Σάλπισμα Ελευθερίας...

Γιορτάζουμε και πάλι την μεγάλη Επέτειο, μια από τις πιο ένδοξες εξορμήσεις της φυλής μας. Σε ένα ξέσπασμα ο ελληνικός λαός ξανάζησε τον παιάνα της Σαλαμίνας:
    Ω παίδες Ελλήνων, ίτε
    ελευθερούτε πατρίδ’ ελευθερούτε δε
    Παίδας, θεών τε πατρώων έδη
    θήκας τε προγόνων. νυν υπέρ πάντων αγών.
Ως εθνική γιορτή η 28η Οκτωβρίου επιβλήθηκε στην καθολική συνείδηση του έθνους. Όπως όλα τα γεγονότα της ιστορίας έτσι και η εμπλοκή της Ελλάδας στον πόλεμο, είναι θέμα συζητήσεων και πολλών ερμηνειών. Υπάρχουν γεγονότα που δεν μπορούν να αμφισβητηθούν. Ένα τέτοιο μεγαλειώδες γεγονός είναι η καθολική εξέγερση, ο καθολικός πολεμικός ξεσηκωμός του λαού το πρωί της 28ης Οκτωβρίου. Υπήρξε μια μέρα μεγάλης λαϊκής γιορτής.
Ενώ τα ιταλικά αεροπλάνα ανενόχλητα αυλάκωναν τον ελληνικό ουρανό, ο ενθουσιασμός ολονέν και αύξαινε και η πίστη για την νίκη χαλύβδωνε τη λαϊκή συνείδηση. Στις τέσσερις το πρωί της Δευτέρας 28ης Οκτωβρίου άρχισε ο πόλεμος. Το πράγμα ήταν φανερό από γρηγορότερα.  Η κατάληψη της Αλβανίας την Μεγάλη Παρασκευή 1939, ο τορπιλισμός της Έλλης ανήμερα της Παναγίας 15 Αυγούστου 1940 και πολλά άλλα περιστατικά, έδειχναν την επεκτατική πολιτική της Ιταλίας προς τα Βαλκάνια και την ανατολική Μεσόγειο. Το διάγγελμα του βασιλιά ενδυνάμωσε τους Έλληνες που ήταν αποφασισμένοι να υπερασπίσουν την πατρίδα. Πολεμούν για την Νίκη και τη Δόξα.
Ο αμυντικός πόλεμος εξελίχτηκε στα βορειοηπειρωτικά βουνά σε πόλεμο επιθετικό. Κινήθηκε η διαδικασία του πολέμου κατά της τυραννίας. Τότε την τυραννία εκπροσωπούσε ο Άξονας. Το υποσυνείδητο της λαϊκής συνείδησης δημιούργησε το αίτημα της Ελευθερίας. Ήταν μεγάλο σφάλμα από μέρους της Αλβανίας η υποτίμηση της ψυχής του ελληνικού λαού. Οι Έλληνες στην ουσία και στο βάθος είναι συνυφασμένοι με την Ελλάδα. Η ψυχή του Έλληνα συνδέεται με την έννοια της ελευθερίας, η οποία παίρνει την πρώτη θέση στην ιεραρχία των ιδανικών. Όσοι έζησαν στους δρόμους και στις πλατείες της Αθήνας και της άλλης Ελλάδας την 28η Οκτωβρίου, αλλά και τις μέρες που ακολούθησαν, όσοι έζησαν τον παλμό της εξόρμησης του έθνους, καταλάβαιναν ότι διεξαγόταν ένας πόλεμος για τα ιδανικά της φυλής μας.
Την στιγμή που η Αγγλία και η Γαλλία έτρεμαν και φοβούνταν τις ιταλικές λόγχες, την «Μεγάλη Δύναμη», όπως κομπορρημονούσαν οι Ιταλοί, μέσα σ’ αυτή τη συγκυρία η λαϊκή εξέγερση παίρνει ένα ξεχωριστό εκτυφλωτικό μεγαλείο. Ο ελληνικός λαός χαιρέτισε με την αγνή ψυχή του το περήφανο «ΟΧΙ» του Ιωάννη Μεταξά, ο οποίος με την υπέρτατη αυτή πράξη του εξιλεώθηκε για το παρελθόν. Με βάση την εθνική ενότητα, την οποία κατόρθωσε να σφυρηλατήσει ο Ιωάννης Μεταξάς, άρχισε ο αγώνας για την ελευθερία. Ο Τσώρτσιλ στα απομνημονεύματά του γράφει ότι στον πόλεμο του 1940 η Αγγλία είχε μείνει «Μόνη» (Alone). Εννοούσε βέβαια ότι οι Άγγλοι στον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο έμειναν μόνοι ύστερα από την πτώση της Γαλλίας.
Ελάχιστα αναφέρεται στη βοήθεια προς την Ελλάδα. Πιστεύουμε ότι η Ελλάδα έπρεπε να γράψει τη λέξη «Μόνη», γιατί μόνη είχε μείνει να αντιμετωπίσει τις σιδηρόφρακτες φάλαγγες του Μουσολίνι. Όπως συμβαίνει, δυστυχώς, να είναι πάντοτε μόνη. Γι’ αυτό και μόνο το λόγο η Ελλάδα στηριζόμενη και στο παρελθόν και τώρα στην ψυχή των παιδιών της, πρέπει έναν και μόνο ιερό στόχο να έχει. Να μην τραυματίζεται η ψυχή αυτή των Ελλήνων και να μην υποτιμάται το δικαίωμα που κατοχυρώθηκε από την ιστορία και καταξιώθηκε από τη θυσία τους. Και ακόμη να μην παρερμηνεύεται το δικαίωμα της ελευθερίας και της αξιοπρέπειας. Αυτό είναι το χρέος, είναι η ιερή παρακαταθήκη που αφήνει προς όλους μας η 28η Οκτωβρίου 1940.
Ο κορυφαίος συμβολισμός της απροσδόκητης (για πολλούς) ελληνικής νίκης, είναι η ενότητα και η ομοψυχία του ελληνικού λαού. Σε κρίσιμες στιγμές, που διακυβεύονται ύψιστα εθνικά συμφέροντα, που διατρέχει άμεσο κίνδυνο η ύπαρξη της εθνικής ενότητας, ο λαός αίρεται πάνω από εσωτερικές έριδες και διαμάχες, ομονοεί και θριαμβεύει. Χειροπιαστό παράδειγμα η 28η Οκτωβρίου 1940. Ο Μεταξάς, πρωθυπουργός (δικτάτορας από το 1936) επέβαλε στην Ελλάδα καθεστώς ανελευθερίας, με συνέπεια ο λαός να διάκειται με ψυχρότητα, ακόμη και με εχθρότητα, προς την κυβέρνηση. Όμως, ήταν αρκετή η απρόκλητη ιταλική επιδρομή για να συνενώσει όλες τις δυνάμεις του έθνους, να σφυρηλατήσει την εθνική ομοψυχία και οι Έλληνες συσπειρωμένοι να εκπληρώσουν στο ακέραιο το εθνικό τους χρέος. Η θέληση και η πίστη στο δίκαιο του αγώνα εμψύχωνε τους στρατιώτες μας στα βουνά της Πίνδου, στα στενά της Κλεισούρας, στα απόκρημνα ακροκεραύνια  της Χιμάρας.
Η προσφορά της γενιάς του ’40 δεν αποτελεί μια απλή ιστορική γνώση, αλλά ζωντανή παρουσία, φορτωμένη από δόξα. Εκεί επάνω στις ορεινές και δυσπρόσιτες διαβάσεις της Πίνδου συγκρούστηκε το Πνεύμα, η πανανθρώπινη ουσία της ατομικής και εθνικής ελευθερίας, με τον φασιστικό ολοκληρωτισμό, αντιπάλεψε ο ελεύθερος άνθρωπος με τις καταπιεστικές δυνάμεις και δικαιώθηκε.
Η ανανέωση της ιστορικής μνήμης, περισσότερο για τις γενιές που δεν έζησαν εκείνα τα τραγικά γεγονότα και για τις γενιές που θα ακολουθήσουν, είναι αναγκαία για να διδάσκεται και να παραδειγματίζει. Η διατήρηση της ιστορικής μνήμης είναι στοιχείο πρωταρχικό της εθνικής επιβίωσης.
Η Πατρίδα μας και σήμερα διέρχεται πολύπλευρη κρίση, οικονομική, κοινωνική, πολιτιστική, σε σημείο να απειλούνται οι παραδοσιακές εθνικές αξίες. Η συσπείρωση όλων των δυνάμεων του έθνους είναι βασικός παράγοντας σταθερότητας μέσα στην επικίνδυνη δίνη της αβεβαιότητας. Χρειαζόμαστε, στους δύσκολους καιρούς που περνούμε, κοινωνική και εθνική συνοχή. Στην εποχή μας, μια εποχή που χαρακτηρίζεται από ρευστότητα σε παγκόσμια κλίμακα και από εθνικιστικές εξάρσεις, κυρίως στον βαλκανικό χώρο, αντιμετωπίζουμε ποικίλους κινδύνους. Απειλές για την εδαφική ακεραιότητα, την ανεξαρτησία και την ασφάλειά μας, πιέσεις ασφυκτικές από «φίλους» μας και πολλά άλλα… Δεν είναι, επομένως, εποχή του εφησυχασμού και της μακαριότητας. Εγρήγορση και επαγρύπνηση χρειάζεται σε όλους τους τομείς.
Εάν ξύπναγε ένας νεαρός του «Σαράντα» πολλά θα μας καταμαρτυρούσε και για πολλά θα παραπονιόταν για τη σύγχρονη παραπαίουσα κοινωνία. Σε μια περίοδο ρευστή, που η διεθνής υποκρισία συμβιβάζεται και ανέχεται τις μεγαλόστομες διακηρύξεις για ελευθερία και ανθρώπινα δικαιώματα, είναι απόλυτη ανάγκη να διατηρήσουμε την εθνική μας ομοψυχία. Ο γειτονικός μας ορίζοντας δεν είναι και πολύ διαυγής ούτε και ο ευρύτερος ευρωπαϊκός και ο παγκόσμιος ορίζοντας είναι διαυγέστερος. Το ’40 μας διδάσκει να διατηρήσουμε, μέσα στους σημερινούς ασαφείς και επικίνδυνους καιρούς, την εθνική μας ενότητα.
Καιρός να σκύψουμε σε γεγονότα εκείνης της εποχής, να μελετήσουμε την ουσία του ελληνικού θριάμβου, να οριοθετήσουμε τους ορίζοντες αυτών των απαράμιλλων πράξεων, να επανατοποθετήσουμε τα ελληνικά οράματα και να μετουσιώσουμε σε πράξεις το «Θαύμα του ‘40».