Πρότυπα Σχολεία, αριστεία κι ο θεσμός της αξιολόγησης…

on .

Καταθέτοντας στην αρμόδια Επιτροπή της Βουλής ο Πρόεδρος της ΟΛΜΕ δήλωσε ότι είναι αντίθετος με τη λειτουργία Προτύπων Σχολείων στη χώρα μας, προφανώς γιατί θα πρέπει όλα τα Ελληνόπουλα να εκπαιδεύονται κάτω από τις ίδιες συνθήκες.
Δεν είμαι σε θέση να γνωρίζω αν ο Πρόεδρος της ΟΛΜΕ διατύπωσε προσωπικές απόψεις ή απόψεις του συνόλου ή ακόμα και ενός μέρους των εκπαιδευτικών. Ούτε πάλι είμαι σε θέση να γνωρίζω αν είναι αντίθετος με την αριστεία, με την αξιοκρατία και με την αξιολόγηση. Ξέρω όμως ότι ο οργανωμένος κλάδος των εκπαιδευτικών είναι αντίθετος με την αξιολόγηση, όχι μόνο τώρα τελευταία, αλλά και παλιότερα.
Αυτή η αντίθεση του κλάδου των εκπαιδευτικών ανάγκασε, όλα αυτά τα χρόνια της μεταπολίτευσης τους εκπροσώπους του γνωστού κομματικού και πελατειακού κράτους να υποκύψουν στις απαιτήσεις των συνδικαλιστών, να αφήσουν την εκπαίδευση χωρίς αξιολόγηση και να καταδικάσουν την Παιδεία του τόπου μας σε πραγματικό μαρασμό. Και αυτό δεν το έκαναν τυχαία. Με την τακτική τους αυτή οι πολιτικοί μας, όντας σε βαθμό όχι ευκαταφρόνητο οι ίδιοι αγράμματοι, πέτυχαν, από το ένα μέρος να περιορίσουν τις οικονομικές απαιτήσεις των εκπαιδευτικών -δεν μπορεί να υπάρξει εκπαίδευση όταν οι εκπαιδευτικοί αμείβονται, σε πολλές περιπτώσεις, με μισθούς κατώτερους αποφοίτων Λυκείων, ακόμα και Δημοτικού, ορισμένων άλλων κλάδων του δημόσιου τομέα- και από το άλλο να μένει η Παιδεία εκεί που πρέπει να μένει, γιατί, απλούστατα, αυτό βολεύει το πολιτικό μας σύστημα.
Πιστεύω πως προσπάθεια αξιόλογη για να υπάρξει ουσιαστική Παιδεία στον τόπο μας ξεκίνησε το 1910 με τον Ελευθέριο Βενιζέλο και τον Εκπαιδευτικό Όμιλο, με πρωτεργάτες το Γληνό, το Δελμούζο και τον Ττριανταφυλλίδη και τελείωσε το 1964 με το Γεώργιο Παπανδρέου και τον Ευάγγελο Παπανούτσο.
Με βάση αυτό το δεδομένο, θεωρώ σκόπιμο -κάνοντας μια σύγκριση με τις απόψεις του Προέδρου της ΟΛΜΕ- να αναφερθώ στην εποχή της εκπαιδευτικής μεταρρύθμισης του 1964, που την έζησα από κοντά. Είχε έλθει στη Γενική Συνέλευση της ΟΛΜΕ ο Παπανούτσος για να συζητήσει το νομοσχέδιο πριν το καταθέσει στη Βουλή η Κυβέρνηση και να ακούσει τις απόψεις των καθηγητών.
Σταματώ σε δύο από αυτές που θα μας βοηθήσουν να βγάλουμε τα σχετικά συμπεράσματα. Είπε ο Πρόεδρος της ΟΛΜΕ -απηχώντας τις απόψεις των εκπροσώπων της αντιμεταρρύθμισης- να μην καταργηθούν οι εξετάσεις από το Δημοτικό στο Γυμνάσιο. Πήρε το λόγο ο Παπανούτσος και δήλωσε: Δεν ήρθα εδώ να συζητήσω την εκπαιδευτική πολιτική της Κυβέρνησης, αυτή θα τη θεωρείτε δεδομένη. Την εξήγγειλε προεκλογικά ο Πρωθυπουργός και εγκρίθηκε από τον Ελληνικό λαό. Ήρθα να συζητήσουμε τα προβλήματα που δημιουργούνται από αυτή την πολιτική και να τα αντιμετωπίσουμε για το καλό όλων μας.
Κάποιος άλλος ζήτησε να καταργηθούν οι Εκθέσεις των Επιθεωρητών και να μην υπάρχει αξιολόγηση. Άμεση ήταν η απάντηση του Παπανούτσου: Αντί να ζητήσετε να αλλάξει και να βελτιωθεί ο τρόπος αξιολόγησης -αυτό προβλέπεται στο νομοσχέδιο- ζητάτε την κατάrγησή της. Και πρόσθεσε: Αν βρεθεί Δημοκρατική Κυβέρνηση που θα καταργήσει την εποπτεία και τον έλεγχο στην Εκπαίδευση, δεν θα διαλύσει μονάχα την Παιδεία της χώρας, αλλά θα διαλύσει και το κράτος.
Και αυτό δυστυχώς έγινε στα χρόνια της μεταπολίτευσης. Θα μου πείτε, βέβαια, αυτά γινόταν το 1964. Από τότε ο κόσμος άλλαξε, «προόδευσε». Με δεδομένο ότι από την εποχή του Αριστοτέλη δεν υπάρχει στο δημόσιο βίο μιας χώρας τίποτε -άρα και η Παιδεία- που να μην είναι «πολιτικόν», η μόνη διάκριση που γίνεται είναι ανάμεσα στους δημιουργικούς κυβερνήτες και στους δημαγωγούς κομματάρχες. Οι Κυβερνήτες είναι οι οδηγοί, γίνονται ίσως δυσάρεστοι, αλλά τελικά οδηγούν τους λαούς στην ευημερία και στην πρόοδο. Οι Κομματάρχες εκμεταλλεύονται τις αδυναμίες ορισμένων από τους οποίους εξαρτάται η επιβίωσή τους και τελικά αποσυνθέτουν τις κοινωνίες.
Ίσως τώρα ρωτήσετε αν η αριστεία, η αξιοκρατία και η αξιολόγηση συμπορεύονται με τη Δημοκρατία ή είναι εχθροί της. Την απάντηση την έδωσε μέσα στη Βουλή ο Γεώργιος Παπανδρέου, το 1957 και καταχειροκροτήθηκε λέγοντας ότι: «Η Δημοκρατία τότε μόνον θα είναι πραγματικά Δημοκρατία, όταν η Παιδεία είναι κτήμα του Λαού και όχι προνόμιο του πλούτου. Η Δημοκρατία τότε μόνον ευρίσκει δικαίωσιν όταν οι άριστοι ηγούνται του Λαού».
Αν πάλι κάποιος νομίζει ότι τέτοιες απόψεις είναι απόψεις «δεξιές - οπισθοδρομικές», την απάντηση τη δίνει, μέσα από το βιβλίο του «Το μήνυμα του Θουκιδίδη» ο Ηλίας Ηλιού ο οποίος μιλάει για «λάθη αριστερίστικου χαρακτήρα που τελικά στεριώνουν την αντίδραση, κλονίζοντας κάθε φορά τη Δημοκρατία και την Εθνική Ανεξαρτησία, σύμφωνα με το νόμο της ετερογονίας των σκοπών που η Ιστορία έχει πληθώρα παραδειγμάτων γι’ αυτόν: Για άλλο σκοπό ξεκινάει ο αδέξιος φορέας της ιστορικής στιγμής και στο αντίθετο αποτέλεσμα καταλήγει».
Επισημαίνω απλά ότι ούτε ο Γ. Παπανδρέου ήταν οπισθοδρομικός, ούτε ο Ηλίας Ηλιού ήταν δεξιός. Αν πάντως η Κυβέρνηση αποφασίσει τελικά να φτιάξει Πρότυπα Σχολεία, να τα φτιάξει έτσι ώστε να είναι Πρότυπα. Αν όμως φτιάξει τίποτε καρικατούρες, όπως ήταν τα τελευταία χρόνια τα λεγόμενα Κλασικά Λύκεια, ας αφήσει τα πράγματα όπως είναι.
ΣΠΥΡΟΣ ΕΡΓΟΛΑΒΟΣ