Μετά την ένταξη του Ζαγορίου και των ελασμάτων της Δωδώνης…

H αρχαία Νικόπολη ετοιμάζεται να βάλει… πλώρη για UNESCO!

- Ευρεία σύσκεψη στο Υπ. Πολιτισμού για την υποψηφιότητά της Σφιχτά χρονοδιαγράμματα σε έργα και μελέτες ζήτησε η Λ. Μενδώνη

- Προχωρά η οδική παράκαμψη του αρχαιολογικού χώρου

Μετά την ένταξη του Ζαγορίου στον κατάλογο Πολιτιστικών Τοπίων της UNESCO και των χρηστήριων ελασμάτων της Δωδώνης στον Κατάλογο «Μνήμη του Κόσμου», πλώρη για τον διεθνή οργανισμό έχει βάλει η αρχαία Νικόπολη της Πρέβεζας.

Ιδρύθηκε το 31 π.χ. με αφορμή τη ναυμαχία του Ακτίου, όπου ο στόλος του Μάρκου Αντώνιου και της Κλεοπάτρας ηττήθηκε από εκείνον του Οκταβιανού, η Νικόπολη, η οποία είναι από τους μεγαλύτερους σε έκταση αρχαιολογικούς χώρους της Ελλάδας, εκτεινόμενη σε περισσότερα από 13.000 στρέμματα, σηματοδοτεί έναν κορυφαίο ιστορικό σταθμό της αρχαιότητας. Με τις παρεμβάσεις δε που υλοποιούνται σ’ αυτήν τα τελευταία χρόνια και με όσες δρομολογούνται, συμπληρώνεται σταδιακά ο φάκελος της υποψηφιότητάς της. Πάντως, το υπουργείο Πολιτισμού εμφανίζεται αποφασισμένο να τρέξει τις απαιτούμενες διαδικασίες, όπως διαφάνηκε από ευρεία σύσκεψη που έγινε στην Αθήνα υπό την Υπουργό Λίνα Μενδώνη. Η επιτυχής έκβαση του εγχειρήματος είναι σαφές ότι θα οδηγήσει σε διεθνή προβολή του χώρου, με άμεσα τουριστικά και αναπτυξιακά οφέλη, όχι μόνο για την περιοχή της Πρέβεζας, αλλά για ολόκληρη την Ήπειρο. 

Σύσκεψη στο ΥΠ.ΠΟ

Tα απαραίτητα έργα που πρέπει να δρομολογηθούν και να εκτελεστούν, προκειμένου να συγκροτηθεί ο φάκελος για την υποψηφιότητα του αρχαιολογικού χώρου της Νικόπολης προς εγγραφή στον Κατάλογο της Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO, τέθηκαν επί τάπητος στην ευρεία σύσκεψη που πραγματοποιήθηκε υπό την προεδρία της Υπουργού Πολιτισμού (φωτό).

Συγκεκριμένα, σύμφωνα με σχετική ανακοίνωση του υπουργείου, συζητήθηκε η εξέλιξη των έργων, που εκτελούνται στη Νικόπολη από τις αρμόδιες υπηρεσίες του ΥΠ.ΠΟ, όπως τα έργα της προστασίας, συντήρησης και αποκατάστασης του Μεγάλου Θεάτρου, της αποκατάστασης και ανάδειξης του Οίκου του Εκδίκου, της συντήρησης και ανάδειξης των ψηφιδωτών της Βασιλικής Α΄ Δουμετίου και της Βασιλικής Δ΄, της αποκατάστασης και αναστήλωσης της Βασιλικής Β' του Αλκίσωνος. Παράλληλα, εκτιμήθηκε η πορεία και η αναγκαιότητα των ανασκαφικών εργασιών που εκτελούνται σε επιμέρους μνημεία και για την αποκάλυψη του Forum. 

Το έργο παράκαμψης

Πέρα από τα έργα πολιτισμού, αναγκαίο βήμα για να προχωρήσει ο φάκελος με την υποψηφιότητα της Νικόπολης για την UNESCO είναι η ενοποίηση του αρχαιολογικού χώρου, ο οποίος υπήρξε επί πολλές δεκαετίες διχοτομημένος από την εθνική οδό. 

Το σημαντικό αυτό συγκοινωνιακό έργο της παράκαμψης της αρχαίας πόλης, το οποίο εκτελεί η Περιφέρεια Ηπείρου, είναι σήμερα σε πλήρη εξέλιξη. Για την κατάργηση της εθνικής κατασκευάζονται ήδη τρεις οδικές αρτηρίες, μία από Μύτικα - Βιομηχανική Περιοχή – Στρατόπεδο - Αρχαιολογικό Μουσείο - είσοδο Πρέβεζας, η δεύτερη από Ακρίβη - Μύτικα- Μονολίθι και η τρίτη αρτηρία προς Σμυρτούλα.

Στη σύσκεψη του ΥΠ.ΠΟ έγινε εκτενής ενημέρωση για το έργο της παράκαμψης της Νικόπολης, καθώς και για διάφορα επιμέρους έργα που δρομολογούνται ή εκτελούνται από την Περιφέρεια Ηπείρου και τον Δήμο Πρέβεζας.

Πολλές παρεμβάσεις

Παράλληλα με τα οδικά έργα πρέπει να τρέξουν πολλές παρεμβάσεις και μέσα στον αρχαιολογικό χώρο, ιδίως όσον αφορά συγκεκριμένες υποδομές, προκειμένου να συμπληρωθεί ο φάκελος της υποψηφιότητας της Νικόπολης για την UNESCO. Εξάλλου, τα κριτήρια είναι αυστηρά και από τους ιθύνοντες του διεθνούς οργανισμού θα ληφθούν υπόψη πολλοί παράγοντες, οι οποίοι έχουν να κάνουν γενικότερα με τη λειτουργία αρχαιολογικών χώρων στο σύγχρονο περιβάλλον. Για παράδειγμα, δεν νοείται επισκέψιμος χώρος σήμερα που να μην διαθέτει προσβάσεις για ΑμεΑ ή σύστημα πυροπροστασίας. 

Στο πλαίσιο αυτό, η Λίνα Μενδώνη επέμεινε στην ανάγκη ωρίμανσης μελετών και έργων με πολύ σφικτά χρονοδιαγράμματα, όπως η αποκατάσταση του Σταδίου, η ανέγερση κτηρίου υποδοχής των επισκεπτών του αρχαιολογικού χώρου, οι διαδρομές περιήγησης και κίνησης εντός του χώρου, όχι μόνον για πεζούς και ΑμεΑ, αλλά και για ποδήλατα και ηλεκτρικά οχήματα, η χωροθέτηση πωλητηρίων, αναψυκτηρίων και χώρων ανάπαυσης των επισκεπτών, ενώ έδωσε ιδιαίτερη έμφαση στην υλοποίηση έργων ύδρευσης και πυροπροστασίας του αρχαιολογικού χώρου. 

Αυστηρά κριτήρια

Παράλληλα, κατά τη διάρκεια της σύσκεψης παρουσιάστηκαν οι βασικές αρχές για τη σύνταξη του φακέλου υποψηφιότητας, προκειμένου να τεκμηριωθούν με σαφήνεια και πληρότητα η οικουμενική αξία, η αυθεντικότητα και η ακεραιότητα του μνημειακού χώρου. Ο τρόπος προετοιμασίας και το περιεχόμενο του φακέλου υποψηφιότητας αναλύονται στις Επιχειρησιακές Οδηγίες για την εφαρμογή της Σύμβασης Παγκόσμιας Πολιτιστικής και Φυσικής Κληρονομιάς της UNESCO. Σύμφωνα με αυτές, όπως τονίζει το υπουργείο Πολιτισμού, ο υποψήφιος χώρος για εγγραφή στον Κατάλογο θα πρέπει να ανταποκρίνεται σε μια σειρά προκαθορισμένων και αυστηρών προϋποθέσεων, που έχουν τεθεί από τα όργανα της Σύμβασης και τις οποίες η χώρα μας πρέπει να τεκμηριώσει στο ολοκληρωμένο διαχειριστικό σχέδιο που πρέπει να υποβληθεί. 

Οι συμμετοχές

Πέρα από την Υπουργό, στη σύσκεψη για τη Νικόπολη συμμετείχαν ο Αντιπεριφερειάρχης Πρέβεζας Στράτος Ιωάννου, ο Δήμαρχος Πρέβεζας Νίκος Γεωργάκος, η Πρόεδρος του Δ.Σ. του ΟΔΑΠ Νικολέττα Διβάρη - Βαλάκου, οι Διευθύντριες Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων και, Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Αρχαιοτήτων Έλενα Κουντούρη και Τζούλια Παπαγεωργίου, οι Διευθυντές Αναστηλώσεων Αρχαίων, Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Μνημείων και Μελετών και Εκτέλεσης Έργων Μουσείων και Πολιτιστικών Κτιρίων Θεμιστοκλής Βλαχούλης και  Κωνσταντίνος Φρισήρας, η Γενική Διευθύντρια του Αρχαιολογικού Μουσείου Θεσσαλονίκης Αναστασία Γκαδόλου, ο προϊστάμενος της ΕΔΕΠΟΛ του ΥΠ.ΠΟ Γιάννης Μυλωνάς, η Εθνική Εκπρόσωπος για τα Μνημεία Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO Κωνσταντίνα Μπενίση, η επικεφαλής της Ομάδας Εμπειρογνωμόνων της Επιτροπής Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO Ευγενία Μπερντενμάχερ-Γερούση, η προϊσταμένη της ΕΦΑ Πρέβεζας Ανθή Αγγέλη, ο προϊστάμενος της Υπηρεσιάς Νεωτέρων Μνημείων και Τεχνικών Έργων Ηπείρου, Βορείου Ιονίου και Δυτικής Μακεδονίας Βασίλης Κασκάνης και άλλα υπηρεσιακά στελέχη του υπουργείου Πολιτισμού.