Καλαμάς, Λούρος, Άραχθος τελούν υπό καθημερινή παρακολούθηση

«ΗΡΕΜΑ ΝΕΡΑ» ΣΤΑ ΠΟΤΑΜΙΑ ΤΗΣ ΗΠΕΙΡΟΥ!

Σποραδικά μόνο προβλήματα στην ποιότητά τους κατέγραψαν το τελευταίο εξάμηνο οι αυτόματοι σταθμοί του Ινστιτούτου Θαλάσσιων Βιολογικών Πόρων και Εσωτερικών Υδάτων

Χωρίς επικίνδυνα πλημμυρικά φαινόμενα κύλησε ο χειμώνας…

• Καλή σε γενικές γραμμές είναι η ποιοτική κατάσταση των νερών σε ορισμένους από τους μεγαλύτερους ποταμούς της Ηπείρου, οι οποίοι παρακολουθούνται σε καθημερινή πλέον βάση εδώ και ένα εξάμηνο. Πρόκειται για τον Καλαμά, τον Λούρο και τον Άραχθο.

Στοιχεία συλλέγουν οι δέκα αυτόματοι σταθμοί παρακολούθησης που έχουν τοποθετηθεί κατά μήκος των τριών αυτών ποταμών από το Ινστιτούτο Θαλάσσιων Βιολογικών Πόρων και Εσωτερικών Υδάτων (Ι.ΘΑ.ΒΙ.Π.Ε.Υ.) στο πλαίσιο του έργου «Epirus-waters», που χρηματοδοτείται από το Πράσινο Ταμείο. Με βάση την πρώτη αποτίμηση των πληροφοριών που έχουν συλλέξει οι σταθμοί από την επιστημονική ομάδα του έργου δεν προκύπτουν σημαντικά προβλήματα, παρόλο που δεν έλειψαν περιπτώσεις παροδικής ποιοτικής υποβάθμισης υδάτων, κυρίως στον Λούρο. Ήρεμα κύλησε εξάλλου ο χειμώνας και από άποψη πλημμυρικών φαινομένων, με τους σταθμούς να καταγράφουν μη επικίνδυνες αυξομειώσεις στη στάθμη τους. Πάντως, η παρακολούθηση των υδάτων των ποταμών της Ηπείρου μπορεί να αποδειχθεί πολύ χρήσιμο εργαλείο γενικότερα για την προστασία τους από φαινόμενα, όπως η ρύπανση που στο παρελθόν έχει προκαλέσει σοβαρά προβλήματα σε ορισμένους από αυτούς. 

Καλά πάει ο Καλαμάς 

Tρεις σταθμοί παρακολούθησης έχουν εγκατασταθεί και λειτουργούν στον ποταμό Καλαμά, ο οποίος στο παρελθόν είχε αντιμετωπίσει διάφορα προβλήματα ρύπανσης, σήμερα όμως η εικόνα είναι πολύ καλύτερη. Ο σταθμός «Βροντισμένη» βρίσκεται στα ορεινά, ανάντη της λεκάνης απορροής, κοντά στον ομώνυμο οικισμό και είναι σε πλήρη λειτουργία. Οι μετρήσεις έδειξαν μικρές αυξήσεις στην στάθμη των υδάτων που δεν ξεπέρασαν το ένα μέτρο βάθος, ενώ η ποιοτική κατάσταση του νερού με βάση τους δείκτες διαλυμένου οξυγόνου και CCME1 ήταν από καλή ως υψηλή σε όλη την διάρκεια του εξαμήνου.

Προχωρώντας προς τα κατάντη, λειτουργεί ο σταθμός «Βρυσούλα» όπου παρατηρήθηκαν αρκετά υψηλές τιμές στάθμης που άγγιξαν τα δύο μέτρα βάθος νερού τον περσινό Νοέμβριο και τον Ιανουάριο. Η δε ποιότητα των υδάτων με βάση τους δύο δείκτες των αυτόματων σταθμών, είναι υψηλή σε όλη την διάρκεια του εξαμήνου. 

Ο τρίτος σταθμός, ο «Καλαμάς_1» που βρίσκεται κοντά στον οικισμό Βρυσέλλα λειτούργησε από τον Νοέμβριο του 2023 έως και τον περασμένο Ιανουάριο λόγω βλάβης που υπέστη από μια ακραία άνοδο της  στάθμης των υδάτων, της τάξης των επτά μέτρων βάθους στο σημείο που είναι τοποθετημένος. Η λειτουργία του θα αποκατασταθεί εντός του μήνα, αναφέρεται στην ανακοίνωση για το έργο «Epirus Waters», που θα καταστεί εφικτή η προσέγγιση της ομάδας έργου του ΕΛΚΕΘΕ στο σημείο. 

Υποβάθμιση στον Λούρο

Τρεις σταθμοί παρακολούθησης έχουν εγκατασταθεί και στον Λούρο. Ο πρώτος ξεκινώντας από τα ανάντη ορεινά της λεκάνης απορροής είναι ο σταθμός «Μεσούρα», ο οποίος λειτούργησε ικανοποιητικά μέχρι τον Ιανουάριο, έπειτα υπέστη βλάβη που αποκαταστάθηκε τον Φεβρουάριο και έκτοτε λειτουργεί ανελλιπώς. 

Η στάθμη του νερού στην συγκεκριμένη θέση δεν ανέβηκε σημαντικά το τελευταίο εξάμηνο, διατηρούμενη σε επίπεδα μικρότερα του ενός μέτρου βάθους, ενώ παρατηρήθηκαν τιμές των δεικτών διαλυμένου οξυγόνου και  CCME που υποδεικνύουν ποιοτική υποβάθμιση των υδάτων μέχρι τον Ιανουάριο. 

Η κατάσταση της ποιότητας των υδάτων μετά την αποκατάσταση λειτουργίας του σταθμού καταγράφεται ως καλή και υψηλή. 

Ο ενδιάμεσος σταθμός «Κερασώνας», κοντά στον ομώνυμο οικισμό, καταγράφει αποκλειστικά την στάθμη των υδάτων και υπέδειξε δύο γεγονότα βροχής που την ανέβασαν στο ενάμισι μέτρο βάθος τον περσινό Νοέμβριο και τον Ιανουάριο χωρίς όμως οι τιμές αυτές να θεωρούνται επικίνδυνες για πλημμυρικά επεισόδια στην συγκεκριμένη περιοχή. 

Ο τελευταίος σταθμός «Λούρος 1» που βρίσκεται κοντά στις εκβολές του ποταμού μέχρι και σήμερα υπέδειξε πολύ μικρές διακυμάνσεις της στάθμης των υδάτων στην συγκεκριμένη περίοδο. Επίσης παρατηρήθηκε ποιοτική υποβάθμιση των υδάτων με βάση τους δείκτες ποιότητας του σταθμού κατά την περίοδο Νοέμβριου 2023 - Ιανουάριου 2024, γεγονός που είναι σε συμφωνία και με τις αντίστοιχες παρατηρήσεις στον σταθμό «Μεσούρα». 

Σταθερός ο Άραχθος

Στον Άραχθο υπάρχουν τέσσερις σταθμοί παρακολούθησης με τον πρώτο να παίρνει το όνομά του από τη Γέφυρα Μπαλντούμας στην οποία είναι εγκαταστημένος, στα ανάντη ορεινά τμήματα του ποταμού. 

Ο σταθμός αυτός λειτούργησε πλήρως κατά το τελευταίο εξάμηνο με εξαίρεση κάποιες ημέρες το περασμένο φθινόπωρο και υπέδειξε δύο γεγονότα μεγάλης ανόδου της στάθμης σε βάθη της τάξεως άνω των δύο μέτρων, χωρίς όμως να υπάρξει κίνδυνος πλημμύρας, ενώ η ποιότητα των υδάτων κυμάνθηκε σε σχετικά καλά επίπεδα στο διάστημα που λειτουργούσαν όλοι οι αισθητήρες του σταθμού, με εξαίρεση κάποιες λίγες τιμές που κατέδειξαν παροδική ποιοτική υποβάθμιση τον Νοέμβριο και τον Φεβρουάριο.

Ο επόμενος σταθμός είναι αυτός στη Γέφυρα Τζαρή, ο οποίος λειτούργησε ικανοποιητικά όλο το εξάμηνο με εξαίρεση τους αισθητήρες διαλυμένου οξυγόνου και ηλεκτρικής αγωγιμότητας που σταμάτησαν να καταγράφουν τιμές από τον Δεκέμβριο, πιθανότατα λόγω κάλυψής τους με φερτά υλικά (άμμο, χαλίκια, κτλ.) του ποταμού. Η συγκεκριμένη βλάβη θα αποκατασταθεί, όπως τονίζεται, εντός του Απριλίου. Στο ίδιο διάστημα καταγράφηκαν δύο γεγονότα βροχής που έδωσαν άνοδο στάθμης και βάθη μεγαλύτερα των δύο μέτρων (τον Νοέμβριο και τον Ιανουάριο). 

Ο τρίτος σταθμός που βρίσκεται κατάντη του φράγματος Πουρναρίου και ανάντη της πόλης της Άρτας κατέγραψε σημαντικές αυξομειώσεις στη στάθμη του ποταμού σε σχεδόν καθημερινή βάση, λόγω της λειτουργίας του φράγματος, ενώ ο τελευταίος σταθμός του Αράχθου στον οικισμό Νεοχώρι κοντά στις εκβολές του ποταμού επηρεάζεται από τη λιμνοθάλασσα του Αμβρακικού όπως επίσης και από το φράγμα Πουρναρίου. Ο συγκεκριμένος έδειξε πολλές διακυμάνσεις της στάθμης λόγω της λειτουργίας του φράγματος αλλά σχετικά μικρές σε βάθος γεγονός που δεν υποδεικνύει κίνδυνο πλημμύρας. 

Ως προς τον ποιότητα των υδάτων, αυτή κυμάνθηκε σε ικανοποιητικά επίπεδα κατά το μεγαλύτερο διάστημα του εξαμήνου με εξαίρεση τον περσινό Οκτώβριο και κάποιες μεμονωμένες ημέρες τον Ιανουάριο, τον Φεβρουάριο και τον Απρίλιο, όπου υπήρξε περιορισμένη ποσότητα γλυκού νερού στο σημείο αυτό του ποταμού.

Και στον Βοϊδομάτη…

Τέλος, όπως γίνεται γνωστό, στο πλαίσιο του έργου «Safe Water» τον περασμένο Φεβρουάριο εγκαταστάθηκε ένας νέος σταθμός στη θέση Κλειδωνιά του ποταμού Βοϊδομάτη, ενώ εντός του μήνα που διανύουμε θα μεταβεί στην περιοχή η ομάδα έργου του ΕΛΚΕΘΕ ώστε να αποκαταστήσει τις υπάρχουσες βλάβες των αυτόματων σταθμών καθώς και να εγκαταστήσει νέους σταθμούς στον Καλαμά και τον Άραχθο. 

Περισσότερες πληροφορίες για τους αυτόματους σταθμούς και τις μετρήσεις τους μπορούν να βρουν όσοι ενδιαφέρονται στην ιστοσελίδα: https://epirus-waters.hcmr.gr/δίκτυο-σταθμών.