«ΡΙΖΕΣ»: Οι γυναίκες της Μουργκάνας και το Πολυφωνικό τραγούδι σε ντοκιμαντέρ
• H εξαιρετική νεαρή Θεσπρωτή καλλιτέχνις Ελίζα Σόρογκα, που ζει και εργάζεται στο Λονδίνο -το 2017 κέρδισε το 1ο βραβείο σύγχρονης τέχνης στον 11ο παγκόσμιο διαγω-νισμό Arte Laguna Prize (κατηγορία Performance & Video Art) στη Βενετία, με την περφόρμανς «Women in Agony» - επέστρεψε στις ρίζες της, μέσα από το ντοκιμαντέρ «Ρίζες», που εμπνεύσθηκε και σκηνοθέτησε.
Στο πρώτο μέρος του ντοκιμαντέρ παρουσιάζεται η ζωή των γυναικών στα χωριά της Μουργκάνας, αλλά και στο Μικρό Πάπιγκο Ζαγορίου. Το δεύτερο μέρος είναι αφιερωμένο στο Ηπειρώτικο Πολυφωνικό τραγούδι.
Η Ελίζα Σόρογκα μεγάλωσε ακούγοντας Ηπειρώτικα πολυφωνικά τραγούδια, από τις συλλογές του πατέρα της, αρχικά σε κασέτες, τις οποίες μετέτρεψε σε CD, για να μη χαθούν τα ακούσματα. Θεωρεί ότι τα πολυφωνικά τραγούδια αποτελούν ταυτότητα της πολιτιστικής δράσης και παράδοσης των Ηπειρωτών.
Σε μουσική επιμέλεια του Αλέξανδρου Λαμπρίδη, επιλέχθηκαν τραγούδια που ερμηνεύουν οι «Κυράδες της Άνω Δερόπολης», κορυφαίο γυναικείο πολυφωνικό σύνολο της ύστατης γενιάς βιωματικών ερμηνευτών. Προβάλλεται επίσης το πολυφωνικό σύνολο «Χαονία», το μακροβιότερο και πολυβραβευμένο πολυφωνικό σχήμα της νεότερης γενιάς που, δίχως δεσμευτικούς όρους καταγωγής, διαρκώς ανανεώνει την σύνθεσή του διαδίδοντας το πολυφωνικό τραγούδι στις πόλεις. Με τις γυναίκες της «Χαονίας» σμίγουν και δύο μέλη από τις «Ισοκράτισσες», ένα δυναμικό, νεανικό, γυναικείο πολυφωνικό σχήμα, με κοινή καταγωγή από το Άνω Πωγώνι.
Η καλλιτέχνις, από το πρώτο δευτερόλεπτο του ντοκιμαντέρ, προσπαθεί να αγγίξει την ψυχή των θεατών, παρακάμπτοντας την εγκεφαλική διεργασία. Δεν θα ξεχάσει τα λόγια, που της είπε, γυρίζοντας το ντοκιμαντέρ, η κυρά Άννα από τον Τσαμαντά: «Η ζωή, παιδάκι μου, είναι ένας λαβύρινθος, μια ιστορία και καλή και χαρούμενη, αλλά σαν όνειρο μου φαίνονται όλα, τα πάντα όνειρο μου φαίνονται εμένα τώρα». Και αυτό, γιατί, όπως εξηγεί η ίδια «ο τόνος της φωνής της σε συνδυασμό με την πολυτάραχη ζωή, που μόλις μας είχε διηγηθεί, μας έκαναν να δακρύσουμε».
H. M.
