Το Πάσχα μπορεί να συμβολίζει την προσωπική μας ανάσταση!

ΤΩΝ ΗΜΕΡΩΝ

  Της ΜΙΝΑΣ ΜΠΡΟΥΜΟΥ*

• Διανύουμε πια τις διακοπές του Πάσχα όπως μας υπενθυμίζουν οι στολισμένες βιτρίνες με τις κάθε λογής λαμπάδες, με τα κόκκινα αυγά, τα πασχαλινά κουλούρια και τα μοσχοβολιστά τσουρέκια! Η Κυριακή του Πάσχα πλησιάζει κρατώντας την βαθύτερη υπόσχεσή της για λίγες στιγμές εσωτερίκευσης ή πνευματικότητας, η οποία για κάποιους έχει να κάνει με την ανθρώπινη γνώση και σοφία, με την ομορφιά, με την αγάπη, με το καλό και το δίκαιο, με τον αλτρουισμό, την καλλιτεχνική δημιουργία, τα θαύματα της φύσης, όπως ο έναστρος ουρανός, ο βυθός της θάλασσας, οι χιονισμένες κορυφές των βουνών. Για άλλους είναι απλές καθημερινές στιγμές, κατά τις οποίες για λίγα λεπτά αισθάνονται να βρίσκουν νόημα στη ζωή: στις ματιές αγαπημένων προσώπων, στην κηπουρική, σε βαθιές στιγμές οικογενειακής ή προσωπικής γαλήνης και πληρότητας. Το να συνειδητοποιούμε κάποιες στιγμές ότι απλά ζούμε, ότι υπάρχουμε, έτσι, χωρίς να πρέπει να κάνουμε κάτι συγκεκριμένο, μπορεί να είναι απολύτως απαραίτητο για την εσωτερική μας ζωή και γαλήνη. Επομένως, το Πάσχα μπορεί να κάνει κανείς την εσωτερίκευσή του και να ρίξει μια διεισδυτική ματιά στον εσωτερικό του κόσμο προκειμένου να αναλογιστεί για την πορεία του, τις αξίες του και τους στόχους του!

Η σημασία της Μεγάλης Εβδομάδας
Την Μεγάλη Εβδομάδα συνηθίζουμε να την αποκαλούμε και εβδομάδα των παθών σηματοδοτώντας την έναρξη μιας καινούριας εποχής για σκέψη και περισυλλογή για τους περισσότερους ανθρώπους. Θα μπορούσαμε να πούμε ότι σε ψυχολογικό επίπεδο, τα πάθη του Χριστού, συμβολίζουν τα πάθη που περνάει ο κάθε άνθρωπος. Στην πραγματικότητα δεν είναι τίποτε άλλο παρά μια υπενθύμιση ότι, όσο καλά και αν πάει η ζωή κάποιου, υπάρχουν πάντα εκείνες οι δύσκολες στιγμές και τα πράγματα που δεν μπορεί κανείς να ελέγξει, ή ακόμη, κάποια δυσάρεστα που συμβαίνουν ξαφνικά και ταράζουν την ομαλή ζωή και τη ρουτίνα. Η πορεία της ζωής μοιάζει σαν καρδιογράφημα. Έχει σκαμπανεβάσματα. Αν δεν έχει τα πάνω και τα κάτω της, αν υπάρχει μια συνεχής ευθεία, είτε στα πάνω είτε στα κάτω, είσαι σαν ζωντανός νεκρός. Ακόμη και στην πιο ευτυχισμένη στιγμή της ζωής μας έρχεται αυτό το σαράκι της μελαγχολίας, μια αίσθηση γλυκιάς θλίψης θα μπορούσε να την πει κανείς. Ωστόσο, αυτό καλό είναι να μην μας φοβίζει, καθώς είναι στη φύση του ανθρώπου να κάνει «σκοτεινές» σκέψεις, ακόμη και στις πιο φωτεινές περιόδους του. Η Μεγάλη Εβδομάδα συμβολίζει τη «σκοτεινή πλευρά του ανθρώπου», τα προσωπικά πάθη που βασανίζουν τον κάθε έναν από εμάς και έρχεται κάθε φορά για να του υπενθυμίζει με σκληρό τρόπο τις ανθρώπινες αδυναμίες του.

Το προσωπικό νόημα του Πάσχα
Όταν συζητάμε για το ελληνικό Πάσχα, στο νου μας έρχονται τα ήθη και τα έθιμα του λαού μας, όπως είναι η ευκαιρία για απόδραση στο χωριό, τα οικογενειακά τραπέζια, το πασχαλινό αρνί, το τσούγκρισμα των αβγών, τα αναστάσιμα πυροτεχνήματα, οι χαρμόσυνες καμπάνες. Πέρα όμως από τις παραδόσεις και τα έθιμα, το Πάσχα έχει και ένα προσωπικό νόημα για τον καθένα, γιατί αγγίζει τα βαθύτατα υπαρξιακά θέματα του πόνου, της δυστυχίας και του θανάτου. Η Εβδομάδα των Παθών που καταλήγει στην Ανάσταση έχει ένα βαθύτερο ψυχολογικό νόημα: το πέρασμα από τα πάθη στη λύτρωση και τον εορτασμό της ανανέωσης και της ανάτασης. Ο πόνος, τα πάθη, οι προδοσίες, οι πειρασμοί, οι πλάνες, οι απογοητεύσεις, οι δυσκολίες, και τελικά, ο θάνατος είναι το ψυχολογικό τοπίο μέσα στο οποίο ζει ο άνθρωπος και το οποίο ζει μέσα μας. Μαθαίνοντας να διαχειριζόμαστε όλα αυτά τα στοιχεία μπορούμε να ξαναδημιουργήσουμε το ατομικό μας ψυχολογικό τοπίο, να ανανεωθούμε και να δώσουμε νέο νόημα στη ζωή μας. Η γιορτή του Πάσχα συμπίπτει με την Άνοιξη, όταν η φύση είναι ανθισμένη και καταπράσινη, καθώς ξυπνά από τη χειμερία νάρκη της και περνά στην περίοδο της γονιμότητας και της ευφορίας.
Τέλος, αυτή η γιορτή ψυχολογικά συμβολίζει και μια ευρύτερη ψυχική διαδικασία της εξάλειψης και της αναγέννησης. Μπορούμε να αφήσουμε όλα όσα είμαστε και δεν μας αρέσουν και να αναγεννηθούμε ψυχολογικά με διαφορετικό τρόπο. Ο άνθρωπος συχνά εγκλωβίζεται και φυλακίζεται μέσα στις συνήθειές του, στους φόβους του, στην αρνητικότητα και την επιφυλακτικότητά του, αλλά πάντα έχει τη δυνατότητα να αποδράσει με το να πάψει να φοβάται τους εσωτερικούς κι εξωτερικούς «εχθρούς» του, με το να πάψει να φοβάται το γεγονός ότι έχει να κουβαλήσει τον προσωπικό του σταυρό και να αντέξει τον πόνο. Όταν ο άνθρωπος εγκαταλείψει την αυτόλύπηση και το αυτομαστίγωμα και είναι διατεθειμένος να ξεπεράσει τα προσωπικά του όρια, τις δυσκολίες του και την έλλειψη νοήματος στη ζωή του, τότε θα μπορέσει να ξεπεράσει τον εαυτό του και να εξελιχθεί πέρα από κάθε προσδοκία. Εκείνο που χρειάζεται ο άνθρωπος για να τον υποκινήσει και να προχωρήσει είναι, κυρίως, πάθος σε αυτό που κάνει, πίστη κι ελπίδα σε κάτι, ενδιαφέροντα και όνειρα.

Μόνο εμείς μπορούμε...
Το μήνυμα της Ανάστασης έρχεται να μας θυμίσει ότι, παρά τις δυσκολίες, τις αντιξοότητες, ακόμα και το θάνατο γύρω μας, οι μόνοι οι οποίοι μπορούμε να αλλάξουμε τον εαυτό μας είμαστε εμείς οι ίδιοι, αρκεί να το επιθυμούμε φυσικά, καθώς όλα αυτά δεν επιτυγχάνονται αυτόματα. Είναι, αντίθετα, διαδικασίες που απαιτούν χρόνο, κόπο, ειλικρινείς προθέσεις και, πάνω απ’ όλα, το θάρρος της ανάληψης ευθυνών. Τελικά, όλες οι γιορτές μας βοηθούν να γίνουμε καλύτεροι άνθρωποι. Να καταλάβουμε τον εαυτό μας, αλλά και το συνάνθρωπο. Να οραματιστούμε ένα αύριο καλύτερο, πιο ουσιαστικό. Να «ανοίξουμε την καρδιά» στην ομορφιά και να πιστέψουμε βαθιά σε αυτό που θα έρθει. Να αγαπήσουμε, να πιστέψουμε, να ονειρευτούμε...

* Η κ. Γερασιμούλα (Μίνα) Μπρούμου είναι πτυχιούχος ψυχολόγος Α.Π.Θ. με μεταπτυχιακές σπουδές στην Ψυχολογία και Συμβουλευτική, Επιστημονική συνεργάτιδα του Πανελληνίου Συνδέσμου Σχολών Γονέων, Συντονίστρια Ομάδων Σχολών Γονέων στα Ιωάννινα, Μέλος του Συλλόγου Ελλήνων Ψυχολόγων, Μέλος της Εταιρείας Προστασίας Ανηλίκων Ιωαννίνων. Tηλ.: 6938900415. Περισσότερες πληροφορίες: www.minabroumou.gr