Με τρία χρόνια καθυστέρηση εγκρίθηκε το Περιφερειακό Χωροταξικό Πλαίσιο

ΟΡΑΜΑ «ΕΠΙ...ΧΑΡΤΟΥ» ΓΙΑ ΤΗΝ ΗΠΕΙΡΟ!

- Καθορίζει τις βασικές αναπτυξιακές επιλογές της Περιφέρειας για τα επόμενα χρόνια, που όμως προϋποθέτουν πόρους που δεν εξασφαλίζονται…

- Διευθετήσεις για την εξόρυξη υδρογονανθράκων και άλλες υποδομές - Η πρώτη αντίδραση από τον Γιαννιώτη πρ.Υπουργό Στ. Καλογιάννη

Με καθυστέρηση τουλάχιστον τριών χρόνων, χθες ανακοινώθηκε από το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας η έγκριση του Περιφερειακού Χωροταξικού Πλαισίου (ΠΧΠ) της Ηπείρου, το οποίο αναθεωρεί και αντικαθιστά το προγενέστερο. Πρόκειται για ένα «πλαίσιο» οραματικού χαρακτήρα, καθώς καθορίζει τις χωροταξικές, πολεοδομικές, περιβαλλοντικές επιλογές για τα επόμενα χρόνια, αναφέρεται σε συγκεκριμένα έργα που πρέπει να γίνουν, πλην όμως όλα αυτά θα μείνουν «επί … χάρτου» ενόσω δεν υπάρχουν πόροι για την υλοποίησή τους.
Εκείνο που προκύπτει από το νέο Χωροταξικό, είναι πλέον η «επισημοποίηση» της αλλαγής στάσης της Κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ­ΝΕΛ, ως προς τις εξορύξεις υδρογονανθράκων. Αυτό επικυρώνει τη βούλησή της να συνεχιστούν οι έρευνες στην Ήπειρο, παρά τις σφοδρές αντιδράσεις του συγκυβερνώντος κόμματος των «Οικολόγων Πρασίνων» και των μειοψηφιών που εναντιώνονται σε τοπικό επίπεδο. Στο ΠΧΠ περιλαμβάνονται διατάξεις που –κατά τον Υπουργό Γ. Σταθάκη και τον Αν. Υπουργό Σωκράτη Φάμελλο- είναι απαραίτητες, ώστε αφενός να υλοποιηθούν οι κεντρικές πολιτικές και αφετέρου να εξασφαλιστεί η προστασία των περιβαλλοντικών πόρων.
Η άποψη του Στ. Καλογιάννη
Οι διατάξεις, οι ρυθμίσεις και οι προβλέψεις είναι πάρα πολλές και για να αποκωδικοποιηθούν απαιτείται χρόνος. Η πρώτη αντίδραση ήλθε από τον πρώην Υπουργό και βουλευτή Ιωαννίνων Σταύρο Καλογιάννη, ο οποίος είχε ασχοληθεί επισταμένως με το Περιφερειακό Χωροταξικό Πλαίσιο και ζητούσε επίμονα την έγκρισή του. Ο κ. Καλογιάννης δηλώνει ότι για το περιεχόμενό του θα επανέλθει αφού το μελετήσει, σημειώνει ότι η έγκρισή του «θα ήταν μια πολύ θετική εξέλιξη για την Ήπειρο» και επικρίνει την Κυβέρνηση γιατί «χρειάστηκαν τρία ολόκληρα χρόνια για να υπογράψει τη σχετική απόφαση ο Υπουργός». «Κατέθεσα τεκμηριωμένες προτάσεις (που εκδόθηκαν το 2012 σε βιβλίο από το Τεχνικό Επιμελητήριο) κι έκανα, επανειλημμένα, παραστάσεις στο Υπουργείο, για την άμεση θεσμοθέτηση του Πλαισίου. Όλα έπεφταν στο κενό, χωρίς καμία απολύτως δικαιολογία. Επρόκειτο για προκλητική αδιαφορία, για πολιτική ανικανότητα ή για κάτι άλλο που δεν γνωρίζουμε;», αναρωτιέται ο κ. Καλογιάννης.
Υπάρχουν δυνατότητες…
Στην εισαγωγή του εγκριθέντος Χωροταξικού Πλαισίου, αναφέρεται πώς η Περιφέρεια Ηπείρου έχει αναπτυξιακές καθυστερήσεις, αλλά και αξιοσημείωτες δυνατότητες που μπορούν να αξιοποιηθούν, με σχέδιο.
Η Ήπειρος, μετά την ολοκλήρωση της Ιόνιας Οδού και της Εγνατίας οδού, μπορεί να αποκτήσει κομβικό ρόλο σε σχέση με την ενίσχυση των υφισταμένων και την πιθανή μελλοντική συγκέντρωση παραγωγικών δραστηριοτήτων, παραδοσιακών και νέων, διεθνούς ενδιαφέροντος (γεωργία, κτηνοτροφία, ιχθυοκαλλιέργειες, αγροδιατροφή, ενέργεια, εμπόριο, μεταποίηση, τουρισμός, πολιτισμός), καθώς και στην προοπτική συγκρότησης διασυνοριακών αναπτυξιακών περιοχών υποδοχής παραγωγικών δραστηριοτήτων. Στην κατεύθυνση αυτή συμβάλλει και η δυνατότητα έρευνας και εκμετάλλευσης υδρογονανθράκων στον χερσαίο χώρο της Ηπείρου και τον θαλάσσιο του Β. Ιονίου. Η περιοχή διαθέτει, επίσης, υψηλές δυνατότητες για αξιοποίηση ερευνητικών αποτελεσμάτων από ισχυρά ακαδημαϊκά ιδρύματα.
Οι βασικοί αναπτυξιακοί άξονες είναι:
- Ο εγκάρσιος άξονας Ανατολής – Δύσης (Εγνατία Οδός):
- Ο κεντρικός άξονας Βορρά – Νότου / Δυτικός Άξονας (Ιόνια Οδός): Ο άξονας Κακκαβιά – Ιωάννινα – Άρτα – Αιτωλοακαρνανία. Σημαντικό αναπτυξιακό εργαλείο αποτελεί η προοπτική επέκτασής του μέχρι τα Ελληνοαλβανικά σύνορα.
- Ο παράκτιος άξονας του Ιονίου για τουριστική ανάπτυξη.
- Η οροσειρά της Πίνδου που σχετίζεται με τη διαχείριση, προβολή, ήπια αξιοποίηση και προστασία του φυσικού πλούτου και του πολιτιστικού κεφαλαίου των ορεινών περιοχών (δύο τμήματα: Τζουμέρκα – Μέτσοβο και Ζαγοροχώρια - Κόνιτσα – Μαστοροχώρια).
Πέντε πόλοι ανάπτυξης
Οι πόλοι ανάπτυξης αντιστοιχούν στις πέντε κύριες πόλεις:
1. Τα Ιωάννινα ενισχύονται σε τομείς που διευκολύνουν την αναγνωρισιμότητά τους ως σύγχρονη ευρωπαϊκή πόλη μεσαίου μεγέθους (παιδεία, έρευνα, υγεία, αστικός τουρισμός).
2. Η Ηγουμενίτσα ως θαλάσσια πύλη με τον διεθνή λιμένα της, αποτελεί πόλο με ιδιαίτερη δυναμική στην προοπτική αξιοποίησης κοιτασμάτων υδρογονανθράκων στο Βόρειο Ιόνιο και στο χερσαίο χώρο της Ηπείρου, καθώς και ως εν δυνάμει πόλος διαμετακόμισης.
3. Η Πρέβεζα εκτός από αστικό κέντρο υποστήριξης της τουριστικής δραστηριότητας του μετώπου Λούτσα – Λυγιά – Καστροσυκιά – Μύτικας, μπορεί να αποτελέσει και η ίδια τουριστικό προορισμό yachting.
4. Η Άρτα αποτελεί πόλο υποστήριξης της πρωτογενούς παραγωγής, ενώ οι δυνατότητες της επεκτείνονται και στους τομείς του τουρισμού (κέντρο βυζαντινών πολιτισμικών πόρων) της εκπαίδευσης, έρευνας και καινοτομίας.
5. Το Μέτσοβο συνδέεται με την παραγωγή προϊόντων της πρωτογενούς παραγωγής, ενώ επιδιώκεται η περαιτέρω σύνδεση του πρωτογενούς τομέα με την τουριστική δραστηριότητα.
Κατευθύνσεις χωρικής οργάνωσης
Μεταξύ άλλων στον Πρωτογενή τομέα προωθείται η ίδρυση υποδοχέων σταβλισμένης κτηνοτροφίας και κτηνοτροφικών ζωνών εκτατικής εκμετάλλευσης και η δημιουργία ΠΟΑΥ (Περιοχή Οργανωμένης Ανάπτυξης Υδατοκαλλιεργειών) στη λωρίδα της Σαγιάδας και τον Αμβρακικό Κόλπο.
Ενέργεια – Εξορυκτικές δραστηριότητες
- Προωθούνται τα Μικρά Υδροηλεκτρικά Έργα, ιδίως στην ευρύτερη περιοχή της Πίνδου, καθώς και οι ΑΠΕ
- Προωθείται η αξιοποίηση της γεωθερμικής ενέργειας κατά προτεραιότητα στο γεωθερμικό πεδίο Συκεών Άρτας, της παραγωγής ενέργειας από βιομάζα και βιοαέριο πρωτίστως στον πρωτογενή τομέα (θερμοκήπια και κτηνοτροφικές μονάδες), καθώς και φωτοβολταϊκών εγκαταστάσεων.
Φυσικό αέριο
Προωθείται η χρήση φυσικού αερίου για αστική ή παραγωγική χρήση, είτε μέσω της σύνδεσης με συστήματα αγωγών φυσικού αερίου, είτε μέσω της αξιοποίησης τεχνολογιών αποκεντρωμένης χρήσης. Διερευνάται:
Εξορύξεις - Υδρογονάνθρακες
Προωθείται η έρευνα και πιθανή εκμετάλλευση υδρογονανθράκων, ως δραστηριότητα με εν δυνάμει σημαντικές αναπτυξιακές διαστάσεις.
Τουρισμός
Στο Ιόνιο παράκτιο μέτωπο (αναπτυσσόμενη τουριστικά περιοχή) προβλέπεται η ανάπτυξη μαζικού-οργανωμένου τουρισμού, με βασικό πόλο την Πάργα.
Επίσης περιλαμβάνονται περιοχές με περιθώρια ανάπτυξης ειδικών και εναλλακτικών μορφών τουρισμού, ήτοι:
- Οι ακτές του Αμβρακικού Κόλπου και η λωρίδα της Σαγιάδας.
- Ο ορεινός χώρος της Πίνδου, για τουρισμό υπαίθρου.
- Η πεδινή και ημιορεινή ενδοχώρα για αγροτοτουριστικές δράσεις
- Τα Ιωάννινα μπορούν να αποτελέσουν αυτοτελή προορισμό αστικού, συνεδριακού, εκπαιδευτικού και ιατρικού τουρισμού. Προωθείται, επίσης, η ανάπτυξη του ιαματικού τουρισμού σε σχέση με τους διατιθέμενους πόρους.
Φυσικό περιβάλλον κ.α.
Προωθείται η συγκρότηση και ανάδειξη δικτύων, οι κόμβοι των οποίων συνίστανται από διακριτούς και ενδιαφέροντες προορισμούς:
- Παραμεθόρια ορεινή Ήπειρος (ενότητες Πωγωνοχωρίων, Ζαγοροχωρίων και Μαστοροχωρίων)
- Κεντρική Πίνδος (Μέτσοβο, Τζουμέρκα)
- Γεωπάρκο Βίκου – Αώου και ευρύτερη περιοχή του Γράμμου (διασυνοριακή συνεργασία Ελλάδα – Αλβανία)
- Επιπλέον, προτείνεται η προστασία και ανάδειξη μνημείων και παραδοσιακών συνόλων, οικισμών (π.χ. στις περιοχές Κόνιτσας – Μαστοροχωρίων – Γράμμου, την περιοχή των Τζουμέρκων καθώς και το ανατολικό Ζαγόρι), καθώς και η δημιουργία ενιαίου αρχαιολογικού πάρκου στη Νικόπολη.
Μεταφορικές και τεχνικές υποδομές
Το ΠΧΠ παρέχει μια σειρά από κατευθύνσεις χωρικής οργάνωσης, σε συμφωνία με άλλες εθνικές και τομεακές πολιτικές, που αφορούν τη χωρική διάρθρωση:
- Προβλέπεται κατά προτεραιότητα η ολοκλήρωση των συνδέσεων του οδικού δικτύου με την Ιόνια Οδό, η ολοκλήρωση της σύνδεσης Ιωάννινα-Κακκαβιά και η αναβάθμιση του παράκτιου άξονα Πρέβεζας-Ηγουμενίτσας κ.α.
- Προωθείται η ολοκλήρωση και ο εκσυγχρονισμός των υποδομών ύδρευσης και αποχέτευσης των τουριστικών οικισμών του παράκτιου χώρου (που ήδη υλοποιείται από την Περιφέρεια).
Αστικές Παρεμβάσεις
Κρίνεται σκόπιμο να προχωρήσει η εφαρμογή Σχεδίων Ολοκληρωμένων Αστικών Παρεμβάσεων:
- στην περιοχή του μητροπολιτικού κέντρου στα Ιωάννινα, στο οποίο θα πρέπει να περιληφθεί και η παραλίμνια ζώνη βορειοδυτικά του Κάστρου (περιοχή Λιμνοπούλας – Μάτσικα)
- Σε Κόνιτσα και Μέτσοβο.
- Στον οικισμό της Δωδώνης,
- Ειδικά Χωρικά Σχέδια δύνανται να εκπονηθούν στην περιοχή των Ιωαννίνων (περιλαμβάνοντας το Μητροπολιτικό Πάρκο της Λίμνης, το Πάρκο Βελισαρίου και την περιοχή Λιμνοπούλας – Μάτσικα), καθώς και στο παράκτιο μέτωπο της Περιφέρειας και ιδιαίτερα από το Μύτικα μέχρι τη Λούτσα.
- Επιπλέον προωθείται κατά προτεραιότητα και η θεσμοθετημένη προστασία της λίμνης Παμβώτιδας ως Περιφερειακού Πάρκου.