το 1996.
Ήταν τότε που κάποιοι θερμοί πατριώτες Έλληνες εκπαιδευτικοί θεώρησαν ιερό χρέος τους να βοηθήσουν τους απογόνους των Ελλήνων συμπολεμιστών του ένδοξου εκπολιτιστή στρατηλάτη Μεγ. Αλεξάνδρου, να αποκτήσουν το Σχολείο τους. Έτσι, στο χωριό Κρακάλ στο Πακιστάν διαβάζει ο επισκέπτης την επιγραφή που τοποθετήθηκε στο σχολείο των Καλάς και είναι γραμμένη στα Ελληνικά: «Οι εκπαιδευτικοί και οι μαθητές της Ελλάδος προσφέρουν αυτό το σχολείο στη φυλή των Καλάς ως δείγμα φιλίας και αδελφοσύνης. Σεπτέμβριος 1996».
Οι ίδιοι σε ερώτηση τι θα ήθελαν από τους Έλληνες απάντησαν: «Αυτό που θα θέλαμε από τα αδέλφια μας τους Έλληνες, αν είναι δυνατόν και εύκολο γι’ αυτούς, είναι ένα σχολείο για τα παιδιά μας». Και η ευγενική επιθυμία τους έγινε πράξη χάρη στην ιδιωτική πρωτοβουλία. Τέτοιες αληθινά πολιτιστικές πρωτοβουλίες που ξεπερνούν τα πλαίσια μιας απλής φιλανθρωπικής βοήθειας, θα άξιζε να προβάλλονται από όλους και να βρίσκουν και άλλους μιμητές.
Έτσι, με εράνους και προσφορές στην κοιλάδα των Καλάς χτίστηκε ένα σχολείο με πέντε αίθουσες διδασκαλίας, διαστάσεων 8,5Χ5,5 η κάθε μία. Έχει προδιαγραφές να λειτουργήσει ως Γυμνάσιο και Λύκειο.
Περισσότερες από 100 ελληνικές οικογένειες έχουν υιοθετήσει ως σήμερα ένα παιδί της φυλής των Καλάς. Άνθρωποι που, ευαισθητοποιημένοι από τα προβλήματα αλλά και την ελληνική καταγωγή αυτών των παιδιών, αποφάσισαν να προσφέρουν τον οβολό τους, προκειμένου να τους εξασφαλίσουν δωρεάν εκπαίδευση.
Επί είκοσι τρεις αιώνες διατήρησαν οι Καλάς την πίστη τους και την αρχαιοελληνική τους παράδοση. Τις τελευταίες δεκαετίες, όμως, οι συνθήκες που διαμορφώθηκαν έδειχναν ότι η μοναδική αυτή παράδοση κινδυνεύει να εξαφανιστεί. Η λειτουργία του σχολείου θα ενισχύσει τη διατήρηση και την αναθέρμανση. Το σχολείο διδάσκει στα παιδιά των Καλάς την περίοδο των Ελληνικών Βασιλείων της Βακτρίας και της Ινδίας που για τρεις αιώνες ήκμασαν μετά το θάνατο του Μεγάλου Αλεξάνδρου.
Η Ιστορία σαράντα ένα Ελλήνων βασιλιάδων, όπως ο Ευθύδημος, ο Δημήτριος, ο Μέναδρος, ο Αγαθοκλείας, τους θυμίζουν τις ρίζες τους. Τα Ελληνόπουλα των σημερινών «Γιουνάν» δεν μπορούν να διαβάσουν στις σελίδες του βιβλίου της Ιστορίας, ούτε έναν από αυτούς. Η ιστορική αυτή περίοδος δεν περιέχεται στη διδακτική τους ύλη.
Το σχολείο είναι τώρα το καμάρι της περιοχής και οι μητέρες περήφανες σπεύδουν να το ομορφύνουν με τοπικά υφάσματα. Η ενδυμασία των γυναικών μας παραπέμπει στην παραδοσιακή μακεδονίτικη φορεσιά των γυναικών μαζί με το καπέλο…
Κάθε χρόνο, από πολύ νωρίς, αρχές Νοεμβρίου ετοιμάζονται για τη μεγάλη γιορτή του Δεκεμβρίου, τον Τσώμο. Θα θυσιάσουν ζώα στον Δία, τον πατέρα των θεών και των ανθρώπων. Θα ψήσουν ειδικό ψωμί για τις τελετές, θα κάνουν συμπόσια, θα ανταλλάξουν δώρα, θα υμνήσουν τους θεούς όλους, αλλά ιδιαίτερα τον Απόλλωνα. Θα πιούν το κρασί που έφτιαξαν στα βήματα του Διονύσου, θα χορέψουν κυκλικά, σαν χορός σε αρχαία τραγωδία.
Ύστερα, θα κλειστούν στα σπίτια τους και δεν θα ξαναβγούν για τέσσερις χιονισμένους μήνες.
ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΔΕΜΟΣ