Αντί του Νόμου «κυβερνούν» η βία και η ατιμωρησία!

Διαπιστώσεις...

 Γράφει ο ΑΝΔΡΕΑΣ ΚΑΤΣΟΥΡΗΣ, Καθηγητής Φιλολογίας Παν/μίου Ιωαννίνων

• «Υπήρξε εποχή που η ζωή των ανθρώπων ήταν ακατάστατη /και θηριώδης και η δύναμη την υπηρετούσε / όταν δεν υπήρχε κανένα έπαθλο για τους καλούς / ούτε τιμωρία για τους κακούς / και έπειτα, όπως νομίζω, οι άνθρωποι έθεσαν νόμους/ τιμωρούς, για να είναι η δικαιοσύνη τύραννος / όλων γενικά και για να έχει δούλη την αλαζονεία / και ετιμωρείτο όποιος παρανομούσε / έπειτα επειδή οι νόμοι /εμπόδιζαν τους ανθρώπους να τους παραβιάζουν και να παρανομούν φανερά, / αλλά διέπρατταν αδικίες χωρίς να γίνονται αντιληπτοί, τότε, νομίζω,/ κάποιος ενάρετος και σοφός άνδρας / βρήκε για τους θνητούς τον φόβο των θεών, / για να είναι αυτό φόβητρο για τους κακούς, αν κρυφά κάνουν ή λένε ή σκέφτονται κάτι το άδικο και παράνομο. / και έτσι εισήγαγε το θεϊκό στοιχείο, ότι δηλαδή υπάρχει θεός, αθάνατος και άφθαρτος, /ο οποίος με τη νόησή του βλέπει και ακούει τα πάντα, με τη μεγάλη του φρόνηση δίνει μεγάλη προσοχή σε αυτά, και έχοντας θεϊκή φύση/ ακούει το καθετί που λέγεται από τους θνητούς, / και μπορεί να δει το καθετί που γίνεται/ ακόμα και αν σιωπηλά σκεφτείς κάτι κακό».
Αυτά γράφει ο Κριτίας ο σοφιστής τον 5ο π.Χ. αιώνα σκιαγραφώντας την γέννηση και την ανάπτυξη της νομοθεσίας και του δικαίου. Θηριώδης ήταν ο βίος των ανθρώπων αρχικά, δηλαδή συμπεριφερόταν ο άνθρωπος σαν τα θηρία, χωρίς να υπολογίζει και χωρίς να ξέρει, αν αυτό που κάνει είναι σωστό ή άδικο, φτάνει να ικανοποιήσει τις ορέξεις του. Σε εκείνη την κοινωνία δεν υπήρχε διάκριση των καλών και των κακών.
Με την πάροδο του χρόνου και την ανάπτυξη των κοινωνιών γεννήθηκε η ανάγκη να τεθούν όρια στην ανεξέλεγκτη βίαιη δράση και να επικρατήσουν κάποιοι κανόνες δικαίου, ώστε να υπάρχει ασφάλεια και κάποιου είδους ειρηνική συμβίωση. Προς αυτή την κατεύθυνση και με αυτό τον στόχο τέθηκαν νόμοι  που ίσχυαν για όλους και αποσκοπούσαν να παρεμποδίσουν τη βιαιοπραγία και την αδικία. Ο φόβος του θείου ήταν, επίσης, ένας ανασταλτικός παράγοντας για τη διάπραξη παρανομιών, ιδιαίτερα μάλιστα εκείνων που θα μπορούσαν να γίνουν, χωρίς να καταστούν αντιληπτές. Ο θεός γνώριζε όλα τα δρώμενα από τους θνητούς «λόγῳ ἤ ἔργῳ ἤ διανοίᾳ».
Από τότε μέχρι σήμερα έχουν παρέλθει χιλιετηρίδες. Και όμως η βία συνεχίζεται, χωρίς ο άνθρωπος να συνετίζεται. Και μάλιστα με τέτοια έξαρση που είναι να απορεί κάποιος, αν ο άνθρωπος τελικά διδάσκεται οτιδήποτε από την ιστορία. Να θυμηθεί κάποιος τα εκατομμύρια νεκρών του Α΄ και του Β΄ παγκοσμίου πολέμου; Τα εκατομμύρια νεκρών από τη Σταλινική βία; Τα εκατομμύρια που εξοντώθηκαν από τους «ερυθρούς χμέρ»; Την οργανωμένη κρατική εξόντωση εκατομμυρίων αθώων; Τη φρίκη από τα αποτρόπαια εγκλήματα των όπου γης φανατικών, στην Καμπότζη, στο Βιετνάμ, στο Ιράκ, στη Συρία, στο «χαλιφάτο», στη Λιβύη και αλλού;
Αυτά είναι τα  μεγάλης κλίμακας εγκλήματα. Υπάρχουν, όμως, και τα άλλα, όχι λιγώτερο απαίσια, που λαμβάνουν χώρα καθημερινά και τα βιώνουν άτομα και οικογένειες, Σωματικές ή ψυχολογικές βιαιοπραγίες!  Είχαμε γράψει πριν από αρκετά χρόνια και είχαμε επισημάνει ότι η βία οποιασδήποτε μορφής είναι απαράδεκτη και ότι, δυστυχώς, ο εθισμός των νέων στη βιαιοπραγία είναι ανησυχητικό φαινόμενο και θα έπρεπε να ληφθούν μέτρα για την εξάλειψη ή τουλάχιστον τον περιορισμό του φαινομένου αυτού. Λυπούμαστε να παρατηρήσουμε ότι τίποτα δεν έγινε από την πολιτεία και την κοινωνία.
Ξαφνικά, με αφορμή το τραγικό τέλος του σπουδαστή της Γαλακτοκομικής, η ελληνική κοινωνία δίνει την εντύπωση ότι «ευαισθητοποιήθηκε»! Ωστόσο, θα επαναλάβουμε τα λόγια του Ιησού προς το πλήθος των Εβραίων που ήθελε να λιθοβολήσει μέχρι θανάτου την πόρνη, «ὁ ἀναμάρτητος πρῶτος τὸν λίθον βαλέτω»! Και φυσικά έμειναν όλοι ακίνητοι συνειδητοποιώντας τη δική τους «ἁμαρτία».
Όλοι ή οι περισσότεροι από αυτούς που συγκεντρώνονται και διαμαρτύρονται συνειδητοποιούν άραγε τις δικές τους ευθύνες; Μήπως πολλοί από τους πολίτες είναι, χωρίς να το αντιλαμβάνονται, ηθικοί αυτουργοί;
Ο εκφοβισμός και η βιαιοπραγία είναι φαινόμενο που δεν είναι τωρινό. Δεκαετίες τώρα είναι στο προσκήνιο, εμφανές σε όλους. Αναφέρω κάποια παραδείγματα που τυχαία έρχονται στη μνήμη μας. Στα Ιωάννινα επί πρυτανείας Σωτήρη Δάκαρη στη Δόμπολη φοιτητές έκαμαν καυσόξυλα στην αυλή το πιάνο του πανεπιστημίου! Επί πρυτανείας Δημητρίου Γλάρου σε επίσκεψη του τότε υπουργού Παιδείας κ. Αρσένη, μικρή ομάδα φοιτητών εισέβαλε στην Σύγκλητο και καθύβριζε τους πάντες και ιδιαίτερα τον υπουργό, χωρίς να αντιδράσει κανείς! Ακόμα και πρόσφατα, όπως πληροφορούμαστε, σε συνέλευση Τμήματος με την παρουσία του Πρυτάνεως φοιτητές όρμησαν μέσα και φωνασκούσαν, χωρίς να σέβονται κανένα! Και τι να πούμε για τις καταλήψεις του Πανεπιστημίου από μικρές ομάδες φοιτητών, την εξύβριση και την παρεμπόδιση των διδασκόντων να ασκήσουν τα καθήκοντά τους ή ακόμη και να πάνε στο γραφείο τους ή τις καταλήψεις από τους διοικητικούς υπαλλήλους; Ή τις παλαιόθεν και συνεχιζόμενες καταλήψεις σχολείων από μαθητές, καταλήψεις στις οποίες πρωτοστατούσαν και πρωτοστατούν και γονείς ή αν δεν πρωτοστατούν ενθαρρύνουν και στηρίζουν τους καταληψίες;
Τι να πούμε ακόμη για εκείνα τα παιδιά που επειδή είναι ήσυχα από τη φύση και την ανατροφή τους απομονώνονται στο σχολείο και κανένας δεν νοιάζεται γι’ αυτά; Και δεν είναι, ακόμη, βιαιοπραγία η κάλυψη των τοίχων του πανεπιστημίου, της Περιφέρειας και όλων των τοίχων της πόλεως με γκράφιτι και συνθήματα κάθε είδους; Και τι να πούμε για τους κάθε λίγο και λιγάκι βιαιοπραγούντες αναρχικούς των Εξαρχείων και των Αθηνών, την επανειλημμένη πυρπόληση του Πολυτεχνείου, τους βανδαλισμούς στη Νομική και αλλού, τους χούλιγκαν που σπάνε τα πάντα σχεδόν σε κάθε ποδοσφαιρικό αγώνα;  κλπ  
Και όλα αυτά συνέβαιναν και συμβαίνουν, χωρίς να τιμωρείται κανείς!  Επανήλθαμε, όπως φαίνεται, στον θηριώδη βίον! Ούτε νόμος ούτε ευσέβεια ούτε σεβασμός προς οτιδήποτε! Η αυθαιρεσία και η αυθάδεια θεωρούνται πια δικαιώματα και «μαγκιά»! Ο καθένας κάνει ό,τι θέλει και μένει ατιμώρητος. Η ατιμωρησία, δυστυχώς, έχει υποκαταστήσει τον νόμο, αρχής γενομένης από τους κυβερνώντες.
Το σχολείο έχει πια χάσει τον παιδαγωγικό του ρόλο. Οι εκπαιδευτικοί δεν είναι πια λειτουργοί, οι περισσότεροι, αλλά επαγγελματίες! Και η κοινωνία, όπως έχει καταντήσει, φθείρει και διαφθείρει ακόμα και τους αρίστους.
Ο εθισμός είναι δευτέρα φύσις, όπως έλεγε ο Αριστοτέλης. Αν αφεθεί η κατάσταση ως έχει και δεν αναμορφωθεί η κοινωνία, ώστε να επικρατήσει ο σεβασμός του πλησίον μας, θα καταλήξουμε, αν δεν έχουμε ακόμη φτάσει, οι σχέσεις μας να είναι σχέσεις που να διέπονται από τη σωματική ισχύ και όχι από την αρετή.  
Μακάρι να φτάσουμε στο σημείο να μας γίνει βίωμα το γνωμικό του Κλεόβουλου «βίᾳ μηδὲν πράττειν».