Τίποτα δεν έμεινε ίδιο τα τελευταία 40 χρόνια και στα Γιάννενα

Οι εποχές… έφεραν αλλαγές στον προεκλογικό αγώνα!

Ο συγγραφέας – ερευνητής Κώστας Κωστούλας μιλάει στον «Π.Λ.» με αφορμή επίκαιρη αρχειακή έκθεση στο Λαογραφικό Μουσείο «Κ. Φρόντζος»

• Aν εξαιρέσει κανείς τα συνθήματα, που σε γενικές γραμμές έχουν στο επίκεντρό τους τα ίδια περίπου θέματα, τίποτε άλλο δεν έχει μείνει το ίδιο τα τελευταία σαράντα χρόνια, όσον αφορά στον προεκλογικό αγώνα των κομμάτων ενόψει κάλπης. Κυρίως, έχουν εκλείψει ο φανατισμός του παρελθόντος, το χαρτομάνι, αλλά κι εκείνες οι μεγάλες συγκεντρώσεις που και στα Γιάννενα γέμιζαν πλατείες και δρόμους!
Τις αλλαγές αυτές μπορεί να αντιληφθεί εύκολα κανείς, περιδιαβαίνοντας την έκθεση με τίτλο «Ενθυμήσεις από προεκλογικές περιόδους των περασμένων σαράντα ετών», που παρουσιάζει το Ίδρυμα Μελετών Ιονίου και Αδριατικού Χώρου στο Λαογραφικό Μουσείο «Κώστας Φρόντζος». Την ιδέα της είχε ο ανήσυχος συγγραφέας και ιστορικός ερευνητής Κώστας Κωστούλας, φωτογραφίες από το αρχείο του εκτίθενται μάλιστα μαζί με το υλικό του ΙΜΙΑΧ.

Άλλες εποχές…
Στην εποχή που δεν υπήρχαν διαδίκτυο και μέσα κοινωνικής δικτύωσης, ενώ η τηλεόραση δεν ήταν ιδιαίτερα διαδεδομένη, όπως, για παράδειγμα στις εκλογές του 1981 οι οποίες έφεραν για πρώτη φορά στην εξουσία το ΠΑΣΟΚ του Ανδρέα Παπανδρέου, αλλά και τις επόμενες δύο δεκαετίες, ο προεκλογικός αγώνας για κόμματα και μεμονωμένους υποψηφίους ήταν πολύ διαφορετικός σε σχέση με σήμερα.
Τα κόμματα άνοιγαν μεγάλα προεκλογικά κέντρα στην πόλη με μία.. φολκλόρ αισθητική, γεμάτα σημαίες και πανό με ευφάνταστα συνθήματα («το ποτάμι δε γυρίζει πίσω»), αναρτούσαν παντού τις αφίσες τους, τύπωναν χιλιάδες φυλλάδια με τα οποία πλημμύριζε ο τόπος, πουλούσαν σωρηδόν κομματικές σημαίες σε πρόχειρους πάγκους, ενώ παντού έβλεπες αντίστοιχα διακοσμημένα οχήματα («καραβάνια»)!
Όσο για τις συγκεντρώσεις, στις οποίες μιλούσαν οι αρχηγοί, αυτές συγκέντρωναν πλήθη κόσμου, στην κυριολεξία, που γέμιζαν ασφυκτικά την κεντρική πλατεία στα Γιάννενα, ή την κάτω πλατεία και δρόμους όπως η Αβέρωφ. Είχαν δε έναν παλμό ο οποίος σήμερα έχει εκλείψει εντελώς!
Όλα τα παραπάνω μπορεί να μας φαίνονται… παράταιρα στις μέρες μας, που ο προεκλογικός αγώνας διεξάγεται κατά βάση μέσω των τηλεοπτικών πάνελ και του Facebook, ενώ οι αρχηγοί των κομμάτων μιλούν σε συγκεντρώσεις με μέγεθος ανάλογο εκείνων τις οποίες έκαναν κάποτε μόνοι οι υποψήφιοι βουλευτές! Όμως αυτή ήταν η πραγματικότητα στα χρόνια που ακολούθησαν τη μεταπολίτευση και ειδικά από το 1980 και μετά. Και μία καλή ιδέα παίρνει κανείς επισκεπτόμενος την επίκαιρη έκθεση του ΙΜΙΑΧ στο Λαογραφικό Μουσείο Ιωαννίνων.

Ο Κώστας Κωστούλας
Ο Κώστας Κωστούλας, ο οποίος είναι γνωστός για το πλούσιο ερευνητικό και συγγραφικό του έργο, είχε την ιδέα της έκθεσης, την οποία ο Πρόεδρος του Ιδρύματος Μελετών Ιονίου και Αδριατικού Χώρου Κων/νος Βλάχος αγκάλιασε θερμά κι έτσι έγινε πράξη. «Αυτό που κάναμε αποτελεί κατά κάποιο τρόπο ένα ιστορικό πολιτικό αρχείο που δείχνει πώς αλλάζουν οι εποχές», τονίζει στον «Π.Λ.».
Τι δεν άλλαξε όλα αυτά τα χρόνια στον προεκλογικό αγώνα; Τα συνθήματα, λέει ο κ. Κωστούλας, τα οποία αναφέρονται γενικά στα ίδια θέματα με τα σημερινά. Αντιθέτως, εκείνο που άλλαξε πολύ είναι η προβολή των κομμάτων και σ’ αυτό κύριο ρόλο παίζει η τηλεόραση και το διαδίκτυο.
«Ο αγώνας κάποτε γίνονταν με μεγάλες συγκεντρώσεις οπαδών των κομμάτων. Σήμερα γίνεται μέσα από οθόνες. Πού να στηθούν πλέον τέτοια εκλογικά κέντρα και τόσο μεγάλες εξέδρες όπως εκείνες που έστηναν το ΠΑΣΟΚ και η Νέα Δημοκρατία το ΄80 και το ΄90», τονίζει ο ξεναγός μας σ’ αυτό το πολύ ενδιαφέρον προεκλογικό «ταξίδι» στον χρόνο και προσθέτει: «Ο κόσμος έχει αλλάξει επίσης πολύ τα τελευταία χρόνια. Τα μνημόνια τον έχουν κάνει πιο συντηρητικό και μαζεμένο και λιγότερο εκδηλωτικό και ενεργό στο πολιτικό γίγνεσθαι».

Λείπει το χαρτομάνι!
Φυσικά, οι αλλαγές αυτές έχουν και τα θετικά τους, όπως, για παράδειγμα, το γεγονός ότι έχει εκλείψει πλέον όλο το προεκλογικό χαρτομάνι παλαιότερων εποχών, που έκανε τα Γιάννενα και τις υπόλοιπες πόλεις κυριολεκτικά αγνώριστα!
Πολλοί μεμονωμένοι υποψήφιοι αλλά και κόμματα, αποφεύγουν πια να τυπώσουν αφίσες και πανό και περιορίζονται μόνο σε κάποια φυλλάδια αλλά κι αυτά με μέτρο. Τόσο το καλύτερο για το περιβάλλον και την αισθητική μας…

Ενιαίο αρχείο
Η έκθεση «Ενθυμήσεις από προεκλογικές περιόδους των περασμένων σαράντα ετών» μετά την φιλοξενία της στο Λαογραφικό Μουσείο θα αποτελέσει ένα ενιαίο θεματικά αρχείο στην Ε.Η.Μ., το οποίο θα μπορεί να βλέπει όποιος ενδιαφέρεται.
Μέχρι τις 19 Ιουλίου όμως μπορούν να το θαυμάσουν ως έκθεση «οι παλιοί για να θυμούνται και οι νέοι για να μαθαίνουν πώς γίνονταν κάποτε οι προεκλογικοί αγώνες», όπως αναφέρει χαρακτηριστικά ο κ. Κωστούλας.
• Ώρες λειτουργίας της έκθεσης: Δευτέρα έως Παρασκευή, 09.00 – 14.00, Δευτέρα και Τετάρτη απόγευμα, 17.30 – 20.00.
ΚΩΣΤΑΣ ΑΓΟΡΗΣ