Σχολείο - παιδιά - οικογένεια...

Τι θα πρέπει να ξέρουν οι γονείς και ειδικά εκείνοι που έχουν παιδιά στην πρώτη δημοτικού:
Συνήθως οι γονείς που έχουν παιδιά στη πρώτη δημοτικού αντιμετωπίζουν άγχος όσον αφόρα τη προσαρμογή του παιδιού στο σχολείο. Τα παιδιά της πρώτης δημοτικού χρειάζονται αρκετή βοήθεια να μάθουν να γράφουν και να διαβάζουν. Χρειάζονται επίσης χρόνο προσαρμογής στο καινούργιο περιβάλλον. Στις μεγαλύτερες τάξεις τα παιδιά καλό είναι να διαβάζουν μονά τους και οι γονείς να τα ελέγχουν.
Τι συμβαίνει όταν τα παιδιά αποτυγχάνουν στο σχολείο:
Τα παιδιά θέλουν να ανταμείψουν τους γονείς και να είναι περήφανοι για αυτά. Όταν η απόδοση τους δεν είναι καλή βιώνουν συναισθήματα ντροπής και άγχους. Τα συναισθήματα αυτά στα παιδιά είναι οδυνηρά ιδιαίτερα όταν έρθουν αντιμέτωπα με τα θυμωμένα μάτια των γονιών τους. Σε αυτές τις περιπτώσεις δεν βοηθάει καθόλου η επίκριση και ο θυμός του γονιού γιατί το παιδί έχει να αντιμετωπίσει το δικά του οδυνηρά συναισθήματα και ταυτόχρονα την επίκριση του γονιού.
Θα βοηθούσε περισσότερο αν ο γονιός αντιμετώπιζε το παιδί με ενσυναίσθηση ειδικά όταν ξέρει ότι το παιδί έχει καταβάλει απεριόριστες προσπάθειες και παρόλα αυτά έχει αποτύχει. Για παράδειγμα «φαντάζομαι ότι είναι οδυνηρό για σένα που δεν τα πήγες καλά στα μαθήματα σου μετά από τόση μεγάλη προσπάθεια που έχεις καταβάλει, εγώ να ξέρεις ότι είμαι δίπλα σου».
Αν ο γονιός έχει να αντιμετωπίσει ένα παιδί που δεν συνεργάζεται:
Ο γονιός πρέπει να θέτει καθαρά όρια στο παιδί όσον αφορά τις απαιτήσεις και τις υποχρεώσεις του. Αν το παιδί δεν συνεργάζεται πρέπει να αντιμετωπίσει τις κυρώσεις. Για παράδειγμα «λυπάμαι που πρέπει να σε τιμωρήσω θα ήθελα τα πράγματα να είναι διαφορετικά, αλλά βλέπω ότι δεν συνεργάζεσαι. Για την επομένη εβδομάδα θα σου πάρω το λάπτοπ». Επίσης αν συνεργάζεται πρέπει να επιβραβεύεται.
Τι συμβαίνει όταν στο σπίτι δεν ακούνε:
Και εγώ ρωτώ ποιος διευθύνει το σπίτι εσείς ή το πεντάχρονο. Η κεφαλή του σπιτιού είναι οι γονείς, αυτοί αποφασίζουν. Τα παιδιά έχουν βέβαια κάποιες επιλογές αλλά και για αυτές θα αποφασίσουν οι γονείς. Οι γονείς θέτουν τα όρια και συντάσσουν τους κανόνες. Κάποια παιδιά θεωρούν ότι κάποιοι γονείς είναι ελαστικοί και κάποιοι αυστηροί. Κάποιοι τιμωρούνται για κάποιες συμπεριφορές και κάποιο άλλοι όχι. Διαφορετικοί γονείς διαφορετικοί κανόνες.
Η τιμωρία πρέπει να τηρείτε από το γονιό αλλιώς τα παιδιά δεν τους παίρνουν σοβαρά. Αν δεν καθαρίσεις το δωμάτιο σου δεν θα πας στο πάρτι απόψε. Στα μικρότερα παιδιά συνιστάται η εφαρμογή το time out. Όταν το παιδί δεν πειθαρχεί, ο γονιός το απομακρύνει από το χώρο του παιχνιδιού. Καλό είναι να υπάρχει κάποιος χώρος (όχι το μπάνιο) στο όποιο το παιδί θα καθίσει για λίγο ώστε να συνδέσει τη συμπεριφορά με την πειθαρχεία.
To time out δίνεται ανάλογα με την ηλικία του παιδιού π.χ σε ένα πεντάχρονο πέντε λεπτά. Το time out δουλεύει πολύ καλά όταν δίνεται χωρίς θυμό κακία και φωνές. Όταν τελειώσει ο χρόνος ο γονιός καλεί το παιδί να συνεχίσει το παιχνίδι του. To time out μπορεί να χρειαστεί να εφαρμοστεί πολλές φορές την ημέρα ειδικά στο αρχικό στάδιο. Συνήθως παίρνει μια εβδομάδα μέχρι να αρχίσει η ανεπιθύμητη συμπεριφορά να υποχωρεί και να αυξάνεται η συνεργασία.
Τι συμβαίνει όταν κάποια παιδιά δείχνουν βίαιη συμπεριφορά στο σχολείο:
Θα πρέπει να κοιτάξουμε τι συμβαίνει στην οικογένεια. Συνήθως τα παιδιά μεταφέρουν το άγχος και τα βιώματά τους από την οικογένεια στο σχολείο. Τα παιδιά δεν ξέρουν πως να εξωτερικεύοσουν το θυμός τους και συμπεριφέρονται με βιαιότητα. Σε αυτή την περίπτωση καλό θα ήταν οι γονείς να απευθυνθούν σε κάποιο ειδικό. Όταν μειωθεί το άγχος στο παιδί, η συμπεριφορά θα βελτιωθεί και το παιδί θα μπορεί να ακολουθήσει τους συνομήλικους του και να χτίσει φίλιες.
Επίσης συνιστάται να μην υπάρχουν αντιπαραθέσεις μεταξύ των γονιών και δασκάλων μπροστά στα παιδιά γιατί παίρνουν θάρρος και η ανεπιθύμητη συμπεριφορά θα συνεχιστεί. Οι δάσκαλοι μπορούν να οργανώσουν μικρές ομάδες και να συζητήσουν τα πρόβλημα των μαθητών και την επίλυσή τους.
Ακόμη τα ομαδικά παιχνίδια βοηθούν στο να μάθουν τα παιδιά να συνεργάζονται και να χτίζουν φίλιες.
Το ίδιο μπορεί να γίνει και στο σπίτι, οι γονείς μπορούν να οργανώσουν μικρές ομάδες στις οποίες γονείς και παιδιά παίρνουν μέρος. Το παιγνίδι είναι ένας τρόπος επικοινωνίας στο παιδιά. Μέσα από το παιγνίδι χτίζονται σχέσεις, δίνεται η δυνατότητα στο παιδί να εκφράσει και να εξωτερικεύει τα προβλήματά του. Επίσης αφιερώστε κάποιο χρόνο την ημέρα στον οποίο θα τους δίνεται τη δυνατότητα να εκφράσουν ανοιχτά το πρόβλημα τους και θα τα ακούτε με αδιάσπαστη προσοχή.
Η διαπαιδαγώγηση του παιδιού αποτελεί σοβαρή υπόθεση. Προετοιμάζει τα παιδιά να γίνουν οι αυριανοί υπεύθυνοι πολίτες ενώ η υπευθυνότητα και η πειθαρχεία ξεκινάει από το σπίτι και το σχολείο.

* Η Dr. Αγγελική Οικονόμου είναι Κλινική Ψυχολόγος.