Στην Κων/πολη για την χειροτονία Αμφιλόχιου...

 ➤ Γράφει ο ΓΙΩΡΓΟΣ ΓΙΑΝΝΑΚΗΣ

• Εννιακόσια ακριβώς χιλιόμετρα (μετρημένα) χωρίζουν ή συνδέουν το κέντρο της πόλης μας (Ιωάννινα) με το κέντρο της Κωνσταντινούπολης (Πλατεία Ταξίμ).
Αυτά τα 900 χιλιόμετρα τα διανύει κανείς με κανονικές συνθήκες μέσα σ’ ένα οκτάωρο. Αυτά τα 900 χιλιόμετρα φτάνουν για να συναντήσει κανείς δύο διαφορετικούς κόσμους, δύο διαφορετικούς πολιτισμούς.
Από τη μία μεριά η Ελλάδα της Ευρώπης, της ιστορίας, της δημοκρατίας και από την άλλη η Τουρκία που προσπαθεί να βγάλει την μπούργκα για να δει πιο καθαρά μια ενδεχόμενη πρόσβαση στον δυτικό πολιτισμό.
Η πινακίδα μετά τα σύνορα στους Κήπους είναι ISTABUL. Πουθενά δεν συναντάς πινακίδα ή ένδειξη με ευρωπαϊκή γραφή. Μία χώρα που λες είναι φτιαγμένη για Τούρκους, αφήνοντας απ’ έξω τον επισκέπτη που αποφασίζει να επισκεφθεί το κράτος που αγγίζει τα 80 εκατομμύρια κατοίκους, κάτι που αποτελεί και την επιφύλαξη των Ευρωπαίων στο ν’ απαντήσουν θετικά στην ένταξη της Τουρκίας στην ευρωπαϊκή οικογένεια.
Ένας ιδιαίτερος λόγος ήταν η αφορμή να οργανώσουμε με άλλους φίλους ένα ταξίδι κυριολεκτικά αστραπή στην Βασιλεύουσα (κάτι που άξιζε τελικά τον κόπο). Όμως για κάθε Έλληνα, για κάθε χριστιανό, για κάθε πολιτισμένο άνθρωπο, θα πρέπει στη ζωή του να είναι στόχος ένα ταξίδι στην Κωνσταντινούπολη, που κάποτε ήταν το κέντρο του πολιτισμένου κόσμου και που ήταν και είναι το σταυροδρόμι λαών και πολιτισμών. Κοντά στα 20 εκατ. οι κάτοικοι της πόλης και πολλά εκατομμύρια επισκέπτες απ’ όλο τον κόσμο.
Σημείο αναφοράς για την ορθοδοξία το Φανάρι με το Πατριαρχείο του. Ορθοδοξία κι Ελληνισμός συναντώνται εκεί σ’ αυτό τον ιστορικό χώρο όπου καίει άσβεστο φως στο διάβα των αιώνων. Εκεί που Αυτοκράτορες και Πατριάρχες έγραψαν τις δικές τους ιστορικές σελίδες. Από κει, από το Φανάρι, μεταλαμπαδεύτηκε η ιδέα της Ελληνικής επανάστασης, παρά τις αντιρρήσεις προεστών και μη και έγινε ο ξεσηκωμός του 1821. Από Φαναριώτες που δεν λιποψύχισαν οργανώθηκε η Φιλική Εταιρεία που ευλογήθηκε από φλογερούς πατριώτες με μπροστάρη ακόμη κι αυτόν τον αφορισμένο Ρήγα Φεραίο για να φτάσουν στο ξεσκλάβωμα της χώρας μας.

Η πρόσκληση
Έγραψα παραπάνω για την αφορμή αυτής της επίσκεψης και θέλω να αναφερθώ διεξοδικά σ’ αυτή. Πριν από δέκα μέρες περίπου δέχτηκα με άλλους φίλους πρόσκληση – πρόκληση να βρεθώ σε μία ιερή για το Πατριαρχείο στιγμή που είχε να κάνει με την χειροτονία του Μητροπολίτη Αδριανουπόλεως Αμφιλόχιου. Ήταν μία πρόσκληση τιμητική συγχρόνως και προκλητική, για μία ακόμη επίσκεψη στο Φάρο της Ορθοδοξίας που αιώνες τώρα στέκει ακοίμητος φρουρός της παρά τις περιπέτειες και τους κατατρεγμούς που έχει περάσει κατά το παρελθόν και παρά τις δυσκολίες που αντιμετωπίζει ακόμη και σήμερα.

Χειροτονία Αμφιλόχιου
Σάββατο πρωί, 18 Οκτωβρίου και νάμαστε εκεί στον Ναό του Αγ. Γεωργίου όπου οι ψαλτάδες σε ήχους Βυζαντινούς έπεμπαν δεήσεις προς τον Ύψιστον. Πατριάρχης, Μητροπολίτης, κληρικοί άλλων βαθμών και λαϊκοί, έδωσαν από φυλακή πρωΐας το «παρών» στην αρχιερατική ακολουθία που γίνονταν προς τιμή του εψηφισμένου Μητροπολίτη Αμφιλόχιου που τοποθετούνταν στην ιστορική Μητρόπολη Αδριανουπόλεως.
«Μη φοβάσαι τις δυσκολίες που θα συναντήσεις», ήταν η παραίνεση του Πατριάρχη Βαρθολομαίου προς τον Αμφιλόχιο κατά την τελετή της χειροτονίας του. «Αναλαμβάνεις Μητροπολίτης σε μια ιστορική Μητρόπολη της οποίας η εκκλησιαστική ιστορία αρχίζει από τον Δ’ αιώνα, εποχή κατά την οποία διέπρεψε ο άγιος Αμφιλόχιος Ικονίου. Η Ανδριανούπολη συνδέει την Κωνσταντινούπολη με την υπόλοιπη Ευρώπη και ήταν κέντρο επικοινωνίας μεταξύ Ανατολής και Δύσεως... Σ’ αυτή εδίδαξαν επιφανείς προκάτοχοί σου που έφτασαν ακόμη μέχρι τον Περίπτυστον Οικουμενικόν Θρόνον κι ορισμένοι ακόμη σε πιο ψηλό θρόνο σ’ αυτόν του μάρτυρος», είπε μεταξύ άλλων ο Πατριάρχης, που έκανε ειδική αναφορά στον Αδριανοπολίτη καθηγητή του Αϊνστάιν Κωνσταντίνο Καραθοδωρή.
Ο Πατριάρχης μίλησε ακόμη και για τα προβλήματα που έχει αντιμετωπίσει στο διάβα της ιστορίας η εκκλησία, η Κωνσταντινούπολη και το Φανάρι:
«Είπε κάποιος πως το Φανάρι σε οδηγεί από το σήμερα στο χθες κι από κει στο προχθές κι όλο πιο πίσω μέχρι που ήρθε ο Αρχιεπίσκοπος Αθηνών Ιερώνυμος Β’ διορθώνοντας πρόσθεσε ότι η πόλη αυτή δεν είναι μόνο παρελθόν αλλά παρόν και μέλλον». Αυτή η αναφορά στον Αρχιεπίσκοπο Ιερώνυμο ξάφνιασε τους παρόντες και μπορεί να θεωρηθεί ότι σκοπό είχε ν’ αμβλύνει κάποιες αντιθέσεις που είχαν δει το φως της δημοσιότητας όταν γίνονταν η εκλογή Μητροπολίτη Ιωαννίνων στην οποία ένας εκ των ανθυποψηφίων του Μαξίμου ήταν και ο Αμφιλόχιος που τελικά αποδείχτηκε ότι ήταν επιλογή του Πατριάρχη, στου οποίου όμως το θέλημα δεν υπάκουσε η Εκκλησία της Ελλάδος.
Συγκινησιακή η στιγμή της χειροτονίας του νέου Μητροπολίτη Αδριανουπόλεως Αμφιλόχιου ο οποίος παρουσία Θεού Αρχιερέων, Ιερέων και πιστών που έφτασαν από την Ελλάδα κι από άλλες Μητροπόλεις ανά τον κόσμο έδωσε όρκο πίστης προς τον Ύψιστο να τον υπηρετήσει με όλες τις δυνάμεις κι όλη την διάνοιά του. Ένα καθολικό «Άξιος – Άξιος – Άξιος» ακούστηκε στον Αγ. Γεώργιο τη στιγμή που ο Πατριάρχης ευλογούσε τον Εψηφισμένο νέο Μητροπολίτη Αμφιλόχιο, ο οποίος αναλαμβάνει τα καθήκοντα υπευθύνου Γραφείου Εκπροσωπήσεως του Οικουμενικού Πατριαρχείου στην Αθήνα. Θέση που κρατούσε μέχρι πρότινος ο Μητροπολίτης Περγάμου Ιωάννης, ο οποίος καταλαμβάνει την τιμητική θέση του Γέροντα Ιεράρχη του θρόνου.
Σε μια άλλη αποστροφή της ομιλίας του ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος για να δώσει έμφαση στην επιλογή του αλλά και στη νέα αποστολή που αναθέτει στον Αμφιλόχιο, δηλαδή την επικοινωνία μεταξύ Φαναρίου – Αθήνας και υπογράμμισε την προσωπική και πνευματική σχέση που συνδέει τον νέο Μητροπολίτη Ανδριανουπόλεως και τον Αρχιεπίσκοπο Αθηνών.
«Η προσωπική σχέση σου και η πνευματική με τον Μακαριώτατο Αρχιεπίσκοπο Αθηνών και πάσης Ελλάδος κ. Ιερώνυμου αποτελεί εχέγγυον της επιτυχίας της αποστολής σου ταύτης, η οποία είναι σπουδαία και χρήσιμη», είπε χαρακτηριστικά για να καταλήξει «και τώρα, αδελφέ Εφημισμένε Μητροπολίτα Αδριανουπόλεως, είσελθε εις τα Άγια των Αγίων διά να λάβεις το πλήρωμα της χάριτος. Και είτα έξελθε διά να κηρύττεις, από υψηλοτέρας πλέον σκοπιάς, Χριστόν Εσταυρωμένον και Αναστάντα, Ω η δόξα και το κράτος εις τους αιώνας. Αμήν».
Μετά την τελετή της χειροτονίας ο νέος Μητροπολίτης Αμφιλόχιος δέχτηκε τα συγχαρητήρια και τις ευχές απ’ όλους τους παρισταμένους, κληρικούς και λαϊκούς, μεταξύ αυτών μέλη της οικογένειάς του κληρικοί, φίλοι από τα Μέγαρα με επικεφαλής τον δήμαρχο Μεγάρων καθώς και τέσσερις Γιαννιώτες οι οποίοι είχαν τιμηθεί με ειδική πρόσκληση. Η μέρα χαράς για το Πατριαρχείο και ιδιαίτερα για τον ίδιο τον Αμφιλόχιο Στεργίου έκλεισε με την παράθεση γεύματος προς τιμή όλων όσων ανταποκρίθηκαν στην πρόσκληση να παραστούν στην χειροτονία του.

Σταυροδρόμι Ηπείρων
Όμως η Κωνσταντινούπολη είναι η ίδια μια πρόκληση για να την επισκεφτεί κανείς. Είναι η μοναδική πόλη που συνδέει δύο Ηπείρους την Ευρώπη με την Ασία. Με 17 εκατ. περίπου πληθυσμό είναι η πολυπληθέστερη πόλη στον κόσμο. Είναι κτισμένη στη θέση του αρχαίου ελληνικού Βυζαντίου το οποίο πήρε το όνομά του από τον Βύζαντα Μεγάρων που το ίδρυσε το 667 π.Χ.. Κωνσταντινούπολη μέχρι το 1923. Ισταμπούλ έκτοτε για τους Τούρκους. Πρωτεύουσα τριών αυτοκρατοριών Ρωμαϊκής, Βυζαντινής και Οθωμανικής από 1453 – 1922. Για περισσότερο από χίλια χρόνια κέντρο Ελληνισμού. Η γεωγραφική θέση της Κωνσταντινούπολης την καθιστά κέντρο οικονομικό, βιομηχανικό και παράγει το 30% του ΑΕΠ της Τουρκίας. Αυτά τα ολίγα για να μπει κανείς στο πνεύμα του τι πρόκειται να συναντήσει σ’ αυτή την πόλη που αποτελεί και την κύρια είσοδο της Ευρώπης προς την Ασία.
Για τους Έλληνες η Κων/πολη εξακολουθεί να έχει την εξέχουσα θέση στις προτιμήσεις όταν είναι να επιλέξουν ένα προσκυνηματικό τόπο τουρισμού. Είναι ή θα πρέπει να είναι η εκπλήρωση ενός πόθου το να επισκεφτείς την ιστορία τους και ν’ αναλογιστούμε πώς κάποιοι «χάρισαν» αυτόν τον θησαυρό στους βαρβάρους που ποτέ δεν έπαψαν να μας θεωρούν ορκισμένους εχθρούς τους.

Τα μνημεία της Πόλης
Δεν θα πρέπει να είναι τα Τούρκικα παζάρια ο σκοπός της επίσκεψης στην Κων/λη, αλλά η ζώσα ιστορία που στέκει εκεί ολόρθη και την αντικρίζεις στην Αγιά Σοφιά που δεν πρέπει για μας να αποτελεί μουσειακό χώρο αλλά τόπο προσκυνήματος κι αυτό θα πρέπει να το έχει κατά νου ο επισκέπτης. Από κει στον Ιππόδρομο, στα τείχη του Θεοδοσίου, το Πατριαρχείο, η Μονή Βλαχερνών, η Εκκλησία της Ζωοδόχου Πηγής, ο Ναός της Αγ. Ειρήνης που δυστυχώς λειτουργεί ως μουσείο. Εκεί στην Αγ. Ειρήνη το 482 μ.Χ. έγινε η Β’ Οικουμενική Σύνοδος. Πυρπολήθηκε το 532 μ.Χ. με τη Στάση του Νίκα και ξαναχτίστηκε από τον Ιουστινιανό. Επίσης αξιοσημείωτα χριστιανικά μνημεία είναι η Μονή Παμμακάριστος και η Μονή των Αγίων Σεργίου και Βάκχου.
Αφού ολοκληρωθούν οι επισκέψεις στα Ελληνοχριστιανικά μνημεία, τα περισσότερα εκ των οποίων δυστυχώς έχουν μετατραπεί σε μουσεία, μπορεί κανείς ν’ «απολαύσει» τις επιδρομές των βαρβάρων διαχρονικά. Ιδιαίτερα μετά την Μικρασιατική καταστροφή, οι βάρβαροι έχουν μετατρέψει την Ελληνική Πόλη σ’ ένα Τουρκικό σεϊτάν παζάρ αλλοιώνοντας ότι το Ελληνικό και βάζοντας τη σφραγίδα του φερετζέ. Ολόκληρες συνοικίες Ελληνικές με κτίρια που έχουν Ελληνικά χρώματα και αρχιτεκτονικές έχουν υποστεί βαρβαρικές επιδρομές και ο σφετερισμός είναι εμφανής. Περί τους 2.500 αριθμεί σήμερα ο Ελληνικός πληθυσμός στην Κων/πολη. Η συρρίκνωση έγινε από το 1923 κι εξακολουθεί να γίνεται αφελληνισμός με το Πατριαρχείο να στέκεται ανάχωμα όσο μπορεί και του το επιτρέπουν οι Τουρκικές αρχές. Ο ίδιος ο Πατριάρχης Βαρθολομαίος δεν παύει κάθε τόσο να εκφράζει την αγωνία του για την τύχη του Ελληνισμού της Ορθοδοξίας και του Πατριαρχείου. Το επισήμανε με έμφαση και στην χειροτονία του νέου Μητροπολίτη Αδριανουπόλεως Αμφιλόχιου. Κατά τ’ άλλα, κάποια μνημεία της περιόδου της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας έχουν τη δική τους αξία, όπως είναι το Μπλε Τζαμί. Το Τζαμί του Σουλτάνου Αχμέτ, που για να το φτιάξει το 1610 πτώχευσε σχεδόν την πόλη βάζοντας βαριά φορολογία στους πολίτες. Όλο σχεδόν το Τζαμί φτιάχτηκε με υλικά που μεταφέρθηκαν από την Αλεξάνδρεια της Τρωάδας.
Ένα άλλο μνημείο που κι αυτό φτιάχτηκε με Ελληνικά υλικά είναι το Τέμενος του Σουλεϊμάν Α’ του Μεγαλοπρεπή. Αυτόν που λίγο έλειψε να τον κάνουμε δικό μας ήρωα εμείς οι νεοέλληνες που αναγάγαμε σε μέγα ιστορικό γεγονός την τηλεοπτική «φούσκα» που μας λανσάρανε οι Νεότουρκοι. Έφτασαν σε σημείο Έλληνες τουρίστες να κλείνουν δείπνα με τους πρωταγωνιστές της τηλεοπτικής σειράς του ΑΝΤ1 ως να είναι τα αξιοθέατα της πόλης και φυσικά πάντοτε καταβάλοντας το ανάλογο μπαξίσι.
Τέλος, η Τούρκικη συνήθεια του παζαριού προσφέρεται σε μεγάλο βαθμό αφού το κέντρο της πόλης είναι ένα απέραντο παζάρι με όλα τα μαϊμού προϊόντα όλου του υπόλοιπου πολιτισμένου κόσμου. Η Πλατεία Ταξίμ πλέον δεν είναι το σταυροδρόμι λαών και πολιτισμών αλλά το σημείο όπου συναντάται ο λαός με την εξουσία σε μια πρακτική αλληλοεξόντωσης.

Ανθούσα οικονομία
Η σύγχρονη Κων/λη είναι «περιφερειακή» όπου υπάρχει ένας οργασμός όσον αφορά την οικοδόμηση. Απέραντες εκτάσεις «σπαρμένες» με ουρανοξύστες όπου στεγάζονται οι διεθνείς αγορές οι οποίες επενδύουν στην Τούρκικη αγορά των 70 εκατομμυρίων ψυχών. Στημένες Βιομηχανίες, Βιοτεχνίες αποτελούν τον μοχλό ανάπτυξης της οικονομίας η οποία τα τελευταία χρόνια είναι ανερχόμενη και ανθούσα. Το χαμηλό κόστος της εργασίας είναι λόγος προσέλκυσης κεφαλαίων από κολοσούς της διεθνούς Βιομηχανίας που κατασκευάζουν εκεί τα προϊόντα τους προωθώντας τα στη συνέχεια στις διεθνείς αγορές. Να ένας σπουδαίος λόγος του η Γερμανία δεν καίγεται να συμπεριλάβει την Τουρκία στην Ευρωπαϊκή οικογένεια.

Η επιστροφή
Με αυτές τις σκέψεις και πλουσιότερες εμπειρίες απ’ αυτή την επίσκεψη στην Τουρκία  πήραμε το δρόμο της επιστροφής στην Ελλάδα μας. Περίπου 260 χιλιόμετρα είναι η απόσταση «ISTABUL» - UNANISTAN (έτσι αποκαλούν την Ελλάδα οι Τούρκοι). Απέραντες καλλιεργημένες εκτάσεις από την πλευρά της Τουρκίας, που έχουν αποψιλωθεί από κάθε βλάστηση για διατροφικές ανάγκες. Καταπράσινη με δάση και ορεινούς όγκους η χώρα μας που κάνει την διαφορά. Σύντομη η διαδικασία στα Τελωνεία, Τούρκικο και Ελληνικά και νάμαστε πίσω στην Ελλάδα και στα Γιάννινα όλη η συντροφιά που την αποτελούσαν ο Ν. Μακόπουλος, οι αδελφοί Κατσιούρα Τάσος και Κώστας και ο υπογράφων.
Στο ταξίδι του γυρισμού που κράτησε περί τις 9 ώρες η συντροφιά έκανε υψηλού επιπέδου αναλύσεις που είχαν να κάνουν με τις εικόνες που αποκομίσαμε από το ταξίδι στην γείτονα χώρα. Μη ξεχάσω να ευχαριστήσω εδώ κι εκ μέρους της υπόλοιπης συντροφιάς τον Οικουμενικό Πατριάρχη Κων/πόλεως που για δεύτερη φορά έλαβα τις πατρικές ευχές του, τον νέο Μητροπολίτη Αδριανουπόλεως Αμφιλόχιο, τους Αρχιμανδρίτες Ιάκωβο, Βαρθολομαίο και Επιφάνειο τους οποίους είχα την ευκαιρία να γνωρίσω από κοντά. Για τον υπογράφοντα κάθε επίσκεψη στην Τουρκία μέσα απ’ αυτό το δρομολόγιο έχει ιδιαίτερη σημασία όταν μου δίνεται η ευκαιρία να περπατήσω στα χώματα που ο αείμνηστος πατέρας μου περπάτησε ως Εύζωνας το 1920-23, κάτι που ας θεωρηθεί κι ένας φόρος τιμής στη μνήμη του. Έφτασε μέχρι τον Σαγγάριο εκεί όπου το σύνταγμά του αποδεκατίστηκε κι επέζησαν 36 άντρες από τους 360, μεταξύ αυτών και εκείνος!

Σύντομο Βιογραφικό Αμφιλόχιου

• Γεννήθηκε στα Μέγαρα το 1961 και σπούδασε στη Θεολογική Σχολή Αθηνών. Ήταν μέλος της μοναστικής αδελφότητας Αγίας Παρασκευής Μαζίου Μεγάρων και διακόνησε ως Ιεροκήρυκας στη Μητρόπολη Μεγάρων – Σαλαμήνος. Έγινε μοναχός το 1984, χειροτονήθηκε διάκονος την ίδια χρονιά και το 1986 έγινε Πρεσβύτερος, αμέσως έγινε αρχιμανδρίτης. Υπηρέτησε στον Ι.Ν. Αγίων Αποστόλων στην Ελευσίνα.