Να προστατεύσουμε τη λίμνη από τα τοξικά όμβρια ύδατα!..
ΕΠΙΣΗΜΑΝΣΕΙΣ
Να προστατεύσουμε τη λίμνη
από τα τοξικά όμβρια ύδατα!..
Του ΔΗΜΗΤΡΗ ΜΑΚΡΗ*
* «Όμβρια νερά» είναι τα νερά της βροχής, τα νερά που προέρχονται από το λιώσιμο των χιονιών, τα νερά από τις στέγες, τους κήπους, το πλύσιμο των δρόμων και πλατειών και τα αγροτικά απόβλητα που προέρχονται από τους αγρούς κατά τις περιόδους των βροχοπτώσεων.
Το δίκτυο αποχέτευσης, αποτελούν οι αγωγοί ακαθάρτων και ομβρίων νερών ή οι παντορροϊκοί αγωγοί, τα αντλιοστάσια, οι καταθλιπτικοί αγωγοί, τα διευθετημένα (ανοικτά ή καλυμμένα) ή μη ρέματα και γενικά κάθε έργο, που έχει σκοπό τη συλλογή και μεταφορά των ακαθάρτων και ομβρίων νερών μέχρι τους τελικούς αποδέκτες.
Παντορροϊκό σύστημα: είναι το σύστημα συλλογής και παροχέτευσης των λυμάτων και ομβρίων νερών με κοινό αγωγό.
Χωριστικό σύστημα: Είναι το σύστημα, που αποτελείται από δύο ξεχωριστά δίκτυα υπονόμων, δηλαδή το δίκτυο ακαθάρτων που μεταφέρει τα λύματα και τα απόβλητα και το δίκτυο ομβρίων που μεταφέρει τα όμβρια νερά.
Στον Δήμου Ιωαννιτών (αστικό και περαστικό περιβάλλον), το σύστημα όμβριων είναι Χωριστικό. Στο οδόστρωμα των οδών επικάθονται ποσότητες από διαρροές λαδιών και λιπαντικών των οχημάτων, τρίμματα από τα ελαστικά τους, των καυσαερίων που προσκολλούνται στον ασφαλτικό τάπητα, λάδια και υγρά από τα ατυχήματα και πολλά άλλα τυχαία γεγονότα διαρροών, τα όμβρια ύδατα ξεπλένουν όλα αυτά και μετατρέπονται από αθώα υγρά σε τοξικά απόβλητα.
Τα όμβρια ύδατα ξεπλένουν τις αστικές οδούς και μεταφέρουν σημαντικά ρυπαντικά φορτία υδρογονανθράκων και τοξικών αποβλήτων στους τελικούς φυσικούς αποδέκτες της περιοχής μας, στην Λίμνη των Ιωαννίνων την Παμβώτιδα και στις φυσικές καταβόθρες, Πεδινής, Μπάρας, Καστρίτσας, Κουτσελιού, Μπιζανίου, Ροδοτοπίου.
Ένας ακόμα σημαντικός ρύπος που πρέπει να αντιμετωπιστεί είναι η ροή των επιφανειακών νερών στους τελικούς φυσικούς αποδέκτες της περιοχής μας από τις αγροτικές εκτάσεις και από την λειτουργιά του αγροτικού περιβάλλοντος. Οι συγκεκριμένες υγρές απορροές είναι επιβαρυμένες με μεγάλες συγκεντρώσεις τοξικών. (φυτοφάρμακα, επιβάρυνση από καλλιέργειες κ.λ.π.).
Στους ρύπους αυτούς πρέπει να ληφθούν μέτρα συγκράτησης και διαχωρισμού των υδάτων από τα τοξικά ώστε να μη καταλήγουν ελεύθερα στο Περιβάλλον (επιφανειακά και υπόγεια). Είναι προϋπόθεση για την κάλυψη αυτής της σοβαρής απαίτησης, η εγκατάσταση σύγχρονων συστημάτων διαχείρισης των ομβρίων σε μελετημένες θέσεις, ώστε να μη επιβαρύνουμε το Περιβάλλον.
Η καλύτερη απόδοση επιτυγχάνεται με εναλλακτικές φυσικές διαμορφώσεις όπως λεκάνες συγκράτησης, φίλτρανσης, εκτόνωσης, υπεδάφιες δεξαμενές συγκέντρωσης ομβρίων κλπ. Όπου δεν προσφέρεται χώρος επαρκής για χρήση των εναλλακτικών φυσικών διαμορφώσεων μπορεί να χρησιμοποιηθούν συσκευές καθίζησης – διαχωρισμού.
Οι εγκαταστάσεις είναι απλές επιφανειακές ή υπόγειες διατάξεις και οι μονάδες επεξεργασίας οικονομικές, μηχανικής λειτουργίας εγκαταστάσεις με μικρό κόστος και απλή συντήρηση.
Η εγκατάσταση συστημάτων διαχωρισμού υδρογονανθράκων σε ορισμένες θέσεις δικτύων όμβριων υδάτων της πόλης των Ιωαννίνων, ή στραγγιστικών τάφρων του Λεκανοπεδίου που απορρέουν στην Λίμνη, και προς τις καταβόθρες θα εμποδίσει δυναμικά την ρύπανση της Παμβώτιδας και του υπογείου υδροφόρου ορίζοντα από τους υγρούς τοξικούς ρύπους.
Οι μελέτες αποχέτευσης όμβριων δεν προβλέπουν τα κατάλληλα μέτρα για την διαχείρισή τους, που προκύπτουν από την σχετική Νομοθεσία, έτσι ώστε να μην διασφαλίζεται η προστασία του Περιβάλλοντος τόσο κατά την κατασκευή όσο από την λειτουργία ενός έργου με δυσμενείς επιπτώσεις στο Περιβάλλον.
Οι σημαντικές αδυναμίες και παραλήψεις στις μελέτες για την διαχείριση των υγρών αποβλήτων, δυστυχώς δεν δημιουργούν τις προϋποθέσεις εργαλείων προστασίας του Περιβάλλοντος και διατήρησης των οικοσυστημάτων της περιοχής του Λεκανοπεδίου Ιωαννίνων.
Η διαχείριση των υγρών αποβλήτων είναι ανύπαρκτη χωρίς την εγκατάσταση συστημάτων πρωτοβάθμιας επεξεργασίας όπως εφαρμόζονται στο σύνολο της Ευρώπης και ειδικότερα σε ευαίσθητες περιβαλλοντικές περιοχές όπως είναι το Λεκανοπέδιο Ιωαννίνων.
***
Εκείνο λοιπόν που μπορεί να ειπωθεί συμπερασματικά είναι ότι η συνέχιση της διαδικασίας για τη κατάρτιση του σχεδίου διαχείρισης των Λεκανών Απορροής των Υδατικών Διαμερισμάτων της Ηπείρου, που περιλαμβάνει και το Λεκανοπέδιο Ιωαννίνων, που αποτελεί βασική απαίτηση της κοινοτικής Οδηγίας 2000/60/ΕΚ για τη θέσπιση πλαισίου κοινοτικής δράσης στον τομέα της πολιτικής των υδάτων απαιτεί δράση.
* Ο κ. Δημήτρης Μακρής είναι Πολιτικός Μηχανικός Τ.Ε. Συγκοινωνιακών – Υδραυλικών Έργων Υποδομής, συνταξιούχος υπάλληλος Δ/νσης Τεχνικών Υπηρεσιών Τμήματος Εγγειοβελτιώσεων, τ. Γεν. Γραμματέας Ε.Ε.ΤΕ.Μ. www.prosperhellas.gr
