Επαναπατρίζονται από την Αμερική και αρχαιότητες!

on .

ARXAIA APO AMERIKH 22 3 23

• Η αρχή που έγινε εδώ και μια σχεδόν δεκαετία με τον εντοπισμό κλεμμένων εικόνων σε χώρες της Ευρώπης και τον επαναπατρισμό ορισμένων από αυτές, αποτέλεσε το έναυσμα ή την αφορμή για συστηματική αναζήτηση από τις αρμόδιες Ελληνικές Αρχές και άλλων κλεμμένων αρχαιοτήτων σε κάθε γωνιά του κόσμου! 

Και χθες η Υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη, παρέλαβε από την Εισαγγελία του Μανχάταν των ΗΠΑ 29 πολύτιμες αρχαιότητες, οι οποίες είχαν καταλήξει από κυκλώματα αρχαιοκάπηλων σε Αμερικανούς συλλέκτες. Μεταξύ αυτών περιλαμβάνονται και αρχαιότητες με αναφορά στην Ήπειρο, για να αποδειχθεί για μια ακόμη φορά ο εν πολλοίς άγνωστος πολιτιστικός θησαυρός που είναι θαμμένος στη γη της, απόρροια του ιστορικού της παρελθόντος. 

Πλήγμα η αρχαιοκαπηλική δράση

«Η Ελλάδα, μια χώρα που διαχρονικά έχει δεχθεί μεγάλο πλήγμα από την αρχαιοκαπηλική δράση, έχει ως πρώτη προτεραιότητα την αποκατάσταση της πολιτιστικής της κληρονομιάς επιδιώκοντας κάθε συμμαχία προς την κατεύθυνση αυτή», υπογράμμισε μεταξύ άλλων η Υπουργός Πολιτισμού στη διάρκεια της παραλαβής των αρχαιοτήτων, που παραπέμπει και στα μεγάλα και διαδοχικά πλήγματα που έχει υποστεί η Ήπειρος από τους αρχαιοκάπηλους, οι οποίοι δραστηριοποιούνται είτε στις λαθρανασκαφές -από τις οποίες προέρχονται οι επαναπατριζόμενες αρχαιότητες- είτε πολύ πιο συχνά στην κλοπή θρησκευτικών κειμηλίων.

Η αναζήτηση, ο εντοπισμός, ο επαναπατρισμός ορισμένων από τις αρχαιότητες και τα θρησκευτικά κειμήλια που είχαν κλαπεί, δεν μειώνει ούτε στο ελάχιστο τις ζημιές που έχουν προκαλέσει οι κλοπές και η διοχέτευση των κλαπέντων πολιτιστικών θησαυρών σε συλλέκτες εντός και εκτός Ελλάδος. Ειδικά για τους ναούς και τα μοναστήρια των Ιωαννίνων -κατά κύριο λόγο- οι κλαπείσες εικόνες αφήνουν ένα ανεκπλήρωτο πολιτιστικό και θρησκευτικό κενό, καθώς αποσυνδέονται από το παρελθόν και την ιστορική τους κληρονομιά. 

Ενθαρρύνονται από την ατιμωρησία

Η δράση των αρχαιοκαπήλων δεν είναι φαινόμενο των τελευταίων δεκαετιών, αλλά έχει ρίζες πολύ πιο βαθιά στο χρόνο. Η αδυναμία της Πολιτείας να προστατεύσει τους πολιτιστικούς θησαυρούς σε συνδυασμό με την πληθυσμιακή ερήμωση της υπαίθρου επέτεινε το πρόβλημα. Ίσως να έλλειψε και η βούληση για έρευνες σε βάθος. Και όταν άρχισαν πριν 10-12 χρόνια να εντοπίζονται κλεμμένες εικόνες από μοναστήρια και ναούς του Ζαγορίου- αρχικά- και να προκύπτουν στοιχεία ή ενδείξεις για εμπλοκές συγκεκριμένων προσώπων, ως δια μαγείας σταμάτησε η δράση αρχαιοκαπήλων στην Ήπειρο, εκτός ορισμένων περιπτώσεων στην ακριτική περιοχή της Κόνιτσας. 

Ο εντοπισμός και ο επαναπατρισμός αρχαιοτήτων από τις ΗΠΑ μπορεί να λειτουργήσει αποτρεπτικά και για τις λαθραίες ανασκαφές και την εμπορία αρχαιοτήτων, όμως σε κάθε περίπτωση απαιτείται μεγαλύτερη ενεργοποίηση των ελληνικών αρχών, ώστε να μπει ένα τέλος σε τέτοιου είδους φαινόμενα. Και βέβαια η Δικαιοσύνη θα πρέπει να είναι αμείλικτη σε όσους συλλαμβάνονται για εκποίηση του εθνικού και ιστορικού πλούτου της Ελλάδος. Μόνο έτσι θα μπορέσει να σταματήσει η αρχαιοκαπηλία και να μη τρέχει  εκ των υστέρων η χώρα μας σε αναζήτηση των θησαυρών που εξαφανίζονται.

Τι επαναπατρίζεται 

Όπως αναφέρεται στη χθεσινή ανακοίνωση του Υπουργείου Πολιτισμού οι 29 αρχαιότητες που επαναπατρίζονται προέρχονται από την Ήπειρο, τη Μακεδονία, τη Στερεά Ελλάδα, τις Κυκλάδες και την Κρήτη. Είναι μαρμάρινα και χάλκινα ειδώλια ανθρώπων και ζώων, μαρμάρινα, αργυρά, χάλκινα και πήλινα αγγεία, χρυσά και χάλκινα κοσμήματα, τμήμα τοιχογραφίας, που βρίσκονταν στην Συλλογή της Shelby White, καθώς και ένα σπανιότατο χρυσό νόμισμα, το οποίο παραπέμπει στις ειδούς του Μαρτίου, την ημέρα της δολοφονίας του Ιούλιου Καίσαρα, που κατασχέθηκε σε Οίκο Δημοπρασιών. 

Οι αρχαιότητες αυτές καλύπτουν ένα ευρύ χρονολογικό φάσμα από τους προϊστορικούς έως και τους ρωμαϊκούς χρόνους. Για την ανάκτησή τους συνεργάστηκε η Διεύθυνση Τεκμηρίωσης και Προστασίας του Υπουργείου Πολιτισμού με τις Αμερικανικές Αρχές, παρέχονται την αρχαιολογική τεκμηρίωση, καθώς και κάθε διαθέσιμη πληροφορία για να διευκολύνει το έργο της. (Σημ: Πρόκειται για την ίδια Διεύθυνση που τεκμηρίωσε και εικόνες που είχαν κλαπεί από το Ζαγόρι και η επιστημονική αρτιότητα στελεχών της είχε αμφισβητηθεί στη δίκη που είχε γίνει στα Γιάννενα). 

Η Υπουργός Πολιτισμού

Η Υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη ευχαρίστησε τις Αμερικανικές Αρχές για τη συνεργασία και τη συμβολή τους στην επιτυχή κατάληξη της υπόθεσης και συμπλήρωσε επίσης τα εξής: «Πέτυχαν να πλήξουν τα παράνομα διεθνή εγκληματικά δίκτυα, των οποίων η δράση αλλοιώνει την ταυτότητα των λαών, καθώς αποκόπτει τα αρχαιολογικά ευρήματα από τα συμφραζόμενά τους και τα μετατρέπει από τεκμήρια της ιστορίας των λαών, σε απλά έργα τέχνης.  Η σχέση εμπιστοσύνης και η στενή συνεργασία που έχει αναπτυχθεί μεταξύ των στελεχών της Εισαγγελίας του Μανχάταν και του  Ελληνικού Υπουργείου Πολιτισμού μας γεμίζει με σιγουριά ότι θα ακολουθήσουν πολλές ακόμη επιτυχίες».

 

Οι Αμερικανικές Αρχές

Ο υπεύθυνος της Υπηρεσίας Εσωτερικής Ασφάλειας της Νέας Υόρκης Ivan J. Arvelo δήλωσε ότι «η διακίνηση αρχαιοτήτων είναι μια επιχείρηση πολλών δισεκατομμυρίων δολαρίων με κλέφτες και λαθρεμπόρους που αποκομίζουν κέρδη σε βάρος της πολιτιστικής κληρονομιάς. Η Ελλάδα, που αναγνωρίζεται ως το λίκνο του Δυτικού Πολιτισμού, είναι ιδιαίτερα ευάλωτη σε αυτό το είδος της εγκληματικής δράσης. Αυτά τα πολύτιμα έργα τέχνης που χρονολογούνται πίσω στο 5.000 π.Χ. αποτελούσαν ένα σημαντικό μέρος της ζωής του αρχαίου κόσμου. Είναι τιμή μας που με τους συνεργάτες μας επαναπατρίζουμε σήμερα αυτή την πολύτιμη πολιτιστική κληρονομιά στον ελληνικό λαό».

Ο βοηθός Εισαγγελέας της Νέας Υόρκης Matthew Bogdanos αναφέρθηκε στη συνεργασία που υπήρχε με τις ελληνικές αρχές, για να προσθέσει, ότι ο επόμενος στόχος είναι «Να επιστρέψουμε την πολιτιστική κληρονομιά εκεί όπου γεννήθηκε και ανήκει…».

TTT

Με τον επαναπατρισμό των 29 αρχαιοτήτων κλείνει το ένα κεφάλαιο. Μένει ανοικτό η ανακάλυψη και ο εντοπισμός του δικτύου των αρχαιοκαπήλων. Δύσκολη υπόθεση, αλλά αναγκαία για να μην επαναληφθούν ανάλογα φαινόμενα στο μέλλον.