Ορθολογική διαχείριση για να μην πούμε το νερό - νεράκι!

on .

NERO YDREYSH SOLHNAS

• Μπορεί το Λεκανοπέδιο Ιωαννίνων ως περιοχή ορεινή με βουνό δίπλα του, μέσω του οποίου διοχετεύονται σ’ αυτό αρκετές πηγές να είναι γενικά ευνοημένο από άποψη επάρκειας πόσιμου νερού, όμως τίποτα δεν πρέπει να θεωρείται δεδομένο όσον αφορά στη μελλοντική του επάρκεια.

Εξάλλου, η κλιματική αλλαγή που είναι μία πραγματικότητα και για την περιοχή της Μεσογείου, είναι σίγουρο πως θα κάνει πιο ξηρούς τους χειμώνες, γεγονός που σημαίνει ότι απαιτείται σωστή διαχείριση και ορθολογική χρήση των αποθεμάτων νερού με παράλληλη προστασία του υδροφόρου ορίζοντα του Λεκανοπεδίου. Αυτό επισημαίνει ο πολιτικός μηχανικός Τ.Ε. Δημήτρης Μακρής, με αφορμή πρόσφατο σχετικό σχόλιο στη στήλη «Διαδόσεις» που αφορά στο πόσο πιθανό είναι το ενδεχόμενο να πούμε στο μέλλον το νερό – νεράκι. Ο κ. Μακρής ξεκαθαρίζει ότι δεν είναι μόνο η ποσότητα του πόσιμου νερού που πρέπει να προσέχουμε αλλά και η ποιότητά του. 

Νερό και διαχείριση

Απαντώντας σε καίρια ερωτήματα που τέθηκαν μέσω των «Διαδόσεων» αναφορικά με την επάρκεια και τον τρόπο διαχείρισης του πόσιμου νερού στα Γιάννενα ο Δημήτρης Μακρής αναφέρει τα ακόλουθα χαρακτηριστικά σε επιστολή του προς τον «Π.Λ.»:

- Στην στήλη «Διαδόσεις» του φύλλου της 10ης Μαρτίου 2023, έγινε μια αναφορά με θέμα «Μπορεί να συμβεί;» σχετικά με τα αίτια που μπορεί να πούμε το νερό – νεράκι, στην περιοχή του λεκανοπεδίου μας. Δηλαδή, κάποια στιγμή στον μέλλον, να μην έχουμε νερό να πιούμε τόσο ποσοτικά, όσο και ποιοτικά. Στα ερωτήματα που έθεσε το αναφερόμενο θέμα θα απαντήσω στο ότι «το υπάρχον νερό της περιοχής μας δεν μπορούμε να πούμε ότι δεν είναι ανεξάντλητο» και επίσης, ότι «η επάρκειά του, μπορεί να κριθεί και από τη χρήση του». Για τις λειτουργίες των τριών εργοστασίων πόσιμου ύδατος της περιοχής μας και το τέταρτο στην ευρύτερη περιοχή, στο ερώτημα «πόσο επιβάρυνση προκαλούν στα αποθέματα της περιοχής μας οι γεωτρήσεις των», ας απαντήσουν και οι «αρμόδιοι».

Το βουνό Μιτσικέλι στον νόμο μας είναι μια στενόμακρη οροσειρά με κατεύθυνση από τα βορειοδυτικά προς τα νοτιοανατολικά, με μήκος 28 χλμ. περίπου. Στην νοτιοδυτική περιοχή του, το τμήμα που βλέπουμε και από την πόλη μας, ένα τμήμα μήκους 6 χλμ. πριν και με την επαφή του με την λίμνη αποτελεί το επίπεδο εκτόνωσης μιας σειράς πηγών και υπάρχουν μια σειρά από γεωτρήσεις δημόσιες, δημοτικές και ιδιωτικές που αντλούν νερό από τον υπόγειο ορίζοντα της βάσης του. Η πόλη μας και η ευρύτερη περιοχή του λεκανοπεδίου τροφοδοτείται σήμερα κυρίως από τις δημοτικές γεωτρήσεις που βρίσκονται στην περιοχή Κρύας και τις πηγές Τούμπας  στη βάση του.  Αυτά είναι γενικά θέματα που τα γνωρίζουν πιστεύω όλοι οι παλαιοί, ίσως όμως όχι οι πολλοί νεώτεροι.

Η απάντησή μου στο πρώτο  ερώτημα, αν θα πρέπει να ληφθεί σοβαρά υπ' όψη η διαπίστωση πως «οι ποσότητες του νερού είναι ανεξάντλητες» για την περιοχή μας, είναι η εξής: Σε κανονικές υδρολογικές συνθήκες καλύπτονται με επάρκεια οι ανάγκες ύδρευσης και δεν προβλέπονται μελλοντικές ελλείψεις, σε παρατεταμένες όμως περιόδους ανομβρίας, θα δημιουργηθούν προβλήματα έλλειψης νερού στο λεκανοπέδιο και για την ύδρευση της πόλης των Ιωαννίνων και της περιοχής. Στην περίπτωση αυτή οι ποσότητες που θα καλυφτούν με υπεραντλήσεις νερού από τα αποθέματα του υδροφόρου μας  βάζουν σε άμεσο κίνδυνο την ποσότητα και την ποιότητα των υδάτων μας. Οι ανομβρίες πρέπει να μας απασχολούν, διότι οι υψηλές θερμοκρασίες της κλιματικής αλλαγής και η μείωση των βροχοπτώσεων – χιονοπτώσεων, θα επηρεάζουν και τον υδροφόρο ορίζοντα της περιοχής μας. 

Στην συνέχεα, η απάντησή μου στο δεύτερον ερώτημα, αν «η επάρκειά του, μπορεί να κριθεί και από τη χρήση του», είναι η εξής: Όσον αφορά το επόμενο τρέχον και μελλοντικό καθεστώς ύδρευσης της πόλης, της ευρύτερης περιοχής μας και της εμπορίας, εφόσον η αντλούμενη ποσότητα νερού είναι μικρότερη της εισερχομένης στην υδροφορία της βάσης του όρους Μιτσικέλι που συνεπάγεται ότι, η ετήσια μεταβολή του όγκου των υπόγειων αποθεμάτων νερού, δεν υφίσταται μείωση των αποθεμάτων λόγω υπερεκμετάλλευσης, θα υπάρχει πάντα μια περίσσεια νερού και πάντα με σταθερή ετήσια βροχόπτωση – χιονόπτωση, πάνω από 1100 χιλ..

Μπορεί όμως να έχουμε επάρκεια αλλά όχι ποιότητα, καθώς  χρειάζεται μεγάλη προσοχή, γατί η όποια ποιοτική υποβάθμιση των επιφανειακών νερών του λεκανοπεδίου μας, συνεπάγεται και την ποιοτική υποβάθμιση των υδροφόρων ζωνών που βρίσκονται χαμηλότερα. Μια ανεξέλικτη άντληση και με ταυτόχρονη ανεξέλεγκτη ρύπανση του υπογείου ορίζοντα του λεκανοπέδιο Ιωαννίνων, σύντομα θα οδηγήσει σε οδυνηρά αποτελέσματα. 

Τα στοιχεία μας είναι παλαιά από εικοσαετία και πλέον και πρέπει προκειμένου να εκτιμήσουμε τα μελλοντικά προβλήματά μας, να ερευνήσουμε νέα στοιχεία ώστε να ανταποκρίνονται ακριβέστερα στα τρέχοντα και μελλοντικά δεδομένα. Πρέπει να δώσουμε λύσεις στα προβλήματα ύδρευσης και άρδευσης της περιοχή μας, λύσεις για μια  άριστη  ποιότητα  και επάρκεια των νερών στο Λεκανοπέδιο, λύσεις για μια Λίμνη καθαρή και, γιατί όχι, λύσεις για μια εκμετάλλευση.

Υπάρχουν εναλλακτικές λύσεις, όπως τα υδρολογικά στοιχειά που προέκυψαν από την ανακάλυψη δυο βαθιών υδροφόρων οριζόντων με τις γεωτρήσεις του Βιολογικού και τα νερά των πηγών του Αμάραντου, όμως γρηγορείτε έλεγαν οι παλαιοί, γιατί πρέπει να ληφθούν, όλα τα  μέτρα, καθώς πλησιάζει μία εποχή λειψυδρίας και ξηρασίας στην περιοχή της Μεσογείου και η επιδείνωση του προβλήματος λόγω της κλιματικής αλλαγής πρέπει να μας βρει έτοιμους. Είναι επιτακτική η ανάγκη να δοθεί μεγαλύτερη έμφαση στη διαχείριση της ζήτησης, στο πλαίσιο μιας ολοκληρωμένης διαχείρισης.

Συμπερασματικά, η σωστή διαχείριση και ορθολογική χρήση του νερού, είναι η λύση του προβλήματος και η απάντηση στα ερωτήματά μας. Μην ξεχνάμε ότι το περιβάλλον μάς αφορά όλους, μας φιλοξενεί και όλοι πρέπει να συνεισφέρουμε για την προστασία του. Ελπίζω αυτό να το εμπεδώσουμε πλέον.