Αναστάσιος ο Ιεράρχης βαλκανικής συναδέλφωσης!

 Η πρόσφατη δοκιμασία της υγείας του Αρχιεπισκόπου Αλβανίας Αναστασίου έδειξε το συγκινητικό ενδιαφέρον της παγκόσμιας κοινότητας για το πρόσωπο του μεγάλου αυτού Ιεράρχου, που είναι μια από τις μεγαλύτερες πνευματικές προσωπικότητες του αιώνα μας!

Ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος ο Α’ είπε για τον Προκαθήμενο της αλβανικής Εκκλησίας:

«Ο Αρχιεπίσκοπος Αναστάσιος είναι δώρο του ουρανού. Δώρο για την ανθρωπότητα. Είναι άνδρας σπάνιος, δυσεύρετος, πολυτάλαντος, πολύγλωσσος, πολυαγαπητός. Διεθνούς κύρους και αναγνωρίσεως».
Σε όλη του τη ζωή διακρίθηκε για το ανεπίληπτο ήθος του, την άριστη επιστημονική του συγκρότηση, τη θαυμαστή γλωσσομάθεια, την εκπληκτική οργανωτική του ικανότητα, τη συγκινητική ευαισθησία του σε θέματα ειρήνης, κοινωνικής δικαιοσύνης και σεβασμού των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Όλες του οι ενέργειες εμπνέονται από την οικουμενική αντίληψη της Εκκλησίας, η οποία του δίδει τη δυνατότητα να στέκεται με σεβασμό στην ετερότητα των αλλοδόξων και αλλοπίστων προς τους οποίους συμπεριφέρεται χωρίς μισαλλοδοξία, αλλά με υπέρμετρη, γνήσια και ειλικρινή αγάπη.
Ο Αρχιεπίσκοπος Αναστάσιος εκφράζει στον ανώτερο βαθμό τη χριστιανική αρετή της διακρίσεως. Γνωρίζει πότε να μιλά και πότε να σιωπά. Τι να πει και πώς να το πει. Γι’ αυτό άντεξε σε μύριες δυσκολίες σε μια περιοχή που διακρίνεται για τις ραγδαίες κοινωνικοπολιτικές εξελίξεις και εθνικιστικές εκρήξεις.
Η πρώτη μεγάλη αγάπη του Μακαριωτάτου υπήρξε η εξωτερική ιεραποστολή. Εκεί διέθεσε τη σφριγιλότητα της νιότης του και μεγάλο μέρος της ζωής του.
Το δεύτερο στοιχείο που συνιστά τη μεγαλωσύνη του ανδρός είναι η πανεπιστημιακή του ιδιότητα, την οποία απέκτησε απολύτως δίκαια και αξιοκρατικά. Όλοι εμείς οι φοιτητές του διατηρούμε τις καλύτερες αναμνήσεις για τον χαρισματικό πανεπιστημιακό μας Δάσκαλο, ο οποίος δεν περιοριζόταν σε ένα ξηρό και ανούσιο από καθέδρας μάθημα, αλλά είχε με όλους μας προσωπική σχέση, στηρίζοντας τους πρώτους θεολογικούς μας βηματισμούς στο Πανεπιστήμιο της πρωτεύουσας του ελληνικού κράτους.
Ιδιαίτερα ευαίσθητος ήταν στην περιφρούρηση των δημοκρατικών ιδεωδών και αμείλικτος αντίμαχος του δικτατορικού καθεστώτος, στηρίζοντας φανερά και ενεργά τους φοιτητές στον αγώνα τους ενάντια στη δικτατορία. Τον θυμάμαι τον Φεβρουάριο του 1973 στα γεγονότα της Νομικής να προτάσσει τα στήθη του στη δικτατορία και να μεταφέρει κάτω από τα τιμημένα ράσα του τρόφιμα και είδη πρώτης ανάγκης στους ελεύθερους πολιορκημένους της οδού Σινά. Το γραφείο του στο Πανεπιστήμιο είχε γίνει στέκι για τις μητέρες των συλληφθέντων φοιτητών.
Όμως εκεί όπου ο Μακαριώτατος φανέρωσε το μεγαλείο της προσωπικότητας του είναι η τριαντάχρονη διακονία του στην Ορθόδοξο Εκκλησία της Αλβανίας. Παρέλαβε ερείπια και δημιούργησε μια υποδειγματική Ορθόδοξο Εκκλησία, η οποία διακηρύσσει διαρκώς τη χαρά της Αναστάσεως ως υπέρβαση όλων των αδιεξόδων.
Πολύπλευρο και πολυδιάστατο το έργο του: ποιμαντικό, κοινωνικό, εκπαιδευτικό, περιβαλλοντικό. Χάρη στο κύρος του Προκαθημένου της η Ορθόδοξος Εκκλησία της Αλβανίας πήρε τη θέση που της ανήκει στον ευρύτερο διεκκλησιαστικό χώρο. Μετέχει πλέον ενεργά στις δραστηριότητες των λοιπών Ορθοδόξων Εκκλησιών και στις συνελεύσεις των ευρωπαϊκών Εκκλησιών. Η δυναμική αυτή παρουσία της Ορθοδόξου Εκκλησίας της Αλβανίας έχει άμεσες ευεργετικές επιπτώσεις στην πνευματική και πολιτιστική ανάπτυξη της Αλβανίας και στην αποκατάσταση στο εξωτερικό του τρωθέντος κύρους της.
Ο Αρχιεπίσκοπος Αναστάσιος θα μπορούσε να χαρακτηρισθεί ως ο Ιεράρχης της βαλκανικής συναδέλφωσης, αφού πρωτοστάτησε και πρωτοστατεί στους αγώνες για την ειρηνική συνεργασία και αλληλεγγύη στη ΝΑ Ευρώπη.
Με το κύρος και τους προσωπικούς του αγώνες πέτυχε να αμβλύνει τις αντιθέσεις μεταξύ των θρησκειών στην πολύπαθη αυτή περιοχή και να περιορίσει το φαινόμενο του εθνοφυλετισμού, που συνιστά βαρύτατο εκκλησιαστικό ατόπημα, αφού κατατέμνει την ενότητα των ανθρώπων και έρχεται σε πλήρη αντίθεση με το κήρυγμα της παγκοσμιότητας και υπερφυλετικότητας της εν Χριστώ σωτηρίας.
Με χρυσοστόμεια παρρησία και θάρρος μοναδικό μίλησε κατά της τρομοκρατίας, η οποία, κατά τον Μακαριώτατο, δεν μπορεί να εκπροσωπεί κανέναν πολιτισμό, αφού συνιστά την ίδια την άρνησή του.
Έμπρακτη εφαρμογή των ανωτέρω αποτελεί η περίθαλψη χιλιάδων προσφύγων από το Κοσσυφοπέδιο, που είχαν ζητήσει άσυλο στην Αλβανία το έτος 1999. Ο Αρχιεπίσκοπος Αλβανίας, βλέποντας το φρικτό θέαμα της πυρπολήσεως τζαμιών και ναών στο Κοσσυφοπέδιο_ αποτέλεσμα του θρησκευτικού φανατισμού_ πρόσφερε το χρηματικό ποσό των 600.000 δολαρίων για να κτιστούν εκεί συμβολικά μια εκκλησία και ένα τζαμί.
Αυτές οι πρωτοβουλίες του Αρχιεπισκόπου Αναστασίου δείχνουν μια άλλη νοοτροπία στις διαθρησκειακές σχέσεις και στην ενίσχυση της ειρηνικής συνυπάρξεως, στον αντίποδα της θρησκευτικής μισαλλοδοξίας και του εθνικιστικού φανατισμού, που εγκυμονούν θανατηφόρες συγκρούσεις. Ο Αρχιεπίσκοπος Αλβανίας είναι πρωταγωνιστής στην επιχειρούμενη προσπάθεια προσεγγίσεως Ελλάδος και Αλβανίας. Συνέβαλε τα μέγιστα στην όλη αλλαγή του κλίματος εχθρότητας και καχυποψίας των δύο χωρών. Για τη συμφιλίωση αυτή εργάζεται αδιάκοπα εντός και εκτός Αλβανίας.
Ξεχωριστό είναι το ενδιαφέρον του για την ελληνική μειονότητα, τα θέματα της οποίας χειρίζεται με σύνεση, διακριτικότητα και αποφασιστικότητα. Υποστηρίζει σταθερά τον διάλογο, τον οποίο θεωρεί προτιμότερο της σιωπής, μέσα στην οποία καλλιεργείται η καχυποψία και το μίσος.
Για τις πολύτιμες υπηρεσίες του στην ειρήνευση των Βαλκανίων βραβεύτηκε την 15η Σεπτεμβρίου 2001 σε ειδική τελετή του ευρωπαϊκού ιδρύματος πολιτισμού “Pro Europa” που έγινε στο Σεράγεβο, στο πλαίσιο του διεθνούς συνεδρίου «Χριστιανές και Μουσουλμάνες στην Ευρώπη».
Ο Αρχιεπίσκοπος Τιράνων, Δυρραχίου και πάσης Αλβανίας Αναστάσιος είναι μια προσωπικότητα που τιμά την Ορθοδοξία, την Επιστήμη, την Αλβανία και την Ελλάδα. Ολόκληρη η ζωή του είναι μια προσφορά στην Εκκλησία, στην Επιστήμη και στον άνθρωπο. Στο πρόσωπό του αποδεικνύεται το τι μπορεί να προσφέρει ένας και μόνος άνθρωπος προικισμένος με ακατάβλητο ψυχικό σθένος, ισχυρή προσωπικότητα και μεγαλειώδες όραμα.
Μυστικό της επιτυχίας του είναι η προσωπική βίωση της δυνάμεως της Αναστάσεως και η ενσάρκωση του ήθους της. Διαρκής είναι από μέρους του η επίκληση των παυλείων χωρίων· «Του γνώναι Αυτόν και την δύναμιν της Αναστάσεως Αυτού» και «ημίν εχαρίσθη υπό του Χριστού ου μόνον εις Αυτόν πιστεύειν, αλλά και υπέρ Αυτού πάσχειν». Σε όλες τις δύσκολες στιγμές της πολυκύμαντης ζωής του μιλάει για «δύναμη αντιστάσεως στην παρακμή. Δύναμη δημιουργίας για μια κοινωνία αλληλεγγύης και αγάπης με περισσότερο φως, πασχαλινό φως».