Λαμπρός ο εορτασμός του ΟΧΙ σε Ήπειρο και Βόρειο Ήπειρο!

Εκεί, όπου το αίμα έρρευσε άφθονο και οι Έλληνες στρατιώτες έγραψαν σελίδες δόξας, τιμήθηκε λαμπρά το «ΟΧΙ» των Ελλήνων το 1940. 

Οι εκδηλώσεις για την επέτειο της 28ης Οκτωβρίου κορυφώθηκαν το Σάββατο στα Γιάννενα με την μεγαλειώδη παρέλαση μαθητών, συλλόγων και σωματείων, φοιτητών, στρατού και Ελληνικής Αστυνομίας. Το «παρών» έδωσαν ο Πρόεδρος της Βουλής Κων. Τασούλας, η Υφυπουργός Κοινωνικής Συνοχής Μαρία Κεφάλα, οι βουλευτές Μ. Τζούφη και Ι. Τσίμαρης, η ευρωβουλευτής Άννα – Μισέλ Ασημακοπούλου, ο Περιφερειάρχης Ηπείρου Αλ. Καχριμάνης, ο δήμαρχος Ιωαννίνων Δημ. Παπαγεωργίου, οι βουλευτές του Νομού, εκπρόσωποι του Στρατού, της Αστυνομίας, της Πυροσβεστικής κ.α.

Σε Κλεισούρα και Βουλιαράτες

Στο πλαίσιο του εορτασμού της Εθνικής Επετείου της 28ης Οκτωβρίου, οργανώθηκαν επίσημες Τελετές Μνήμης προς τιμή των Ελλήνων Πεσόντων Στρατιωτικών κατά τον Ελληνο-Ιταλικό πόλεμο (1940-1941), το Σάββατο, τόσο στο Στρατιωτικό Κοιμητήριο Κλεισούρας, όσο και στο ιστορικό Στρατιωτικό Κοιμητήριο Βουλιαρατών.

Ο υφυπουργός Εξωτερικών Γιώργος Κώτσηρας εκπροσώπησε την ελληνική κυβέρνηση στις εκδηλώσεις. 

Στο στρατιωτικό νεκροταφείο της Κλεισούρας,  εψάλη επιμνημόσυνη δέηση και κατέθεσε στεφάνι ο κ. Κώτσηρας. 

Αφού αναφέρθηκε στον ηρωισμό του 40, δήλωσε μεταξύ άλλων ότι «η Ελλάδα ελπίζει πως η υπόθεση Μπελέρη θα επιλυθεί το συντομότερο δυνατό από τις αλβανικές αρχές και σύμφωνα με τα πρότυπα της ΕΕ».

Στους Βουλιαράτες τελέστηκε δοξολογία στο ναό του αγίου Αθανασίου μετά την οποία εψάλη και τρισάγιο στον τάφο  για τα πέντε χρόνια από το θάνατο του Κων/νου Κατσίφα.   

Στη συνέχεια ακολούθησε μαθητική παρέλαση, με την ελληνική και την αλβανική σημαία, μέχρι το στρατιωτικό νεκροταφείο (ναός Αγίας Σκέπης), όπου τελέστηκε επιμνημόσυνη δέηση στο Μνημείο Πεσόντων από τον Μητροπολίτη Αργυροκάστρου Δημήτριο.

Στεφάνια κατατέθηκαν από τον Έλληνα υφυπουργό Εξωτερικών και τους άλλους εκπροσώπους της Ελλάδας, καθώς και εκπροσώπους της Αλβανικής πλευράς και της Ελληνικής Μειονότητας. 

Εκτός από τον κ. Κώτσηρα, συμμετείχαν  ο βουλευτής Θεσπρωτίας Βασίλης Γιόγιακας ως εκπρόσωπος της Βουλής, ο βουλευτής του Αλβανικού Κοινοβουλίου και πρόεδρος του ΚΕΑΔ Βαγγέλης Ντούλες, ο δήμαρχος Δρόπολης Δημήτρης Τόλης, η Πρέσβυς της Ελλάδος στην Αλβανία Κωνσταντίνα Καμίτση, ο Γενικός Πρόξενος της Ελλάδος στο Αργυρόκαστρο Δημήτριος Σαχαρίδης,ο Περιφερειάρχης Αργυροκάστρου Odise Kote ως εκπρόσωπος της αλβανικής κυβέρνησης, η υποστράτηγος του Επιτελείου του Αλβανικού Στρατού Manushaqe Shehu, ο δήμαρχος Φοινίκης Ρωμαίος Τσιάκουλης, ο δήμαρχος Αργυροκάστρου Flamur Golemi, ο πρόεδρος της Ομόνοιας Βασίλης Κάγιος, ο  πρόεδρος του Κόμματος των Ελλήνων "MEGA" Χριστάκης Κίτσιος κ. ά.

Ο κ. Κώτσηρας στο μήνυμά του σημείωσε ότι «η επέτειος του «ΟΧΙ» μας υπενθυμίζει ότι ο Ελληνισμός και τα ιδεώδη του, όπως η ελευθερία, η φιλοπατρία, η ανεξαρτησία, η δημοκρατία, ο σεβασμός στις παραδόσεις του έθνους, έλκουν την καταγωγή τους από την μακραίωνη ιστορία μας. Το «ΟΧΙ» της 28ης Οκτωβρίου 1940 περικλείει όλες τις θεμελιώδεις αξίες του Ελληνισμού, και παράλληλα αποδεικνύει το ειδικό βάρος της εθνικής ομοψυχίας και ενότητας. Αυτές είναι οι αξίες και τα ιδεώδη που μεταλαμπάδευσε ο Ελληνισμός στην ανθρωπότητα. Οι ίδιες αυτές αξίες αποτελούν και σήμερα ζητούμενο σε κάθε περίοδο κρίσης στην ευρύτερη γειτονιά μας».

Το υπάρχων στρατιωτικό νεκροταφείο Κλεισούρας, που διαμορφώθηκε με την ανακαίνιση εκ θεμελίων της Μονής Αγίου Νικολάου από τον Αρχιεπίσκοπο Αλβανίας Αναστάσιο, και αναγνωρίστηκε από το αλβανικό κράτος, δεν έχει πλέον άλλη χωρητικότητα για την ταφή των οστών των νεκρών στρατιωτών του έπος του 40.

Επειδή αποκαλύφτηκαν και ενταφιάστηκαν  νέα οστά, απομένουν και άλλα και θα συνεχιστούν οι έρευνες, στο πλαίσιο της Διακρατικής Συμφωνίας Ελλάδας – Αλβανίας για τον εντοπισμό και τη συλλογή τους, είναι αναγκαία η επέκτασή του, αφού και το άλλο στρατιωτικό νεκροταφείο στους Βουλιαράτες είναι πλήρες.

Έτσι το υπουργικό συμβούλιο της Αλβανίας προχώρησε, μέσα από τη διαδικασία απαλλοτρίωσης ιδιόκτητων εκτάσεων, στην παραχώρηση χώρου δίπλα στο τωρινό στρατιωτικό νεκροταφείο, ώστε να υπάρξει σύντομα, χωρίς γραφειοκρατικά προβλήματα, δυνατότητα ταφής των νεκρών.

Μετά την οριστικοποίηση των διαδικασιών, απομένει στην ελληνική πλευρά να μετατρέψει την έκταση σε στρατιωτικό νεκροταφείο, τηρώντας τις προδιαγραφές του τωρινού και συνδέοντας το νέο με αυτό.

Να σημειωθεί ότι η ιστορία των στρατιωτικών νεκροταφείων στην Αλβανία ξεκίνησε από το 1981.

Τότε ζητήθηκε από τον Ενβέρ Χότζα η συλλογή των οστών. Θεωρώντας ότι θα μεταφερθούν στην Ελλάδα, όπως προηγουμένως είχαν μεταφερθεί στην Ιταλία οι Ιταλοί νεκροί στρατιώτες, έδωσε άδεια για την αναζήτηση ομαδικών τάφων. Αλλά εκείνη την περίοδο και για πολλά χρόνια μετά έμεινε στάσιμο το θέμα.

Το πρώτο οργανωμένο στρατιωτικό νεκροταφείο δημιουργήθηκε στους Βουλιαράτες, στο χώρο, όπου το 1940-41 λειτούργησε πεδινό νοσοκομείο του ελληνικού στρατού και θάβονταν όσοι υπέκυπταν στα τραύματά τους.

Το άλλο νεκροταφείο στα στενά της Κλεισούρας, έγινε με πρωτοβουλία του Αρχιεπισκόπου Αλβανίας Αναστάσιου. Διάσπαρτοι τάφοι Ελλήνων στρατιωτών, υπάρχουν σε πολλά σημεία της Βορείου Ηπείρου.

Από τη μελέτη των αρχείων, σε συνδυασμό με τη διασταύρωση πληροφοριών, προφορικών και καταγεγραμμένων σε προσωπικά ημερολόγια πολεμιστών, προέκυψαν στοιχεία, ότι στη διάρκεια του πολέμου είχαν φτιαχθεί πρόχειρα νεκροταφεία στις περιοχές Ντραγκότι, Δέλβινο, Βόδινο, Χειμάρα, Ερσέκα, Ντεβόλ, Βουλιαράτες, Πόγραδετς, Πρεμετή, Κλεισούρα, Κορυτσά, Μπογάζι, Ροντόνι, Μοράβα, Κυπαρό, Πλατυβούνι, Γκόλικο, Τρεμπεσίνα, Πούντα Νόρνε, Σκουτάρα κ.λπ.

Στο Καλπάκι Ιωαννίνων 

Έγιναν και φέτος «Τα Καλπάκια», προς τιμήν των ηρώων του '40, όπου κεντρική εκδήλωση, παραμονή της επετείου, στις 27 Οκτωβρίου, ήταν η αναπαράσταση της μάχης του Καλπακίου, στην οποία πήραν μέρος στρατιώτες της 8ης Μεραρχίας άνδρες, γυναίκες και παιδιά της περιοχής και  μέσα στη νύχτα ζωντάνεψε μνήμες και ακτινοβόλησε και πάλι το μήνυμα της αντίστασης και της ελευθερίας. 

Νωρίτερα τελέστηκε επιμνημόσυνη δέηση μπροστά στο μνημείο του Έλληνα στρατιώτη από τον πρωτοσύγκελο της Μητρόπολης Ιωαννίνων π. Θωμά Ανδρέου. 

Παρών ήταν ο πρόεδρος της Βουλής Κώστας Τασούλας, η υφυπουργός Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας Μαρία-Αλεξάνδρα Κεφάλα, η  βουλευτής Ιωαννίνων του ΣΥΡΙΖΑ Μερόπη Τζούφη, ο περιφερειάρχης Αλέκος Καχριμάνης, ο δήμαρχος Πωγωνίου Κώστας Καψάλης κ.ά. 

Πάγιο είναι το αίτημα του δήμου Πωγωνίου, αλλά και της τοπικής κοινωνίας, ο κεντρικός εορτασμός του έπους του '40  να μεταφερθεί στον τόπο, όπου έγιναν οι μάχες και  θυσίασαν τη ζωή τους  δεκάδες χιλιάδες Έλληνες στρατιώτες.