Βαριά η εθνική κληρονομιά που άφησαν οι Ηπειρώτες ευεργέτες

- Λιτές οι εκδηλώσεις στα Γιάννενα για την Ημέρα Μνήμης Εθνικών Ευεργετών, με επιμνημόσυνη δέηση, κατάθεση στεφάνων και ομιλία από την φιλόλογο Χρυσούλα Γεωργοπούλου - Εμμανουηλίδη

• Οι Εθνικοί Ευεργέτες, πολλοί από τους οποίους είναι Ηπειρώτες, τιμήθηκαν στα Γιάννινα λιτά, αλλά με την ευγνωμοσύνη ρέουσα…. Κατά τον εορτασμό της Ημέρας Μνήμης των Εθνικών Ευεργετών τελέστηκε το Σάββατο στον Μητροπολιτικό Ναό Ιωαννίνων επιμνημόσυνη δέηση από τον Πρωτοσύγκελο της Μητροπόλεως π. Θωμά Ανδρέου, ενώ στη συνέχεια κατατέθηκαν στεφάνια στο Ηρώο Μπιζανομάχων. 

Παρούσα, μεταξύ άλλων, ήταν η υφυπουργός Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας Μαρία-Αλεξάνδρα Κεφάλα. 

Για την προσφορά των εθνικών ευεργετών και την ανάγκη της ευεργεσίας στις ημέρες μας μίλησε με μεστό λόγο στον Μητροπολιτικό Ναό η φιλόλογος Χρυσούλα Γεωργοπούλου - Εμμανουηλίδη, τονίζοντας, μεταξύ άλλων: «Οι ευεργέτες αγαπούν την πατρίδα αφειδώλευτα. Η αγάπη τους είναι εφευρετική, στο πρόσωπό τους εντυπώνεται η πληρότητά της. Ό,τι έπραξαν ήταν έξω από το εγώ τους και εντός του εμείς…».

»…Μετέβησαν από το «έχειν» στο «είναι», ξεπέρασαν «εαυτόν» και μαζί κάθε τι εφήμερο, γήινο, άρα και πρόσκαιρο».

Και σε άλλο σημείο υπογράμμισε «Το πλήθος των ευεργεσιών τους άγγιξε όλο το φάσμα της ζωής, του αγώνα της υπόδουλης Ελλάδος, της στήριξης των Γραμμάτων και των Τεχνών, της υποστήριξης σπουδαίων εκδόσεων, της αποκατάστασης άπορων κοριτσιών, υποτροφιών για σπουδές επιφανών αργότερα πολιτών, κατασκευής μνημείων και περικαλλών εμβληματικών κτιρίων και τόσα ακόμη που δεν χωρούν σε μια μικρή ομιλία. Οι ευεργέτες τίμησαν τον γενέθλιο τόπο τους, τίμησαν όμως και τον τόπο στον οποίο βρέθηκαν, δούλεψαν και έκαναν περιουσία. Οι ευεργέτες αξιώθηκαν να ζήσουν το μεγαλείο της ίδιας τους της προσφοράς, χωρίς ποτέ να ζητούν ανταλλάγματα και δάφνες…».

Οι Ηπειρώτες ευεργέτες 

Μεταξύ του πλήθους των Ηπειρωτών ευεργετών, ονομαστοί είναι οι Μιχαήλ Τοσίτσας, Ιωάννης Γεννάδιος, Κωνσταντίνος και Ευάγγελος Ζάππας, Απόστολος Αρσάκης, Μάνθος και Γεώργιος Ριζάρης, Γεώργιος Αβέρωφ, Νικόλαος Στουρνάρας, Αδελφοί Ζωσιμά, Σίμων και Γεώργιος Σίνας, Γεώργιος Χατζηκώστας, Χρηστάκης Ζωγράφος, Ζώης Καπλάνης, Αδελφοί Μαρούτση, Αγγελική Παπάζογλου, Ιωάννης και Τριαντάφυλλος Δομπόλλης, Γεώργιος Σταύρου, Κωνσταντίνος Φιλίππου, Ελισάβετ Καστρισόγια, Ρωξάνδρα Βάγια, Επιφάνιος Ηγούμενος, Εμμανουήλ Γκιούμας, Γεώργιος Τούλης, Λάμπρος και Σίμων Μαρούτσης, Κωνσταντίνος Α. Φιλίππου, Κωνσταντίνος και Παύλος Πασχάλης, Ρωξάνδρα Βάγια, Γεώργιος Τούλης, Ιωάννης Πάγκας (Μπάγκας), Εμμανουήλ Γκιούμας κ. ά. 

Η εθνική κληρονομιά την οποία άφησαν οι Ηπειρώτες ευεργέτες, είναι υπαρκτή στις ημέρες μας. Το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο, το Εθνικό Μετσόβειο Πολυτεχνείο, η Στρατιωτική Σχολή Ευελπίδων, η Γεννάδιος Βιβλιοθήκη, το Αστεροσκοπείο Αθηνών,  η Ακαδημία Αθηνών, το Αρσάκειο Παρθεναγωγείο, η Ριζάρειος Εκκλησιαστική Σχολή, το Νοσοκομείο Ευαγγελισμός, το Γενικό Κρατικό Νοσοκομείο, το Ζάππειο Μέγαρο, η Εθνική τράπεζα, η Μητρόπολη Αθηνών, το Αρχαιολογικό Μουσείο Αθηνών, το Καλλιμάρμαρο Παναθηναϊκό Στάδιο, το θωρηκτό «Αβέρωφ» κ. ά., είναι καθοριστικής σημασίας έργα για την ανάπτυξη της Ελλάδας. 

Στα Ιωάννινα επίσης σώζονται έργα των ευεργετών: η Επιφάνειος Σχολή, η Σχολή Γκιούμα, που μετονομάστηκε σε Μπαλαναία Σχολή, η Καπλάνειος Σχολή, η Ζωσιμαία Σχολή το νοσοκομείο Χατζηκώστα κ. ά. 

Οι ευεργέτες της Πατρίδας είχαν μέσα τους μια δύναμη δραστική. Και αυτή η δύναμη, που είχε πνευματική μορφή, τους έκανε να δωρίζουν τα υλικά τους αγαθά για να ωφεληθεί η Ελλάδα. 

Δεν ήταν μόνο ότι είχαν τον πλούτο, αλλά ήταν προπάντων η φλόγα της καρδιάς. Και σε κάθε πράξη, σε κάθε σκέψη, σε κάθε αίσθημά τους έμπαινε φυσικά, αβίαστα, απροσπάθητα το ήθος. 

Αυτό το ήθος τους, που τους οδηγούσε στην ευεργεσία, ήταν στολισμένο με μυστηριώδεις χάρες. Και δημιούργησαν μια παράδοση, που συνεχίζεται, παρά την ανεμοζάλη της εποχής μας, που θέλει να μας καταποντίσει, έως τις ημέρες μας. 

Για να πάμε πιο πέρα, πρέπει να γνωρίζουμε τι έχουν κάνει κάποιοι άνθρωποι, και όσο καλύτερα και βαθύτερα το γνωρίζουμε, τόσο καλύτερα προχωράμε με ασφάλεια, με γνώση, με βάθος. Τούτο είναι το βαρύτερο χρέος των ανθρώπων κάθε γενεάς, να αποκαλύπτουν τους πνευματικούς θησαυρούς, να βοηθούν στη διατήρηση ζωντανής της παράδοσης των ευεργετών, αλλά και να συμβάλλουν και οι ίδιοι με τον τρόπο τους σε ό,τι μπορούν.  

π. ΗΛΙΑΣ ΜΑΚΟΣ