Η αναγκαιότητα της λογικής...

➤ Γράφει ο XPHΣTOΣ B. MAΣΣAΛAΣ* πρώην Πρύτανης Πανεπ. Ιωαννίνων

* Οι πολιτικοί γνωρίζουν ότι το μεγάλο μέρος του εκλογικού σώματος δεν επηρεάζεται από  «πυκνούς»  συλλογισμούς  και δεν  καταλαβαίνει παρά μόνο χοντροειδείς συνδυασμούς ιδεών. Για το λόγο αυτό η προσπάθειά τους με τις ομιλίες τους επικεντρώνεται στην επίκληση των αισθημάτων τους και ποτέ στη λογική.
Οι πολιτικοί προσπαθούν να γοητεύσουν το εκλογικό τους σώμα επικαλούμενοι τα αισθήματα με τα οποία  αυτό εμφορείται και προσποιούμενοι την ταύτιση μαζί του. Μάλιστα, αλλάζουν τη δομή και το περιεχόμενο της ομιλίας τους ανάλογα με το αποτέλεσμα που παράγεται τη στιγμή που απευθύνονται σ’ αυτό. Όπως είναι προφανές, σε ένα τέτοιο περιβάλλον τα λογικά πνεύματα δεν έχουν τη δυνατότητα να πείσουν και φυσικά να καταλάβουν θέσεις εξουσίας. Αυτό εξάλλου φάνηκε σ’ όλη του την έκταση, αυτή την εβδομάδα, κατά την τριήμερη συζήτηση στη Βουλή, για την παροχή ψήφου εμπιστοσύνης στην Κυβέρνηση.
Επί αιώνες τα φωτεινά πνεύματα λύγισαν κάτω από τις προκαταλήψεις που είναι πεποιθήσεις που δε γεννιούνται από τη λογική και μάλιστα αποφεύγουν κάθε αντιπαράθεση που να βασίζεται σε λογική επιχειρηματολογία.
Στην πορεία των κοινωνιών η κυριαρχία της λογικής δεν ήταν ο κανόνας, σημαντικό ρόλο έπαιξαν οι χίμαιρές τους. Κάθε λαός διαμορφώνει τους νόμους στους οποίους υπακούει, ακόμα και στις προκαταλήψεις. Μάλιστα οι τελευταίες είναι η αιτία των μεγάλων συγκρούσεων που σημάδεψαν την ιστορία της ανθρωπότητας.
Οι λαοί υπόκεινται σε δυνάμεις που δεν είναι εύκολο να τις κατανοήσουμε με τη λογική. Η πορεία τους εμφανίζει εξάρσεις, καταπτώσεις, καταστροφές που  ήταν συνέπεια άλογων πράξεων ή από την ορμή και την τόλμη που οφείλονταν στις χίμαιρές τους.
Η λογική λοιπόν δεν παρεμβαίνει και πολύ ούτε στη διακυβέρνηση ούτε στην επιλογή των κυβερνώντων. Βέβαια, τα μεγάλα ελατήρια των πολιτισμών, η τιμή, η αυταπάρνηση, η θρησκευτική πίστη, η αγάπη για τη δόξα και την πατρίδα, δεν είναι αποτελέσματα της λογικής.
Αυτή τη μικρή αναδρομή στη σχέση λογικής και λαών την έχουν υπόψη τους ή τη διαισθάνονται  και οι πολιτικοί μας, αν αναλύσει κανείς τις ενέργειές και συμπεριφορές τους.
Οι κορώνες και η αναζήτηση της επευφημίας  κατά τις ομιλίες, η ταύτιση με ό, τι χαϊδεύει τα αυτιά των πιθανών ψηφοφόρων, η απομάκρυνση από τη λογική σε ό, τι προτείνουν, οι αβασάνιστες κριτικές για τους αντιπάλους κ.ά. διαμορφώνουν το πολιτικό περιβάλλον στις μέρες μας.
Αν και η εποχή μας χαρακτηρίζεται από τον ορθολογισμό και την προγραμματισμένη σκέψη, οι πολιτικοί μας ακολουθούν τρόπους συμπεριφοράς που υπαγορεύει ό, τι είναι αποθηκευμένο στη διανοητική σύνθεση του λαού μας.
Η χώρα μας είναι μέλος ενός συνασπισμού χωρών όπου οι λαοί του ενστερνίζονται κοινές αξίες και είναι υποχρεωμένοι να υπακούουν σε κοινούς κανόνες. Η συνύπαρξή τους απαιτεί όπως οι στάσεις και συμπεριφορές τους να διέπονται από τη λογική.
Μια τέτοια προοπτική έχει ανάγκη το παράδειγμα και για το σκοπό αυτό οι πολιτικοί μας πρέπει να θυμηθούν τον παιδευτικό τους ρόλο

✴✴✴
* Ο Καθηγητής κ. Χρήστος Β. Μασσαλάς είναι πρώην Πρύτανης
του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων. E-mail: Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε.