Μία έκθεση με εικόνες και ήχους από τις αλησμόνητες πατρίδες!

• Με εικόνες και ήχους από τις χαμένες πατρίδες της Μικρασίας, του Πόντου, της Θράκης και της Καππαδοκίας έχει πλημμυρίσει η Δημοτική Πινακοθήκη Ιωαννίνων. Αφορμή η έκθεση με τίτλο «ΣΗΚΩ ΨΥΧΗ ΜΟΥ»!... Εικόνες και μουσικές των προσφύγων του ΄22», η οποία θα παρουσιαστεί στα Γιάννενα από το Ίδρυμα της Βουλής των Ελλήνων για τον Κοινοβουλευτισμό και τη Δημοκρατία και τον Δήμο Ιωαννιτών, στο πλαίσιο των εκδηλώσεων μνήμης για τα 100 χρόνια από τη Μικρασιατική Καταστροφή. Την έκθεση θα εγκαινιάσει σήμερα, Σάββατο, ώρα 19.00 ο Πρόεδρος της Βουλής Κωνσταντίνος Τασούλας. Η τελετή περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων και μία εμφάνιση – έκπληξη από την ενοριακή Χορωδία του Ναού της Περιβλέπτου!

Ταξίδι στο παρελθόν

Σε δηλώσεις της με αφορμή τα σημερινά εγκαίνια της έκθεσης «Σήκω Ψυχή μου», η Άννα Ενεπεκίδου, Διευθύντρια Υπηρεσιών του Ιδρύματος της Βουλής και επιμελήτριά της σημείωσε πως αυτή μας πάει 100 χρόνια πίσω στο παρελθόν, στις πατρίδες της Ιωνίας, της Σμύρνης, της Κωνσταντινούπολης, της Βόρειας Θράκης, του Πόντου και της Καππαδοκίας, αναφέρεται στη ζωή, στην καταστροφή και τον ξεριζωμό των ανθρώπων που κατοικούσαν μέχρι τότε εκεί. «Όλο αυτό το ταξίδι γίνεται μέσα από τη μουσική, η οποία βγήκε από την ίδια την ψυχή των ανθρώπων εκείνων και μας μιλάει για το τι έζησαν, πώς το έζησαν, για το τι έχασαν και για όλα όσα δημιούργησαν», ανέφερε χαρακτηριστικά. 

Σύμφωνα με την κ. Ενεπεκίδου, η συγκεκριμένη έκθεση είχε πολύ καλούς συνοδοιπόρους σε όλες τις στιγμές της, την επιστημονική επιτροπή, Πρόεδρος της οποίας είναι ο Διονύσης Σαββόπουλος, ιστορικούς, λαογράφους, μουσικολόγους. Όλοι αυτοί, όπως σημείωσε, συντέλεσαν στο να μην είναι απλά περιγραφική ιστορική, αλλά πραγματικά να μιλάει μέσα από τους στίχους των τραγουδιών των Μικρασιατών και Ποντίων.

Η επιμελήτρια της έκθεσης εξέφρασε την ελπίδα ότι τόσο οι πολίτες όσο και πολλοί μαθητές και στα Γιάννενα θα επισκεφθούν την έκθεση, η οποία περιλαμβάνει μάλιστα και νέα υλικά που πρόσφεραν το Μουσείο Τυπογραφίας του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων και οι Μικρασιατικοί Σύλλογοι της περιοχής μας. 

Ήπειρος και πρόσφυγες

Η έκθεση «ΣΗΚΩ ΨΥΧΗ ΜΟΥ» έχει ήδη παρουσιαστεί στη Δράμα, την Καβάλα και τη Θεσσαλονίκη και συνεχίζει την πορεία της. Και η Ήπειρος συνδέεται άρρηκτα με τη Μικρασιατική Καταστροφή, καθώς, μόλις δέκα χρόνια μετά την ενσωμάτωσή της στο ελληνικό κράτος, υποδέχθηκε τους πρόσφυγες του ΄22, παρά τις σημαντικές δυσκολίες που αντιμετώπιζε ως μία εκ των φτωχότερων περιοχών της χώρας. Η δημιουργία αμιγώς προσφυγικών χωριών περιφερειακά των Ιωαννίνων τους επέτρεψε να διατηρήσουν ζωντανές τις παραδόσεις, τα έθιμα και τις μουσικές και τα τραγούδια που έφεραν ως κληρονομιά μαζί τους στο δρόμο της προσφυγιάς. Στην Ανατολή, τη Μπάφρα, τη Νεοκαισάρεια, την Ασφάκα και την Κόνιτσα εγκαταστάθηκαν κατά κύριο λόγο πρόσφυγες από τον Πόντο και την Καππαδοκία, συγκροτώντας δυναμικούς πυρήνες που συνέδεαν τις παλιές με τη νέα πατρίδα. 

Οι βασικοί άξονες

Βασικοί άξονες της ενδιαφέρουσας αυτής έκθεσης είναι η ζωή πριν το 1922, η έξοδος, η απώλεια και το τραύμα της προσφυγιάς, η ζωή στη νέα πατρίδα. Ποιος είναι ο ρόλος της μουσικής στην ατομική και τη συλλογική ταυτότητα των προσφύγων και ποια η σημασία της ως κινητήριας δύναμης του προσφυγικού ελληνισμού; Πώς καταγράφονται οι μνήμες της Καταστροφής στα τραγούδια των προσφύγων; Με ποιον τρόπο φτάνουν οι μνήμες έως τις μέρες μας και γίνονται αντιληπτές στην εθνική ζωή και τη μουσική δημιουργία των επιγόνων; Περιλαμβάνει φωτογραφικά, οπτικοακουστικά και αρχειακά τεκμήρια σημαντικών φορέων διαφύλαξης της ιστορικής μνήμης στη χώρα μας, καθώς και πλήθος τεκμηρίων που συνεισέφεραν τοπικοί σύλλογοι, οργανώσεις και ιδιώτες, τα οποία «συνομιλούν» με στίχους και ποικίλες μελωδίες, από μοιρολόγια και παραδοσιακά τραγούδια μέχρι χορούς, μικρασιάτικα ρεμπέτικα αλλά και τη νεότερη ελληνική μουσική παραγωγή, που επηρεάστηκε από τη μουσική πνοή των προσφύγων. 

*Η έκθεση θα διαρκέσει μέχρι τις 26 Φεβρουαρίου. Ώρες λειτουργίας: Δευτέρα – Πέμπτη: 08:30-14:30 Παρασκευή: 08:30-21:00 Κυριακή: 10:00-13:00 και 18:00 - 21:00 Σάββατο και αργίες κλειστά. Είσοδος ελεύθερη.

ΚΩΣΤΑΣ ΑΓΟΡΗΣ