Αν και υπάρχουν μεγάλες δυνατότητες ανάπτυξης του πρωτογενούς τομέα

«ΑΓΚΟΜΑΧΟΥΝ» ΟΙ ΗΠΕΙΡΩΤΕΣ ΑΓΡΟΤΕΣ!

Υψηλό κόστος παραγωγής, φορολογικές επιβαρύνσεις, έλλειψη υποδομών, δασικοί χάρτες κ.ά. αποτελούν «τροχοπέδη» στην επιβίωσή τους

- Το 71% των εξαγωγών της Ηπείρου το 2017 προήλθε από τον κλάδο τροφίμων που έχει περιθώρια περαιτέρω ανόδου

• Η μελέτη με την χαρτογράφηση της εξαγωγικής δραστηριότητας ανά Περιφέρεια που πραγματοποίησε και παρουσίασε για μια ακόμη χρονιά το Ινστιτούτο Εξαγωγικών Ερευνών και Σπουδών του ΣΕΒΕ, επιβεβαιώνει αυτό που όλοι γνωρίζουν και όλοι υποστηρίζουν για την Ήπειρο: Ότι είναι μια Περιφέρεια που η δυναμική της κρύβεται στον πρωτογενή τομέα και στην παραγωγή τροφίμων.
Σύμφωνα με τα στοιχεία της μελέτης, οι εξαγωγές σε τρόφιμα το 2017 κάλυψαν σε αξία το 71% των συνολικών εξαγωγών της Ηπείρου που ανήλθαν σε 270,3 εκατομμύρια ευρώ. Το δεύτερο θετικό στοιχείο είναι ότι υπήρξε άνοδος κατά 2,4% στις εξαγωγές σε σύγκριση με το 2016 (263,9 εκ. ευρώ).
Παρά ταύτα, το ισοζύγιο ήταν αρνητικό κατά 18,8 εκ. ευρώ καθώς οι εισαγωγές αυξήθηκαν σε σύγκριση με τα αμέσως προηγούμενα χρόνια, φθάνοντας ποσό των 289, 2 εκ. ευρώ. Το ισοζύγιο μάλιστα τα αμέσως προηγούμενα τρία χρόνια ήταν θετικό, καθώς οι εξαγωγές υπερτερούσαν το 2013 κατά 2 εκ. ευρώ, το 2015 κατά 117,8 εκ. ευρώ και το 2016 κατά 28,4 εκ. ευρώ!
Τα στοιχεία αυτά δείχνουν ως ένα βαθμό την παραγωγική δομή της Ηπείρου, καθώς ολοκληρωμένη εικόνα μπορεί να σχηματιστεί όταν είναι διαθέσιμα και τα στοιχεία της εσωτερικής κατανάλωσης.
Ωστόσο περιγράφουν τα περιθώρια που υπάρχουν για την περαιτέρω ανάπτυξη των εξαγωγικών δραστηριοτήτων και ιδίως του κλάδου τροφίμων, ο οποίος καλείται να βελτιώσει την εξωστρέφειά του και να παράξει καινοτόμα προϊόντα.

Ελλείψεις σε αγροτικές υποδομές
Η προσπάθεια που έχει ξεκινήσει από την Περιφέρεια για νέα προϊόντα ΠΟΠ, ή την αξιοποίηση των αρωματικών φυτών, την προσέλκυση νέων στο αγροτικό επάγγελμα κλπ, είναι προς τη θετική κατεύθυνση, όμως δεν αρκεί και κυρίως απαιτεί αλλαγή στην κατεύθυνση της Κυβερνητικής πολιτικής για στήριξη όλου του φάσματος της αγροτικής και εν γένει της αλυσίδας διατροφής.
Κατά πρώτον υπάρχει το ζήτημα των αγροτικών υποδομών. Οι ΤΟΕΒ μετά βίας μπορούν να ανταποκριθούν στις υποχρεώσεις τους και αν δεν υπήρχε η «χείρα βοηθείας» της Περιφέρειας σήμερα οι περισσότεροι από αυτούς θα είχαν βάλει λουκέτο. Νέα εγγειοβελτιωτικά έργα μεγάλης κλίμακας έπαψαν να προγραμματίζονται και το τρέχον πρόγραμμα Αγροτικής Ανάπτυξης- όπως επισημαίνει σε ανακοίνωσή της η Νομαρχιακή Επιτροπή του ΚΙΝΑΛ Ιωαννίνων, όλα τα μέτρα που προκήρυξε αφορούν συνεχιζόμενα έργα.

Αντίμετρα και εμπόδια
Υπήρξαν θετικά βήματα στη διευκόλυνση της αδειοδότησης των σταβλικών εγκαταστάσεων, στις μισθώσεις αγροτικής γης κλπ. Όμως βασικά ζητήματα που τα βρίσκουν ήδη μπροστά τους οι αγρότες, είτε με τους δασικούς χάρτες (με τους οποίους βγαίνουν εκτός καλλιεργειών τεράστιες εκτάσεις), είτε με τους χάρτες βόσκησης δεν έχουν επιλυθεί και μάλλον το αντίθετο συμβαίνει, κάνουν ακόμη δυσκολότερη τη ζωή και την επιβίωση των αγροτών.
Ακόμη και για την εκπόνηση των χαρτών βόσκησης για τους οποίους πιέζει ασφυκτικά πλέον η Ευρωπαϊκή Ένωση, το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης έχει καθυστερήσει υπερβολικά. Είναι χαρακτηριστικό δε, ότι για να αποφευχθούν τυχόν πρόστιμα, το Υπουργείο έχει «αναθέσει» στην Περιφέρεια Ηπείρου την εκκίνηση της διαδικασίας, καθώς έχει κάνει πιο οργανωμένη προεργασία. Χθες μάλιστα από την Επιτροπή Περιβάλλοντος εγκρίθηκε η σύναψη προγραμματικής σύμβασης με το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης, χωρίς όμως ακόμη – όπως είπε ο Περιφερειάρχης Αλ. Καχριμάνης- να έχουν διευθετηθεί κρίσιμες λεπτομέρειες, όπως αν αυτοί εκπονηθούν ανά δήμο ή σε σύνολο περιφέρειας.

Κόβουν επιδοτήσεις!
Μείζον θέμα έχει προκύψει με την οριοθέτηση των μειονεκτικών περιοχών, καθώς με το προτεινόμενο σχέδιο πολλές κοινότητες του Νομού Ιωαννίνων βγαίνουν εκτός αυτών και οι αγρότες θα χάσουν σημαντικά χρηματικά ποσά από τις εξισωτικές αποζημιώσεις, προκαλώντας τους πρόσθετα οικονομικά προβλήματα. Οι παρεμβάσεις Περιφέρειας και των Δήμων Ιωαννιτών, Ζίτσας, Πωγωνίου κ.α. δεν φαίνεται ότι έκαμψαν τις αντιρρήσεις των μελετητών και του Υπουργείου. Χθες η Αντιδήμαρχος Ανάπτυξης Υπαίθρου του Δήμου Ιωαννιτών Βάσω Μέγα επανήλθε στο θέμα, επικαλούμενη πληροφορίες σύμφωνα με τις οποίες αναμένεται ο οριστικός χάρτης των περιοχών με φυσικούς περιορισμούς από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. «Ευελπιστούμε ότι θα συμπεριληφθούν και οι 21 κοινότητες του Δήμου Ιωαννιτών κάτι, που απρόσμενα, ισχύει ήδη για την Τ.Κ. Μπιζανίου», αναφέρει και επαναλαμβάνει πως το Υπουργείο δεν έχει απαντήσει στα επανειλημμένα γραπτά αιτήματα του Δήμου.

Κενά ανταγωνιστικότητας
Το μεγάλο πρόβλημα όμως του αγροτικού τομέα, είναι η ανταγωνιστικότητα των προϊόντων του. Ναι μεν η ποιότητα τους, είτε πρόκειται για γαλακτοκομικά, είτε για εσπεριδοειδή και κηπευτικά, είτε για ιχθυρά, είναι αποδεδειγμένη και πιστοποιημένη, όμως ειδικά σε περιόδους οικονομικής στενότητας και σκληρού ανταγωνισμού, καθοριστικός παράγοντας είναι και το κόστος παραγωγής.
Η Κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ, με μια σειρά μέτρων έχει «γονατίσει» τους αγρότες και την παραγωγή: Αύξησε το τιμολόγιο αγροτικού ρεύματος, αλλά και τον Ειδικό φόρο κατανάλωσης στο πετρέλαιο.
Επιβάρυνε υπέρμετρα φορολογικά και ασφαλιστικά τους αγρότες, οδηγώντας έναν αριθμό εξ αυτών σε εγκατάλειψη της δραστηριότητάς τους. Ειδικότερα ο φόρος των αγροτικών εισοδημάτων κυμαίνεται πλέον από 22 έως 45%, και σε αυτά υπολογίζονται πλέον και οι άμεσες ενισχύσεις.

Καθυστερούν οι αποζημιώσεις
Την ίδια ώρα η πληρωμή των αποζημιώσεων του ΕΛΓΑ γίνεται με μεγάλη καθυστέρηση, ενώ υπάρχουν και περιπτώσεις που δεν αποζημιώνονται καν ζημιές είτε από καιρικά φαινόμενα, είτε όπως συμβαίνει την περίοδο αυτή στην Άρτα με τα μανταρίνια από τις απότομες αλλαγές θερμοκρασίας, συνέπεια της κλιματικής αλλαγής.

«Πληγή» οι ελληνοποιήσεις
Ξεχωριστό κεφάλαιο αποτελούν οι ελληνοποιήσεις κρέατος, γάλακτος αλλά και κηπευτικών προϊόντων. Τα μέτρα για κάποιον άγνωστο λόγο, επί κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ­ΝΕΛ, φαίνονται να έχουν ατονήσει, όπως τουλάχιστον μπορεί να εικάσει κάποιος από την αύξηση των εισαγόμενων προϊόντων και την εικόνα της αγοράς.
Το πρόβλημα έχει λάβει όμως εξαιρετικά ανήσυχες διαστάσεις με τα γαλακτοκομικά, καθώς επηρεάζουν άμεσα τις εξαγωγές και δη των προϊόντων ΠΟΠ, με κυρίαρχη τη «φέτα» που αποτελεί το κατ΄ εξοχή- μαζί με τα αλιεύματα- εξαγωγικό προϊόν της Ηπείρου.
Οι εισαγωγές δεν είναι φαινόμενο της τελευταίας τριετίας, ωστόσο στη διάρκεια αυτής αυτό πήρε τεράστιες διαστάσεις μετά το εμπάργκο που επέβαλλε η Ε.Ε. στη Ρωσία, που δημιούργησε μεγάλα πλεονάσματα σε Ιταλία- Γαλλία- Βουλγαρία κ.α.. Η Κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ «πιάστηκε στον ύπνο», οι έμποροι έκαναν τη δουλειά τους, ορισμένες γαλακτοβιομηχανίες επωφελήθηκαν των χαμηλών τιμών του εισαγόμενου γάλακτος και η «αλυσίδα» μεταφέρθηκε και στους Έλληνες παραγωγούς που πιέζονται σήμερα για συνεχώς μειώσεις στις τιμές πώλησης του γάλακτος.

Καθυστερημένη αντίδραση
Το ενδεχόμενο μάλιστα να χρησιμοποιείται και για παραγωγή λευκού τυριού, που διατίθεται ως «φέτα», επηρεάζει και την γνήσια και αυθεντική φέτα, όπως αυτή που παράγεται στα εργοστάσια και στις βιοτεχνίες της Ηπείρου. Μετά από μεγάλη καθυστέρηση και ύστερα από έντονες πιέσεις, το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων πήρε σειρά αποφάσεων για ελέγχους, ωστόσο αιωρείται ο προβληματισμός για το χρόνο που θα απαιτηθεί για να αποκατασταθεί το επίπεδο τιμών παραγωγού.
Και βέβαια αν θα μπορέσουν να επανέλθουν στην παραγωγική δραστηριότητα κτηνοτρόφοι που εγκατέλειψαν την κτηνοτροφία εξαιτίας οικονομικών αδιεξόδων.

Υπάρχει ολοκληρωμένο σχέδιο;
Το ερώτημα, με βάση τα ανωτέρω και χωρίς να επεκταθεί κάποιος και σε άλλες παραμέτρους του «κυκλώματος της αγροτικής παραγωγής», είναι αν τελικά η Ελλάδα έχει συγκεκριμένο σχέδιο αγροτικής πολιτικής, τέτοιο, που να επεξηγεί στην πράξη το θεώρημα «περί πυλώνα ανάπτυξης». Προθέσεις υπάρχουν. Αποτελέσματα όμως όχι. Η Κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ, παρά τα λεγόμενά της, οδήγησε τον αγροτικό κόσμο σε μαρασμό. Η νέα διακυβέρνηση, οφείλει και να διορθώσει τα κακώς κείμενα, αλλά και να συγκροτήσει ένα ολοκληρωμένο και υλοποιήσιμο πρόγραμμα αγροτικής ανάπτυξης. Διαφορετικά το μέλλον της Ελλάδος και της Ηπείρου, προδιαγράφεται σκοτεινό…