Και οι Κοινότητες θα συμμετέχουν στη λήψη αποφάσεων των Δήμων

Χρήσιμο εγχειρίδιο με πληροφορίες και διευκρινίσεις για τη λειτουργία των Κοινοτήτων, αποτελεί η εγκύκλιος που εξέδωσε το Υπουργείο Εσωτερικών, ενόψει της νέας αυτοδιοικητικής περιόδου (1 Σεπτεμβρίου 2019 - 31 Δεκεμβρίου 2023).
Τα όργανα διοίκησης των κοινοτήτων διαφοροποιούνται ανάλογα με τον πληθυσμό τους. Ειδικότερα, στις μικρές κοινότητες, αυτές δηλ. που έχουν μόνιμο πληθυσμό έως και 300 κατοίκους, προβλέπεται ένα μονοπρόσωπο όργανο διοίκησης, ο πρόεδρος της κοινότητας. Αντίθετα, στις μεγαλύτερες κοινότητες, αυτές με μόνιμο πληθυσμό άνω των 300 κατοίκων, προβλέπεται η ύπαρξη τόσο συλλογικού (συμβούλιο κοινότητας), όσο και μονοπρόσωπου (πρόεδρος του συμβουλίου κοινότητας) οργάνου διοίκησης.
Ο αριθμός των μελών του συμβουλίου κοινότητας διαφοροποιείται ανάλογα με τον πληθυσμό της.
Τα όργανα διοίκησης των κοινοτήτων, τα οποία κατά τις πρόσφατες αυτοδιοικητικές εκλογές αναδείχθηκαν για πρώτη φορά με διακριτή κάλπη, συμμετέχουν στη διαδικασία λήψης απόφασης από τα όργανα διοίκησης του Δήμου τα οποία και είναι επιφορτισμένα με τη διοίκηση των τοπικών υποθέσεων. Πρόκειται για αρμοδιότητες, κυρίως, γνωμοδοτικού χαρακτήρα, οι οποίες ασκούνται στα όρια της συγκεκριμένης κοινότητας, είτε με πρωτοβουλία των οργάνων της κοινότητας είτε κατόπιν παραπομπής από τα αρμόδια όργανα του Δήμου.
 Πρόεδρος κοινότητας με μόνιμο πληθυσμό έως και 300 κατοίκους είναι ο επιτυχών υποψήφιος που συγκέντρωσε τους περισσότερους σταυρούς προτίμησης από το ενιαίο ψηφοδέλτιο. Καθώς ορίζεται ρητά από το νόμο και εκλέγεται απευθείας από το εκλογικό σώμα, μετά την ορκωμοσία του αναλαμβάνει τα καθήκοντά του, χωρίς να απαιτείται καμία πρόσθετη διαδικασία. Σε περίπτωση απουσίας ή κωλύματος του προέδρου κοινότητας αναπληρώνεται, ως προς την άσκηση των καθηκόντων του, από τον Δήμαρχο.
Πρόεδρος Συμβουλίου…
O Πρόεδρος του Συμβουλίου Κοινότητας άνω των 300 κατοίκων, δεν εκλέγεται μεταξύ των μελών του οικείου συμβουλίου, αλλά είναι ο σύμβουλος του πρώτου σε εκλογική δύναμη συνδυασμού στην κοινότητα, ο οποίος έλαβε τους περισσότερους σταυρούς προτίμησης, σύμφωνα με την απόφαση επικύρωσης της εκλογής από το αρμόδιο πρωτοδικείο, και σε περίπτωση ισοψηφίας αυτός που είναι
γραμμένος πρώτος στην απόφαση. Η θητεία του προέδρου εκτείνεται σε όλη τη διάρκεια της δημοτικής περιόδου.
Όταν ο πρόεδρος απουσιάζει ή κωλύεται, τα καθήκοντά του ασκεί μέλος του συμβουλίου της κοινότητας, που ορίζεται από αυτόν, ως αναπληρωτής του.
Στην εγκύκλιο αναφέρεται ακόμη ότι τα μέλη του Συμβουλίου Κοινότητας μπορούν, με γραπτή δήλωσή τους προς τον Δήμαρχο, να ανεξαρτητοποιηθούν από το Συνδυασμό με τον οποίο έχουν εκλεγεί.
Σε περίπτωση ανεξαρτητοποίησης του Προέδρου, αυτός εκπίπτει από το αξίωμα του Προέδρου, διατηρεί ωστόσο τη θέση του Συμβούλου Κοινότητας.
Υποχρεώσεις - καθήκοντα
Οι Σύμβουλοι Κοινοτήτων έχουν τις υποχρεώσεις και τα καθήκοντα των Δημοτικών Συμβούλων.
Επομένως:
- υποχρεούνται να μετέχουν σε όλες τις συνεδριάσεις του Συμβουλίου και να ενημερώνουν σε περίπτωση απουσίας τους τον Πρόεδρο,
- έχουν υποχρέωση να εκτελούν οποιαδήποτε εργασία τους αναθέτει το Συμβούλιο και να εκτελούν με επιμέλεια τα λοιπά καθήκοντά τους, όπως προβλέπει ο νόμος,
- να μεριμνούν κατά την άσκηση των καθηκόντων τους για την τήρηση των αρχών της νομιμότητας, της διαφάνειας, της αποδοτικότητας και της χρηστής διοίκησης.
Οι απουσίες…
Σε Σύμβουλο που απουσιάζει αδικαιολόγητα από τρεις συνεχείς συνεδριάσεις, μπορεί να επιβληθεί η πειθαρχική ποινή της αργίας και σε περίπτωση υποτροπής της έκπτωσης. Σύμβουλος που επιθυμεί να μην εκτελεί τις υποχρεώσεις του για διάστημα που υπερβαίνει τις 30 ημέρες, πρέπει να έχει τη σύμφωνη γνώμη του Συμβουλίου. Σε Σύμβουλο που δεν εκτελεί τις υποχρεώσεις του για διάστημα που υπερβαίνει τους τρεις συνεχείς μήνες, χωρίς την άδεια του Συμβουλίου, μπορεί να επιβληθεί η πειθαρχική ποινή της αργίας ή η πειθαρχική ποινή της έκπτωσης με Απόφαση της Αποκεντρωμένης Διοίκησης. Ο Πρόεδρος του Συμβουλίου Κοινότητας υποχρεούται να ενημερώνει γραπτώς την Αποκεντρωμένη για κάθε περίπτωσή αδικαιολόγητης απουσίας Συμβούλου σε τρεις συνεχείς συνεδριάσεις, καθώς και σε κάθε περίπτωση μη εκτέλεσης των υποχρεώσεων Συμβούλου για διάστημα μεγαλύτερο από τρεις συνεχείς μήνες. Η παράλειψη αυτής της υποχρέωσης από τον Πρόεδρο αποτελεί σοβαρή παράβαση καθήκοντος και επιφέρει τις αντίστοιχες συνέπειες.
Γραμματειακή υποστήριξη
Να σημειωθεί πως με Απόφαση του Δημάρχου, μετά από εισήγηση της Εκτελεστικής Επιτροπής, ορίζονται υπάλληλοι του Δήμου για τη γραμματειακή εξυπηρέτηση των οργάνων των Κοινοτήτων, για τη στελέχωση των Υπηρεσιών του Δήμου που εδρεύουν σε Κοινότητες και την παροχή «διοικητικής βοήθειας» των κατοίκων, ενώ διατίθενται κατάλληλοι χώροι και εξοπλισμός για τις ανάγκες των Κοινοτήτων.
Παράλληλα, τονίζεται ότι όταν στην ημερήσια διάταξη συνεδρίασης του δημοτικού συμβουλίου
περιλαμβάνονται θέματα που αφορούν αντίστοιχες κοινότητες, προσκαλούνται και συμμετέχουν στη συνεδρίαση με δικαίωμα ψήφου, οι πρόεδροι και οι πρόεδροι συμβουλίων κοινοτήτων. Σε περίπτωση μη πρόσκλησής τους, η σχετική απόφαση του δημοτικού συμβουλίου, πάσχει ακυρότητας.