Ευθύνη μας να σεβαστούμε την ιστορία της Ζωσιμαίας Σχολής!

ΕΠΙΣΗΜΑΝΣΕΙΣ

  Γράφουν οι: ΚΩΝ. ΚΟΥΛΙΔΑΣ, πρ. Επιθεωρητής Δημοτ. Εκπ/σης
                 ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΑΝΟΥ, Ιατρός
               ΜΙΧΑΛΗΣ ΠΑΝΤΟΥΛΑΣ, Φιλόλογος – πρ. Βουλευτής

•  Η επαναλειτουργία της ιστορικής Ζωσιμαίας Σχολής ως ενιαίας προτύπου σχολικής μονάδας (γυμνάσιο – λύκειο) αποτελούσε, εδώ και πολλά χρόνια, επίμονο και αδιαπραγμάτευτο αίτημα της κοινωνίας των Ιωαννίνων. Για τούτο όταν η κυβέρνηση ανακοίνωσε την πρόθεσή της να αποκλείσει από τα πρότυπα ιστορικά σχολεία της πατρίδας μας το Γυμνάσιο και το Λύκειο της Ζωσιμαίας, οι φορείς της πόλης αντέδρασαν άμεσα και δυναμικά: το Δημοτικό Συμβούλιο, οι σύλλογοι των Αποφοίτων, η Εταιρεία Ηπειρωτικών Μελετών, η Εταιρεία Λογοτεχνών και Συγγραφέων Ηπείρου, πανεπιστημιακοί δάσκαλοι, παλαιοί καθηγητές της Σχολής, πολιτιστικοί φορείς, διακεκριμένοι επιστήμονες, μεμονωμένοι πολίτες, ο Σύλλογος Διδασκόντων του Προτύπου – Πειραματικού Γυμνασίου της Ζωσιμαίας Σχολής κ.α.
Οι πρώτες αυτές αντιδράσεις είχαν ως αποτέλεσμα το Γυμνάσιο της Ζωσιμαίας Σχολής να συμπεριληφθεί, τελικώς, στον κατάλογο των υπό ίδρυση προτύπων σχολείων. Για λόγους ακατανόητους η κυβέρνηση επέμενε στην εξαίρεση του Λυκείου της Ζωσιμαίας, τη στιγμή που στο ίδιο σ/ν τα υπόλοιπα ιστορικά σχολεία εντάσσονταν στο θεσμό των προτύπων με το σύνολο των σχολικών μονάδων τους. Στις 12 Μαΐου 2015, ημέρα συζήτησης του σχετικού σ/ν στην ολομέλεια της Βουλής, η κυβέρνηση υποσχέθηκε να δώσει πειστική απάντηση στο βασανιστικό όσο και αυτονόητο ερώτημα: με ποιο σκεπτικό διέγραψε το Λύκειο της Ζωσιμαίας Σχολής από τον κατάλογο των προτύπων σχολείων; Δυστυχώς, ο αρμόδιος Υπουργός επέλεξε την τακτική της σιωπής, ακόμη κι όταν βουλευτές τον κατήγγειλαν ευθέως για αυθαίρετη επιβολή εξωεκπαιδευτικών επιλογών και κατονόμασαν τους πραγματικούς λόγους εξαίρεσης του Λυκείου. Η καταγγελία αυτή δεν διαψεύστηκε μέχρι σήμερα… Ο νοών νοείτω. Είναι, πάντως, χαρακτηριστικό ότι ουδείς φορέας των Ιωαννίνων (εκπαιδευτικός, αυτοδιοικητικός, διοικητικός ή άλλος) συμφώνησε με τις κυβερνητικές επιλογές.
Στις 20 Μαΐου 2015 ο Σύλλογος των καθηγητών του Γενικού Λυκείου της Ζωσιμαίας Σχολής εξέδωσε μία ιδιαιτέρως αποκαλυπτική ανακοίνωση. Ό,τι δεν είπε ο Υπουργός στη Βουλή το αποκαλύπτει η ανακοίνωση. Έντονο παρασκήνιο με στόχο το κακώς εννοούμενο μικροκομματικό συμφέρον, πλήρης περιφρόνηση των αρχών της διαφάνειας και του δημοσίου διαλόγου, ακύρωση της λαμπρής ιστορίας και του έργου της Ζωσιμαίας Σχολής. Τι να πει κανείς!
Ούτως εχόντων των πραγμάτων το αίτημα είναι προφανές. Η ένταξη του Λυκείου της Ζωσιμαίας στα πρότυπα δημόσια σχολεία πρέπει να γίνει το συντομότερο δυνατό. Η εκπαιδευτική και παιδαγωγική παραδοξότητα ίδρυσης προτύπου Γυμνασίου Ζωσιμαίας Σχολής χωρίς την πρόβλεψη της εξέλιξής του σε πειραματικό Λύκειο είναι ανεπίτρεπτο να συνεχιστεί. Η ευθύνη είναι προσωπική και συλλογική, το ενδιαφέρον κοινό, όπως κοινές και οι πρωτοβουλίες που πρέπει να αναληφθούν άμεσα από όλους, τοπικούς φορείς και πολιτεία.
Κλείνουμε την «εκ βαθέων» αυτή παρέμβασή μας καταθέτοντας στο δημόσιο διάλογο δύο – τρεις αλήθειες, που συνδέονται με την εκπαιδευτική ιστορία της Ζωσιμαίας Σχολής και την εκπαιδευτική παράδοση των Ιωαννίνων:
• Ο τίτλος «Ζωσιμαία Σχολή» αποτελεί προνόμιο του σχολείου, που: α) λειτουργεί ως σχολείο αριστείας (καινοτόμα προγράμματα σπουδών, επιλογή μαθητών και διδασκόντων, συνεχής αξιολόγηση – ανατροφοδότηση των καλών πρακτικών, κλπ.) και β) συνδέεται άμεσα με το Κληροδότημα Νικολάου Ζωσιμά. Ως εκ τούτου η χρήση του τίτλου «Ζωσιμαία» είναι προνόμιο της σχολικής μονάδας που διαθέτει τα προαναφερθέντα εκπαιδευτικά χαρακτηριστικά.
• Οι κανόνες λειτουργίας της ενιαίας Ζωσιμαίας Σχολής και διαχείρισης των περιουσιακών στοιχείων της διέπονται από τις διατάξεις της διαθήκης του Νικολάου Ζωσιμά και τους νόμους του κράτους. Κατά συνέπεια κανένα άλλο πρόσωπο, δημόσιου ή ιδιωτικού δικαίου, δεν αποκτά δικαίωμα –όσο καλές κι αν είναι οι προθέσεις του- να οικειοποιηθεί τον τίτλο, την εκπαιδευτική παράδοση, την καλή φήμη ή τα περιουσιακά στοιχεία της Ζωσιμαίας Σχολής.
• Είναι απολύτως λαθεμένος, πιθανότατα και υστερόβουλος, ο ισχυρισμός ότι η Ζωσιμαία Σχολή λειτούργησε ως σχολείο υψηλών προδιαγραφών και εκπαιδευτικών απαιτήσεων μόνο για ένα μικρό χρονικό διάστημα είκοσι επτά χρόνων (1936-1963). Η Ζωσιμαία Σχολή στην ιστορική της διαχρονία διέγραψε λαμπρή εκπαιδευτική πορεία, που την ανέδειξε σε μία από τις κορυφαίες σχολές του Γένους και συνέβαλε καθοριστικά στην πνευματική, επιστημονική και πολιτιστική πρόοδο του ελληνικού κράτους. Είναι χαρακτηριστικό ότι από το 1860 έως το 1926 οι απόφοιτοι της Ζωσιμαίας Σχολής εγγράφονταν άνευ εξετάσεων στις σχολές του Πανεπιστημίου Αθηνών με απόφαση της Συγκλήτου. Τόσο υψηλό ήταν το κύρος της Ζωσιμαίας Σχολής στον ακαδημαϊκό χώρο.
• Είναι αυτονόητο ότι στη λειτουργία του Προτύπου Γυμνασίου της Ζωσιμαίας Σχολής –και στην οσονούπω βεβαία αντίστοιχη λειτουργία του Λυκείου της- αυτό που προέχει είναι τα ποιοτικά εκπαιδευτικά χαρακτηριστικά. Και τούτο γιατί ένα δημόσιο πρότυπο γυμνάσιο και λύκειο οφείλει να αποτελέσει το καλό παράδειγμα και εν τέλει τον οδηγό (Leader) για το σύνολο των εκπαιδευτικών μονάδων της περιοχής όπου λειτουργεί. Το αναμένουμε.

* Οι κ.κ. Κων/νος Κουλίδας, Δημήτρης Πάνου και Μιχάλης Παντούλας είναι απόφοιτοι της Ζωσιμαίας Σχολής Ιωαννίνων.