Η κρίση βαθαίνει…

 Γράφει ο XPHΣTOΣ B. MAΣΣAΛAΣ* πρώην Πρύτανης Πανεπ. Ιωαννίνων

• Οι πολίτες αυτής της χώρας βίωσαν και βιώνουν καταστάσεις που δεν μπορούν να τις ερμηνεύσουν, είτε γιατί απαιτούνται ειδικές γνώσεις, είτε γιατί η λογική δεν φθάνει. Αλήθεια, πώς είναι δυνατόν να κατανοήσουν το δημόσιο λόγο, όταν  για το ίδιο θέμα διατυπώνονται περισσότερες από μια κυβερνητικές θέσεις; Δεν υπάρχει κεντρικός σχεδιασμός της κυβέρνησης ή ηθελημένα τα στελέχη της αυτοσχεδιάζουν και καλλιεργούν προς κάθε κατεύθυνση την ασάφεια;
Είναι πια κοινή διαπίστωση πως η ασάφεια επικρατεί σε όλες τις εκφάνσεις της κοινωνίας και η αβεβαιότητα εδραιώνεται... Οι βασικές αρετές της αλήθειας και της ελευθερίας παραμορφώνονται και η κρίση βαθαίνει.
Σε κρίσιμες καταστάσεις μιας κοινωνίας τα ζητούμενα είναι το περιβάλλον αισιοδοξίας και η εμπιστοσύνη στην πολιτική ηγεσία της. Στη χώρα μας οι δύο αυτές παράμετροι αρχίζουν να ξεθωριάζουν και οι συνέπειες που θα ακολουθήσουν είναι απρόβλεπτες.
Η προϊούσα κατάσταση δυσπιστίας δεν μπορεί να συνεχιστεί άλλο. Οι ενεργοί πολίτες πρέπει να έρθουν στο προσκήνιο και να αναλάβουν ρόλο για την επαναφορά της πολιτικής στα σωστά της μέτρα. Είναι επιτακτική ανάγκη να δημιουργηθούν, πέρα από κόμματα και κέντρα εξουσίας, κοινότητες σκέψεων που θα διαχέουν  περιβάλλον  διαλόγου και θα αρθρώνουν δημόσιο λόγο που θα βρίσκεται σε αντιπαράθεση με το θόρυβο των τηλεοπτικών παραθύρων.
Η αντιαισθητική και χωρίς περιεχόμενο περιφορά των εκπροσώπων των πολιτικών κομμάτων από τηλεοπτικό σε τηλεοπτικό παράθυρο είναι καιρός να σταματήσει γιατί υποβαθμίζει το πολιτικό σύστημα, αποπροσανατολίζει τους πολίτες και δυσφημίζει τη χώρα. Η κατάσταση που έχει δημιουργηθεί απομακρύνει τους πολίτες και κυρίως τους νέους από τους πολιτικούς θεσμούς, γεγονός που υποβαθμίζει τη λειτουργία της δημοκρατίας.
Τα ΜΜΕ δεν έδειξαν την αναγκαία υπευθυνότητα ώστε να αναβαθμίσουν την ποιότητα του δημόσιου λόγου, υιοθετώντας αυστηρές προδιαγραφές και ένα κώδικα δεοντολογίας. Οι πολιτικοί δεν κατανοούν τη δημόσια βλάβη από τους άχαρους και επικίνδυνους διαπληκτισμούς και οι πολίτες δεν έχουν τη δύναμη να πάψουν να ανοίγουν τις τηλεοράσεις.
Πώς θα καταπολεμηθεί η πολιτική υποκουλτούρα των τηλε-παραθύρων;
Ο πιο υγιής τρόπος είναι η ελαχιστοποίηση τέτοιων εκπομπών και η αναπλήρωσή τους με ανάλογες από αναλυτές γνώστες των κρίσιμων θεμάτων της επικαιρότητας και της λειτουργίας των θεσμών. Με τον τρόπο αυτό θα εγκαινιαστεί ένα σχολείο δημοκρατίας που θα εκπαιδεύει τους πολίτες. Άλλωστε, κανένας δεν γεννιέται πολίτης· πολίτης γίνεται μαθαίνοντας να είναι. Η προσέγγιση αυτή απαιτεί ενεργοποίηση της διανόησης για να πείσει τόσο τα ΜΜΕ όσο και τις ηγεσίες των πολιτικών κομμάτων.
Η ελευθερία των ΜΜΕ είναι υπέρ-αναγκαία, αλλά η ελευθερία έχει πάντα ως όριο την ελευθερία των άλλων…των πολιτών που βομβαρδίζονται με κραυγές και πολιτικές κορώνες. Μια ελευθερία που περιλαμβάνει μόνο δικαιώματα είναι παντοδυναμία.
Μια δημοκρατική χώρα έχει ανάγκη από ελευθερία που να περιλαμβάνει δικαιώματα και καθήκοντα, μια ελευθερία με περιεχόμενο που μπορεί να βιωθεί και να δημιουργήσει περιβάλλον εμπιστοσύνης και κατανόησης.
Το θέλουμε; Ας πάψουμε να παρακολουθούμε τους πολιτικούς αστέρες στην τηλεόραση και ας αρθρώσουμε πειστικό λόγο  για αξιόπιστο δημόσιο λόγο.

✴✴✴
* Ο Καθηγητής κ. Χρήστος Β. Μασσαλάς είναι πρώην Πρύτανης
του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων. E-mail: Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε.