Χάνουμε 500 πλατάνια κάθε χρόνο στην Ήπειρο!

• Σχεδόν είκοσι χρόνια μετά την πρώτη εμφάνιση στη χώρα μας του μύκητα του μεταχρωματικού έλκους, η ασθένεια που θερίζει και αφανίζει τα πλατάνια κάνει «θραύση» στην Ήπειρο, στερώντας της εκατοντάδες δένδρα σε όλες σχεδόν τις περιοχές της. 

Αιωνόβια πλατάνια που άντεξαν στο χρόνο και σε πολύ δύσκολες  καιρικές συνθήκες, μέσα σε ελάχιστους μήνες από την ημέρα που θα προσβληθούν ξεραίνονται και μετατρέπονται σε απολιθώματα. Η πλήρης ξήρανσή τους μπορεί να επέλθει μετά από 2-3 χρόνια από την περίοδο προσβολής τους, ενώ ο μαρασμός τους  γίνεται  ή και επιταχύνεται κυρίως την άνοιξη ή το καλοκαίρι, όταν τα δένδρα χρειάζονται περισσότερο νερό.

Στην Ήπειρο τα τελευταία χρόνια έχουν χαθεί εκατοντάδες πλατάνια στον Λούρο, στον Αχέροντα, στην περιοχή της Τύριας, στον Καλαμά και τους παραποτάμους τους. Πολλοί κορμοί νεκρών πλατάνων στη συνέχεια παρασύρονται από τα νερά και δεν είναι λίγες οι φορές που έχουν προκληθεί πλημμυρικά φαινόμενα!

 Η «πληγή» στην παραλίμνιο… 

Η μεγαλύτερη όμως πληγή, είναι αυτή που άνοιξε στην παραλίμνιο περιοχή των Ιωαννίνων, στην οποία έχουν κοπεί τα προηγούμενα χρόνια αρκετά πλατάνια, όμως το κακό δεν σταμάτησε και σήμερα υπάρχουν ίσως και περισσότερα από δέκα που είτε έχουν στεγνώσει πλήρως, είτε άρχισαν να στεγνώνουν τα φύλλα τους. Από τη στιγμή που ένας πλάτανος προσβληθεί από το μύκητα, η κατάστασή του είναι μη αναστρέψιμη και θα πρέπει να κοπεί και να καεί, ώστε να μη μολυνθούν και τα γειτονικά δένδρα. 

 Χάνονται 500 το χρόνο!

Σύμφωνα με τη γεωπόνο της Περιφέρειας Ηπείρου, Βάσω Παπαδημητρίου που είναι επιφορτισμένη με την απομάκρυνση των νεκρών πλατάνων από τις κοίτες των ποταμών, το πρόβλημα στην Ήπειρο εξελίσσεται εδώ και δέκα χρόνια. Όπως δήλωσε στο in.gr, κάθε χρόνο απομακρύνονται από τις εθνικές οδούς περί τα 500 άρρωστα πλατάνια. «Μάλιστα -πρόσθεσε- μέχρι πέρυσι κόβαμε τα ασθενή δέντρα και τα καίγαμε. Από φέτος στέλνονται σε εργοστάσιο και γίνονται πέλετ». 

Σύμφωνα με τον προϊστάμενο της Δημοτικής Υπηρεσίας Πρασίνου του Δήμου Ιωαννιτών, Γιώργο Σαούγκο, έχουν κοπεί στην παραλίμνια ζώνη, επί συνόλου 300 πλατάνων, έχουν κοπεί τα 45, εκ των οποίων το 70% ήταν άρρωστα και τα υπόλοιπα ήταν μεν υγιή αλλά «θυσιάστηκαν» για να μη συνεχιστεί η καταστροφική πορεία του μύκητα.  

Επεκτείνεται η ασθένεια…

Κάτι τέτοιο, όπως δείχνει η τωρινή εικόνα στην παραλίμνια περιοχή, δεν αποτράπηκε και πλέον θα χρειαστεί ο Δήμος να κάνει και νέες κοπές και απομακρύνσεις άρρωστων πλατάνων, τα οποία σε ετήσια βάση υπολογίζεται από τις Δασικές υπηρεσίες σε 70! Η ανησυχία δεν περιορίζεται μόνο στην παραλίμνια ζώνη, αλλά και σε οικισμούς που οι πλάτανοι αποτελούν «σήμα κατατεθέν» τους για εκατοντάδες χρόνια!

«Υπάρχουν χωριά -ανέφερε στο in.gr o κ. Σαούγκος- που πήραν το όνομά τους από τους πλατάνους και πλέον δεν έχουν ούτε έναν (!) είναι σαν τοπία βγαλμένα από ταινία τρόμου. Στην περίπτωση του παραλίμνιου μετώπου η επιμόλυνση γίνεται υπόγεια με τη μεταφορά του μύκητα μέσω των ριζών. Οι κινήσεις που κάνουμε είναι προληπτικού χαρακτήρα, απολυμαίνοντας τα μηχανήματα όταν κλαδεύουμε και απομακρύνοντας τα νεκρά πλατάνια για να μην αποτελέσουν εστία επιμόλυνσης».  

Εναλλακτικές φυτεύσεις

Ακόμη όμως και αν κοπούν τα άρρωστα πλατάνια, δεν μπορεί να γίνει άμεσα αντικατάστασή τους, καθώς θα πρέπει να περάσουν τουλάχιστον δέκα χρόνια. Στο διάστημα αυτό μπορούν να γίνει δενδροφύτευση άλλων δένδρων, όπως με βελανιδιά ή σφενδάμι, κάτι που πέρυσι είχε γίνει σε μικρή κλίμακα στην παραλίμνια περιοχή. 

Το μεγάλο ερώτημα βέβαια ήταν και παραμένει το πως ο Μύκητας από τη Μεσσηνία, όπου πρωτοεμφανίστηκε στην Ελλάδα εξαπλώθηκε στην Ήπειρο. Πιθανότατα, εκτιμά ο κ. Σαούγκος, να έφτασε στην Ήπειρο μέσω μολυσμένων μηχανημάτων από την Πελοπόννησο που χρησιμοποιήθηκαν για τις εργασίες στην Εγνατία οδό. 

 

Μέτρα πρόληψης 

Η ονομασία της ασθένειας «μεταχρωματικό έλκος» δόθηκε επειδή αλλάζει χρώμα στο εσωτερικό του φλοιού, όπου μεγαλώνει ο μύκητας και από άσπρο γίνεται καφέ. Εκτός της κοπής των άρρωστων δένδρων, η οδηγία των δασικών υπηρεσιών είναι ότι δεν πρέπει να γίνονται φυτεύσεις με δένδρα από περιοχές που έχει εντοπιστεί ο μύκητας και να γίνεται πολύ καλή απολύμανση των μηχανημάτων.