Η πολύκροτη δίκη της Πρίντζου σύμφωνα με τα επίσημα πρακτικά

Γ’ ΜΕΡΟΣ (τελευταίο)

Ποιοι τιμούν τους εκτελεσθέντες;
Αναίρεση των λόγων ανέγερσης του Μνημείου τιμής των πεσόντων

Οι κατηγορούμενοι της δίκης Πρίντζου κ.τ.λ., όχι μόνον εκθέτουν με λεπτομέρειες τη δράση της παράνομης οργάνωσης και τη συμμετοχή τους σ’ αυτή και συνάμα ομολογούν την τέλεση των πράξεων που οι ίδιοι, καθένας χωριστά, έκαναν, αλλά δηλώνουν ότι με τις πράξεις τους έκαμαν μεγάλο κακό στη χώρα και στους συνανθρώπους τους και συνάμα καταδικάζουν το ΚΚΕ ως κόμμα, προδοτικό και άτιμο, την ανταρσία που αυτό προκάλεσε και η οποία έφερε την καταστροφή στην Ελλάδα, την αποκηρύσσουν και μετανοούν για όλες τις πράξεις τους.
Ειδικώτερα δηλώνουν:
1) Ευτυχία Πρίντζου: α) Αναγνωρίζω ότι έγινα αιτία πολλών καταστροφών... και παρακαλώ να μου δοθεί η ευκαιρία να επανορθώσω ότι μπορέσω. β) Καταδικάζω την ανταρσία, διότι είναι εγκληματική και προδοτική έναντι της πατρίδος μου και γι’ αυτό αποκηρύσσω το ΚΚΕ και την ανταρσία.
2) Ρακόπουλος Γεώργιος: α) Μετανοώ διά τα εγκλήματα που έκαμα, η ανταρσία είναι η καταστροφή της Ελλάδος και υποκινείται από τους Σλάβους οι οποίοι θέλουν να την υποδουλώσουν. Το ΚΚΕ είναι συνωμοτική οργάνωσις, κόμμα προδοτικόν και άτιμον και το καταδικάζω.
3) Πρέντζας Χρήστος: α) Αναγνωρίζω το σφάλμα μου και παραδέχομαι ότι διά των πράξεών μου ωδήγησα την πατρίδα μου εις το βάραθρον και γι’ αυτό μετανοώ για ότι έκαμα. β) Αποκηρύσσω το ΚΚΕ ως προδοτικόν.
4) Κόκκινος Ιωάννης: α) Το ΚΚΕ έφερε τα πράγματα κατά τοιούτον τρόπον ώστε να εξυπηρετεί τον Σλαυισμόν και να πωλήση την Ελλάδα στους Σλάβους. β) Έβλαψα την πατρίδα μου, υποβοηθώντας έμμεσα διά των πράξεών μου την ανταρσία και παν ότι βλάπτει την χώραν.
5) Μπίττης Απόστολος: Αποκηρύσσω  το ΚΚΕ ως προοδοτικόν, την ανταρσίαν, την ψευδοκυβέρνησιν των ανδρείκελων του Μάρκου και παλαιάν ιδεολογία μου, διότι πάντα ταύτα είναι η καταστροφή της πατρίδος μας και έφθασαν να την αιματοκυλίσουν.
6) Βουλιώτης Νικόλαος: Το προδοτικόν ΚΚΕ, το οποίο επεδίωξε το πούλημα της Ελλάδος με παρέσυρε να διαπράξω τις εγκληματικές πράξεις.
7) Μπαμπασίκας Κων/νος: Το ΚΚΕ είναι άτιμο κι αυτό μας κατάντησε σ’ αυτά τα χάλια, η ανταρσία είναι προδοσία κατά της πατρίδας και θέλω να επανορθώσω το κακό που έκαμα.
8) Ασπρίδης Ιωάννης: Το ΚΚΕ υπήρξε προδοτικό κόμμα και υποκίνησεν την ανταρσίαν και γι’ αυτό το καταδικάζω.
9) Γκέλιας Ανδροκλής: Έριξα προκηρύξεις που μου έδωσε ο Ερμής Ευαγγελίδης, έκανα έρανο και μετέφερα σημειώματα στο Χόρδο και Πρέντζα και αν δεν με συνελάμβαναν θα εξακολουθούσα να ανήκω στην ΕΠΟΝ. Αναγνωρίζω το σφάλμα μου και είμαι άξιος τιμωρίας.
Όπως προκύπτει από τα Πρακτικά της δίκης της υπ’ αριθμ. 253/1948 αποφάσεως του Στρατοδικείου, όλοι οι κατηγορούμενοι αποδέχθηκαν τις κατηγορίες όπως αναφέρθηκαν στη δίκη και δήλωσαν και αναγνώρισαν ότι με τις πράξεις τους έβλαψαν τη χώρα και τους συνανθρώπους τους. Συνιστώ και πάλι στον αναγνώστη να προμηθευτεί και να διαβάσει το βιβλίο του Χρήστου Τσέτση, στο οποίο περιέχονται τα πλήρη πρακτικά.
Παρέθεσα επιλεκτικά, στοιχεία από τα επίσημα πρακτικά που αφορούν τους πρωταγωνιστές της δίκης, προκειμένου να διατυπώσω τις εύλογες παρατηρήσεις μου, άλλωστε και κάθε αναγνώστης του κειμένου θα κάνει, σχετικά με τα όσα υποστήριξαν δημόσια και διαμόρφωσαν την κρατούσα, μέχρι σήμερα, άποψη για τη δίκη, α) Οι λόγιοι – συγγραφείς (Σπύρος Εργολάβος "Η δίκη της Πρίντζου κ.ά.) που έγραψε ότι "Οι κατηγορίες ήταν χαλκευμένες και ανύπαρχτες" (σελίδα 105) και "δεν αποδείχτηκαν στο στρατοδικείο" (σελ. 121). 2) Ο Δικηγορικός Σύλλογος Ιωαννίνων, με το από 24.7.1948 ψήφισμά του, που περιλαμβάνεται στην υπ’ αριθμ. 93/24.7.1948 Πράξη του Δ.Σ. με το οποίο ζητήθηκε η αναστολή της εκτέλεσης της απόφασης, διότι η εκδοθείσα απόφασις είναι τα μάλα αυστηρά, μη λαβούσα υπ’ όψιν ότι επρόκειτο περί οργανώσεως οικονομικού μόνον περιεχομένου... και ότι ουδεμία εκδήλωσις πράξεως βίας είχε λάβει χώραν". 3) Το Δημοτικό Συμβούλιο, το οποίο με την υπ’ αριθ. 57/11.11.1983 απόφασή του αποφάσισε "να ανεγερθεί στο Σταυράκι, όπου ο τόπος των εκτελέσεων Μνημείο στη μνήμη των εκτελεσθέντων συμπολιτών μας πατριωτών κατά το 1948" και ανέθεσε τη μελέτη του έργου στο γλύπτη Κων/νο Καζάκο.
Την εισήγηση για την ανέγερση του Μνημείου την έκανε ο Δήμαρχος Σπύρος Κατσαδήμας, ο οποίος δήλωσε προς το Συμβούλιο ότι μέρος της σχετικής δαπάνης θα καλύψει η Πανηπειρωτική Συνομοσπονδία, της οποίας πρόεδρος ήταν ο Ζήκος Ντίνος που ανήκε στο ΚΚΕ.
Ο Δήμαρχος χαρακτήρισε ως δολοφονία την εκτέλεση των καταδικασθέντων, που κατ’ αυτόν, όπως δήλωσε, αυτοί κρίθηκαν ένοχοι λόγω της ήττας του ΚΚΕ της εμφύλιας σύρραξης, θεωρήθηκαν αίτιοι για όλα και επιπρόσθετα  διότι τα παραπτώματά τους ήταν ανύπαρκτα ή ασήμαντα. Μάλιστα, για να καταδειχθεί ότι άδικα καταδικάσθηκε η Πρίντζου και οι σύντροφοί της, γράφτηκε στα πρακτικά ότι "το αδίκημα όλων που καταδικάσθηκαν, ήταν η προσφορά πέντε (5) δραχμών για να βοηθηθούν οι οικογένειες των θυμάτων του διχασμού. Ο χαρακτηρισμός του δημάρχου προκάλεσε την αντίδραση του επικεφαλής της μειοψηφίας και των συμβούλων της παράταξής του, που διαφώνησε με κείμενο που κατέθεσε και καταχωρήθηκε στα πρακτικά.
Τελικά, στις 25 Αυγούστου 1985, ημέρα Κυριακή και ώρα 11 π.μ., έγιναν τα εγκαίνια του Μνημείου στο Σταυράκι, όπου παραβρέθηκαν υπουργοί, βουλευτές, δήμαρχος, οι εκπρόσωποι αντιστασιακών οργανώσεων κ.τ.λ. Επακολούθησε η ονοματοδοσία οδών με τα ονόματα των καταδικασθέντων. Έτσι, ο Δήμος και το Νομαρχιακό Συμβούλιο Ιωαννίνων (Νομάρχης ο Χ. Μαρτίνης) τίμησαν τους εκτελεσθέντες, "που χωρίς να είναι ένοχοι, δικάστηκαν, καταδικάστηκαν και εκτελέστηκαν" και η αλήθεια έλαμψε (ποια αλήθεια;) και έμεινε το στίγμα για τους "δικαστές" και για τα θύματα η δόξα.
Τώρα όμως, με τη δημοσίευση των πρακτικών της δίκης από τον Χρήστο Τσέτση και από τα παρατιθέμενα στο κείμενο αυτά στοιχεία, που αντλήθηκαν από τα επίσημα πρακτικά της δίκης, τα οποία μελέτησα με προσοχή, η αλήθεια έλαμψε και αποδείχτηκε ότι ο μύθος που πλάσθηκε από τους παραπάνω λόγιους – συγγραφείς και δημόσιους φορείς, διαλύθηκε και χάθηκε και έμεινε μόνο η φωτεινή αλήθεια και δεν υπάρχουν πια οι πλασμένοι μύθοι και οι πλαστοί ηρωισμοί που ηρωοποίησαν τα πρόσωπα αυτά.
Οι ηρωοποιημένοι πρωταγωνιστές της δίκης ομολόγησαν ότι διέπραξαν τις πράξεις για τις οποίες κατηγορούνταν και αναγνώρισαν ότι με τις πράξεις τους έβλαψαν τη χώρα τους, την Ελλάδα, και τους συνανθρώπους τους και μετανοούν γι’ αυτό.
Αυτούς τίμησαν, οι λόγιοι – συγγραφείς και οι Αρχές της πόλης και αυτούς τιμούν κάθε χρόνο (Αύγουστο) με τις τελετές μνήμης και τους πανηγυρικούς λόγους. Τιμούν εκείνους που με καθαρότητα λόγου ομολογούν ότι με τις πράξεις τους έβλαψαν τη χώρα και τους συνανθρώπους τους και ότι μετανοούν γι’ αυτό; Γνωρίζοντας κάποιος την αλήθεια αυτή (μη επιδεχόμενη αμφισβήτησης) ποιο συναίσθημα έχει, όταν βρεθεί μπροστά στο Μνημείο αυτό;
Για να καταδείξω περισσότερο την πλαστότητα του μύθου της ηρωοποίησης, σημειώνω ένα στοιχείο (ενδεικτικά) από τα πολλά, πάνω στα οποία στηρίχθηκε ο μύθος της δίκης Πρίντζου.
Στη σελίδα 201 αναμνηστικού τόμου της δίκης Πρίντζου, που εκδόθηκε από τον δόκιμο συγγραφέα Σπύρο Εργολάβο, ο αναμνηστικός τόμος, η Δίκη της Πρίντζου, με τον οποίο επιχειρήθηκε με στοιχεία που δεν ανταποκρίνονται στην αλήθεια, η ηρωοποίησή τους, και η δημιουργία του μύθου, που μετά κυριάρχησε, αναφέρεται ότι: Ο Ιωάννης Ασπρίδης "Στο δικαστήριο επανειλημμένα υπερασπίσθηκε τους σκοπούς και την προσφορά της ΕΠΟΝ στην Εθνική Αντίσταση του λαού μας κατά τα δύσκολα χρόνια της κατοχής. Αυτή η σθεναρή στάση του εξόργισε τους στρατοδίκες που τον διέταξαν να καθίσει και να σταματήσει να κάνει διαφώτιση για την ΕΠΟΝ". Όμως, από τα πρακτικά όχι μόνον δεν προκύπτουν τ’ ανωτέρω, αλλά αυτός ρητά και κατηγορηματικά δήλωσε στο δικαστήριο ότι "το ΚΚΕ υπήρξεν προδοτικόν κόμμα και υποκίνησε την ανταρσία, καταδικάζω αμφότερα (ΚΚΕ και ανταρσία) και τίθεμαι στη διάθεση της πατρίδας".
Η πλήρης ομολογία της δράσης του (συμμετοχή στην παράνομη οργάνωση, οργάνωση και συμμετοχή σε συνωμοτικές τριάδες, διενέργεια εράνων, κατασκευή δεμάτων, μεταφορά σημειωμάτων, συνεδριάσεις σε κρύπτες και κατάδοση των συντρόφων αυτού) και η καταδίκη του ΚΚΕ ως προδοτικό και της ανταρσίας, δείχνει σθεναρή στάση που εξόργισε τους στρατοδίκες; Τον καθιστά η στάση του αυτή ήρωα, ώστε να τιμάται από το Δήμο και το ΚΚΕ με ανέγερση Μνημείου;
Στη σελίδα 263 αναφέρεται: Ο Πρέντζας Χρήστος: "Στο Στρατοδικείο στάθηκε όρθιος επί ώρα και αντέκρουε όλες τις χαλκευμένες κατηγορίες". Όμως αυτό δεν ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα, αφού από τα πρακτικά της δίκης προκύπτει ότι ο ίδιος κατέθεσε: α) Ότι, το καταστατικόν της ΕΠΟΝ, στην οποία συμμετείχε ήταν απατηλό και ότι η ΕΠΟΝ ήταν παρακλάδι του ΚΚΕ. β) Ότι, "εμένα, τον Χόϊνα και τον Καζαντζή μας πέρασαν από το Πειθαρχικό οι ιθύνοντες του κινήματος γιατί αρνηθήκαμε να λάβομε μέρος στο κίνημα". γ) Ότι, κατονομάζει τους συντρόφους του που συνέταξαν τις προκηρύξεις και τις διένειμαν. δ) Ότι, "Παραδέχομαι ότι διά των πράξεων μου οδήγησα την πατρίδα μου εις το βάραθρον και γι’ αυτό μετανοώ για ότι έκαμα». ε) Ότι αποκηρύσσει το ΚΚΕ ως προδοτικό. Κι όμως στο βιβλίο αυτό αναγράφεται ότι το τραγικό αυτό θύμα της ανταρσίας "στάθηκε όρθιο επί ώρες στο δικαστήριο και αντέκρουσε όλες τις χαλκευμένες κατηγορίες".
Αλήθεια, επιδέχεται κριτική η μυθοπλασία της ηρωοποίησης, αρχικά και το στήσιμο του Μνημείου μετά; Είναι ηθικά επιτρεπτό να τιμώνται πρόσωπα με επίσημες δημόσιες τελετές, που σύμφωνα με την ομολογία τους, με τις πράξεις τους έβλαψαν τη χώρα και τους συνανθρώπους τους, ή ότι έγιναν αιτία πολλών καταστροφών της χώρας;
Τελειώνοντας το κείμενο αυτό κρίνω σκόπιμο να σημειώσω και τα εξής επιγραμματικά: Οι παραπάνω καταδικασθέντες και εκτελεσθέντες, προς τιμήν των οποίων ανηγέρθη το Μνημείο στο Σταυράκι από το Δήμο Ιωαννιτών, δήλωσαν απολογούμενοι, μεταξύ άλλων και τα εξής:
1. Ευτυχία Πρίντζου: Αναγνωρίζω ότι έγινα αιτία πολλών καταστροφών και θέλω να μου δοθεί η ευκαιρία να επανορθώσω ότι μπορέσω.
Καταδικάζω την ανταρσίαν ως εγκληματική και προδοτική πράξη κατά της πατρίδας μου και αποκηρύσσω το ΚΚΕ και την ανταρσία.
2. Πρέντζας Χρήστος: Το ΚΚΕ είναι κόμμα προδοτικόν και το αποκηρύσσω.
3. Ράπτης Κων/νος (άμεσος συνεργάτης και αντικαταστάτης της Πρίντζου): Καταδικάζω την ανταρσία ως εγκληματική και προδοτική πράξη έναντι της πατρίδος μου και με τις πράξεις μου έκαμα μεγάλο κακό σ’ αυτή.
4. Μπίττης Απόστολος: Αποκηρύσσω το ΚΚΕ ως προδοτικόν, την ανταρσίαν, την ψευδοκυβέρνησιν των ανδρείκελων του Μάρκου και την παλαιάν ιδεολογίαν μου, διότι πάντα ταύτα είναι η καταστροφή της πατρίδας μας και έφθασαν να την αιματοκυλίσουν.
5. Χολέβας Κων/νος: Έχω την πεποίθηση ότι η ανταρσία έφερε τη χώρα σε φοβερή κατάσταση και γι’ αυτό αποκηρύσσω ανεπιφυλάκτως το ΚΚΕ.
6. Καλαντζής Ιωάννης: Αποκηρύσσω το ΚΚΕ και την ανταρσία, τα οποία μας έφεραν σ’ αυτά τα χάλια.
7. Ευαγγελίδης Ευάγγελος: Την ανταρσία και το ΚΚΕ καταδικάζω με τις πλέον χειρότερες λέξεις.
8. Ασπρίδης Ιωάννης: Το ΚΚΕ υπήρξε προδοτικό κόμμα και υποκίνησε την ανταρσία γι’ αυτό τα καταδικάζω.
9. Χατζής Άγγελος: Εκείνοι που προκάλεσαν την ένοπλον στάσιν είναι οι κομμουνιστές οι οποίοι ετέθησαν επικεφαλής της ανταρσίας και επρόδωσαν την πατρίδα εις τους Σλάβους και Αλβανούς παρ’ ών βοηθούνται και ενισχύονται. Κατόπιν όλων αυτών καταδικάζω και το ΚΚΕ ως υπαίτιο της όλης κατάστασης.
Σύμφωνα με τα παραπάνω, όπως αναγράφονται στα επίσημα πρακτικά της δίκης και συνεπώς μη επιδεχόμενα καμιάς οιασδήποτε μορφής αμφισβήτησης, μπορεί το ΚΚΕ, με εκπροσώπους ή μέλη του να παραστούν σε τελετές μνήμης στο Μνημείο αυτό; Μπορεί ο Δήμος ή οι άλλες Αρχές να οργανώσουν στο μέλλον τελετές μνήμης;
Το ιστορικό της δίκης της Πρίντζου κατασκευάσθηκε με νοθευμένα υλικά για να υπηρετήσει πολιτικούς σκοπούς και οι διαμορφωτές της ιστορικής κοινωνικής μνήμης κατάφεραν να αιχμαλωτίσουν την αλήθεια και να την καταστήσουν κυρίαρχη άποψη. Όμως, η όλη προσπάθεια που καταβλήθηκε, ηθελημένα και αθέλητα, δεν κατάφερε να συντηρήσει τη νοθευμένη συλλογική μνήμη, γιατί η δημοσίευση των πρακτικών της δίκης διέλυσε τους πλαστούς μύθους και άφησε την ιστορική αλήθεια να λάμψει και να ρίξει τον πλαστό μύθο κι αυτούς που τον χάλκευσαν, στο σκοτάδι της πολιτικής και ιδεολογικής νύχτας, συνάμα δε κατέδειξε ότι δεν ήταν οι κατηγορίες χαλκευμένες και ανύπαρχτες, αλλά χαλκευμένη ήταν η άποψη που υποστήριξε το αντίθετο.