Παρεμβολές και προσκόμματα στο Βορειοηπειρωτικό ζήτημα!

on .

Για πάνω από έναν αιώνα το αλβανικό – Βορειοηπειρωτικό θέμα παραμένει αξεδιάλυτο και μπερδεμένο. Η αντιπαλότητα της Ελλάδος με την Αλβανία βρίσκεται στο γεγονός ότι και τα δύο κράτη διεκδικούν το βόρειο τμήμα της Ηπείρου, το οποίο έμελλε να προσδιορίζεται για μεν τους Έλληνες Βόρειος Ήπειρος για δε τους Αλβανούς Νότιος Αλβανία.

Οι Έλληνες για την ενσωμάτωση των περιοχών αυτών επικαλούνται λόγους εθνικούς, θρησκευτικούς και γεωπολιτικούς. Οι Αλβανοί επικαλούνται την εγκατάσταση αλβανόφωνων, όπως Τσάμηδων και άλλων.

Η λύση του προβλήματος δεν είχε θετικά αποτελέσματα, η εξέλιξή του προσέκρουε στην εχθρότητα της Ιταλίας έναντι της Ελλάδος και στην αντιπαλότητα της Αυστροουγγαρίας με την Ιταλία. Άλλοι παράγοντες αρνητικοί ήταν η μικρασιατική καταστροφή, η εχθρική στάση και η καχυποψία της Αλβανίας απέναντι της Ελλάδος, η φιλία της γειτονικής χώρας με τον Άξονα και η ομαδική είσοδος Αλβανών λαθρομεταναστών στην Ελλάδα, μετά την κατάρρευση του προηγούμενου καθεστώτος.

Η ιστορική πορεία του θέματος έχει ως εξής:

Στην Ενιαία Ήπειρο, κατά την περίοδο της Οθωμανικής κυριαρχίας, κατά πλειοψηφία ζούσαν Έλληνες και χριστιανοί. Σύμφωνα με την τουρκική απογραφή του 1908 στην περιοχή κατοικούσαν 327 χιλιάδες χριστιανοί και 174 χιλ. μουσουλμάνοι. Με τη συνθήκη του Λονδίνου (Μάιος 1913, άρθρο 2) παραχωρούνται όλα τα εδάφη της Ευρωπαϊκής Τουρκίας στα Βαλκανικά κράτη, εκτός της Αλβανίας. Τον Ιούλιο του 1913 η Αλβανία ανακηρύσσεται ανεξάρτητο κράτος.

Με το πρωτόκολλο της Φλωρεντίας (Δεκέμβριος 1913) οι περιοχές Αργυροκάστρου και Κοριτσάς, με τις πόλεις Χιμάρα, Δέλβινο, Άγιοι Σαράντα, Τεπελένι, Αργυρόκαστρο, Πρεμετή, Κοριτσά, παραχωρούνται στο νεοσύστατο αλβανικό κράτος.

Η εξέλιξη αυτή, η παραχώρηση δηλ. των περιοχών αυτών έγινε εξαιτίας της υποχώρησης της Ελλάδος για την απόκτηση των νησιών του Αιγαίου.

Όταν ο ελληνικός στρατός αναγκάστηκε να αποχωρήσει από την απελευθερωθείσα Βόρειο Ήπειρο, ξέσπασε το επαναστατικό κίνημα των Βορειοηπειρωτών. Το κίνημα αυτό είχε ευτυχή κατάληξη. Οι Βορειοηπειρώτες θριάμβευσαν, νίκησαν τους Αλβανούς σε όλα τα μέτωπα. Ακολούθησε το Πρωτόκολλο της Κερκύρας (Μάιος 1914) και η Αυτονομία της Βορείου Ηπείρου. Δυστυχώς, τα πράγματα πήραν διαφορετική τροπή.

Η κήρυξη του Α’ Παγκοσμίου πολέμου έφερε τα πάνω – κάτω. Η Ιταλία κατέλαβε την Αλβανία και ηπειρωτικές περιοχές. Έφτασε μάλιστα μέχρι τα Ιωάννινα. Για δύο χρόνια οι κάτοικοι βίωσαν την ιταλική κατοχή. Επίσης, ο διχασμός στην Ελλάδα είχε άσχημα επακόλουθα.

Τον Ιούλιο του 1919 έχουμε τη συμφωνία Βενιζέλου – Τιτόνι. Τα δύο μέρη συμφώνησαν, η Ρώμη να υποστηρίξει τις ελληνικές διεκδικήσεις για την προσάρτηση της Αυλώνας. Η συμφωνία αυτή δεν εφαρμόστηκε λόγω υπαναχώρησης της Ιταλίας.

Αργότερα, μετά τη μικρασιατική καταστροφή, η κατάσταση επιδεινώθηκε. Το 1923 έλαβε χώρα το επεισόδιο της Κακαβιάς, με τη δολοφονία του ιταλού στρατηγού Τελίνι, προέδρου της Επιτροπής Οριοθέτησης. Σε αντίποινα ο Μουσολίνι έδωσε διαταγή και βομβαρδίστηκε η Κέρκυρα (Αύγουστος 1923).

Οι Αλβανοί εντείνουν τους διωγμούς εις βάρος του ελληνικού στοιχείου. Ο αφελληνισμός παίρνει μεγάλες διαστάσεις, με αποκορύφωμα το κλείσιμο των ελληνικών (μειονοτικών) σχολείων. Οι Βορειοηπειρώτες προσέφυγαν στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης για την παραβίαση των κατοχυρωμένων εκπαιδευτικών δικαιωμάτων και δικαιώθηκαν.

Ακολούθησε το 1939 η ένωση Ιταλίας – Αλβανίας (ένας βασιλιάς δύο χώρες). Οι Αλβανοί κατά τον ελληνοϊταλικό πόλεμο του 1940 συμμετέχουν εναντίον της Ελλάδας με δεκατέσσερα τάγματα του τακτικού στρατού με την μιλίτσια (εθνοφυλακή) και με άλλα εθελοντικά τμήματα.

Κατά την περίοδο αυτή οι Αλβανοί καταπνίγουν το αντάρτικο που ξεκίνησαν βορειοηπειρώτες. Η αλβανική προπαγάνδα τους παρουσίασε ως Αλβανούς αντιφασίστες.

Το 1946 στη διάσκεψη Ειρήνης των Παρισίων τέθηκε το βορειοηπειρωτικό ζήτημα προς επίλυση, χωρίς επιτυχία. Την ίδια χρονιά (26-3-1946) η Επιτροπή Εξωτερικών Υποθέσεων της αμερικανικής Γερουσίας εξέδωκε ψήφισμα με το οποίο τονίζει ότι η Βόρειος ήπειρος πρέπει να αποδοθεί στην Ελλάδα. Μάλιστα, ο υπουργός των Εξωτερικών Μάρσαλ στη διάσκεψη της Μόσχας το 1947 επεσήμανε ότι «η Αλβανία ουδέποτε επολέμησε κατά της Γερμανίας, αλλά τουναντίον την εβοήθησε εναντίον της Ελλάδος».

Το έτος 1971 αποκαταστάθηκαν διπλωματικές σχέσεις με την Αλβανία. Το 1984 πραγματοποιήθηκε επίσκεψη στην Αλβανία από τον υπουργό των Εξωτερικών Κάρολο Παπούλια. Ακολούθησε τον Αύγουστο του 1987 η μονομερής άρση του «εμπολέμου» μεταξύ των δύο χωρών. Τελευταία εξέλιξη η μετανάστευση στην Ελλάδα μεγάλου αριθμού Αλβανών με τα θετικά και αρνητικά αποτελέσματα.

Το θέμα της Εθνικής Ελληνικής Μειονότητας στην Αλβανία παραμένει μέχρι σήμερα εκκρεμές. Η μειονότητα αγωνίζεται για την πλήρη εφαρμογή εκ μέρους της Αλβανίας των κατοχυρωμένων από διεθνείς οργανισμούς μειονοτικών δικαιώματων της, θρησκευτικών, εκπαιδευτικών, πολιτικών.

Προέχει επίσης να αντιμετωπίζουμε με επιχειρήματα τις απαιτήσεις – διεκδικήσεις της Αλβανίας εις βάρος της Ελλάδος, διεκδικήσεις που φτάνουν μέχρι τον Αμβρακικό Κόλπο. Ο χάρτης με τη «Μεγάλη Αλβανία» είναι αναρτημένος σε σχολεία, γραφεία και κρατικές υπηρεσίες…

ΝΙΚΟΣ ΥΦΑΝΤΗΣ