Οι μαθητές αποφασίζουν σωστά όταν είναι ελεύθεροι!

ΕΠΙΣΗΜΑΝΣΕΙΣ

  Γράφει ο ΓΙΩΡΓΟΣ Ι. ΚΑΛΕΣ, Φιλόλογος

•  Τούτες τις μέρες οι μαθητές της  Γ’ Λυκείου άρχισαν να συμπληρώνουν το μηχανογραφικό δελτίο για την εισαγωγή τους σε κάποια σχολή της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, που υποτίθεται ότι θα καθορίσει και την επαγγελματική τους σταδιοδρομία. Υποτίθεται, επίσης, πως οι μαθητές  συμπληρώνουν το δελτίο ελεύθερα και ανεπηρέ-αστα από τους  γονείς τους. Υποτίθεται, τέλος, πως αρωγός σε αυτό τους το εγχείρημα στάθηκε και ο σχολικός επαγγελματικός προσανατολισμός (ΣΕΠ)!
Θα περιοριστώ όμως στο ρόλο των γονέων. Κυρίως εμείς οι γονείς ευθυνόμαστε σε μεγάλο βαθμό για την ευτυχία ή δυστυχία των παιδιών μας. Στη χειρότερη περίπτωση  δεν ανεχόμαστε τη διαφορετικότητα των παιδιών μας, τις κλίσεις και τα ενδιαφέροντά τους, ή ακριβέστερα επιδιώκουμε να συνθλίψουμε τη διαφορετικότητά τους (την προσωπικότητα) όταν αυτή δεν συμπλέει με τα δικά μας όνειρα. Επειδή ζούμε και κοιμόμαστε στο ίδιο σπίτι σώνει και καλά πρέπει τα παιδιά μας να κάνουν τα ίδια όνειρα με μας;  
Οι «καλοί» γονείς παρακινούμενοι είτε από τα δικά τους απωθημένα, είτε από την υπερεκτίμηση των προσόντων των παιδιών τους, είτε από τα κοινωνικά δεδομένα - πρότυπα της εποχής μας, προσπαθούν να τα κατευθύνουν προς τον σκοπό που οι ίδιοι έχουν θέσει γι’ αυτά, παραβλέποντας τους σκοπούς αυτών. Τούτες τις μέρες σε πολλά σπίτια διεξάγονται ομηρικοί καυγάδες μεταξύ γονιών και παιδιών καθώς οι πρώτοι προσπαθούν να χειραγωγήσουν τα δεύτερα. «Επιστρατεύουν» δασκάλους, συγγενείς και φίλους, που ασκούν κάποια επιρροή στα παιδιά τους, για να τα πείσουν ή μάλλον για να τα μεταπείσουν. Φαντάζομαι πως ελάχιστοι δεν μπήκαν στον πειρασμό να βάλουν τα παιδιά τους στις ράγες του δικού τους σκοπού, άλλοι από άγνοια και άλλοι, στην καλύτερη περίπτωση, από γνώση του προβλήματος. Και αν τα παιδιά τους «εκτροχιαστούν»  από το δικό τους στόχο, νομίζουν πως αυτά θα δυστυχήσουν, ενώ οι ίδιοι αρχίζουν να νιώθουν αποτυχημένοι ως γονείς και δυστυχισμένοι.
Θα προσπαθήσω να εκλαϊκεύσω τις απόψεις μου με ένα - δυο παραδείγματα που δείχνουν ότι αυτά που γράφω αφορούν κοινωνίες με συντηρητικές νοοτροπίες. Σκεφτείτε, αν το παιδί μιας αγροτοκτηνοτροφικής οικογένειας εκδήλωνε το ενδιαφέρον, την επιθυμία του να ασχοληθεί επαγγελματικά με ένα είδος τέχνης, πχ με τη μουσική, τι αντιδράσεις θα συναντούσε τόσο από το οικογενειακό του περιβάλλον, όσο και από το συντηρητικό κοινωνικό. Ή, αν το παιδί μιας αστικής οικογένειας εκδήλωνε το ενδιαφέρον να ασχοληθεί με μια χειρωνακτική εργασία ή με θρησκευτικό λειτούργημα, θα αποτελούσε όνειδος για την οικογένεια και την τάξη του.
Εδώ βρίσκεται μια μεγάλη αντίφαση των γονιών. Δηλαδή, ενώ θέλουμε την ευτυχία των παιδιών μας, τα οδηγούμε στη δυστυχία τους, συνακόλουθα δε οδηγούμαστε και εμείς σε αυτήν. Και τι θα ωφελήσει το παιδί, αν ακολουθώντας τις συνταγές του γονιού δε νιώσει την ευτυχία;   Οι γονείς, δυστυχώς, νομίζουν πως η ευχή τους για την προκοπή των παιδιών τους ισχύει μόνο όταν αυτά ανταποκριθούν στις γονεϊκές προσδοκίες!
Ωστόσο, η διαφορετικότητα είναι η κινητήρια δύναμη για δημιουργία και κατά συνέπεια  για ευτυχία. Αν ήμασταν όλοι ίδιοι, αν δεν υπήρχε η διαφορετικότητα, τα άτομα και η κοινωνία θα ήταν καταδικασμένα στη στασιμότητα.
Και ένα τελευταίο. Στην εποχή της ρευστότητας των πάντων και της σχετικότητας που ζούμε, δε μπορούμε να είμαστε βέβαιοι ότι  συμβουλεύουμε σωστά τα παιδιά μας. Πόσοι νέοι μας, απόφοιτοι ανώτατων σχολών, οι οποίες στο παρελθόν προσέφεραν εργασία, κύρος, καταξίωση, σήμερα είτε είναι άνεργοι είτε μετανάστες; Γι’ αυτό ας το καταλάβουμε όλοι ότι οι μαθητές θα αποφασίσουν σωστά μόνο αν είναι ελεύθεροι.