Ανάγκη κοινού αγώνα για την Παμβώτιδα…
Με αφορμή τα πρόσφατα δημοσιεύματα για την νέα μελέτη αποκατάστασης της επικοινωνίας των πηγών Σεντινίκου, Αμφιθέας και Δραμπάτοβας με την Παμβώτιδα, θα ήθελα να κάνω μια αναφορά για τα εν λόγω θέματα. Στο Κεφάλαιο -12- του Σχεδίου Διαχείρισης Υδάτων Υδατικού Διαμερίσματος Ηπείρου γίνεται συνοπτική αναφορά στα σημαντικότερα διαχειριστικά θέματα νερών σ’ αυτό. Σε εφαρμογή επιπλέον των βασικών μέτρων, καταρτίζονται και 34 συμπληρωματικά μέτρα, το συνολικό κόστος επένδυσης των οποίων
εκτιμάται σε 582 εκατομμύρια ευρώ, ενώ το ετήσιο κόστος εφαρμογής τους σε 522 χιλιάδες ευρώ.
Στον συγκεντρωτικό πίνακα αναφέρεται και ο Κωδικός Μέτρου: WD05S340-Κατηγορίας: Λοιπά μέτρα - Ονομασίας Έργου -Περιγραφή: Αποκατάσταση επικοινωνίας πηγών Σεντινίκου και Αμφιθέας με Παμβώτιδα, που σήμερα φράσσεται με αργιλικό ανάχωμα.
Σήμερα όλοι εξακολουθούμε να πιστεύουμε ότι ο σημαντικότερος και ουσιαστικότερος λόγος για μεταφορά νερών από πηγές εντός του Λεκανοπέδιου ή από πηγές εκτός του Λεκανοπέδιου, θα συμβάλει στον εμπλουτισμό της λίμνης με σκοπό την αποκατάσταση της φυσικής κατάστασής της.
Στο παρελθόν, οι παροχές των πηγών Σεντινίκου, Αμφιθέας και Δραμπάντοβας, κατέληγαν στη λίμνη ανανεώνοντας τα νερά της. Μετά την κατασκευή στο Πέραμα, τμήματος του επιχώματος της Εθνικής οδού Ιωαννίνων – Τρικάλων πριν το 1960, των Αρδευτικών Έργων το 1968 και του αναχώματος Αμφιθέας (Πέραμα-Αμφιθέα-Δραμπάτοβα) το 1974, αποκόπτεται η σύνδεση της Παμβώτιδας από τις πηγές Σεντινίκου, Αμφιθέας.
Τα νερά των συγκεκριμένων πηγών οδηγούνται στην τάφρο της Λαψίστας, στερώντας τη λίμνη από την ανανέωση που προσέφεραν κυρίως την ξηρή περίοδο. Σήμερα, γίνεται άντληση των νερών στο Πέραμα και δεν μπορούν να μπουν με φυσική ροή σ’ αυτήν.
Η πηγή της Δραμπάντοβας συνέχιζε για αρκετό διάστημα να εμπλουτίζει τη λίμνη, περιοδικά λειτουργούσα και ως καταβόθρα. Παλαιότερα λειτουργούσε σχεδόν αποκλειστικά ως πηγή και για πάρα πολύ μικρό χρονικό διάστημα ως καταβόθρα. Σήμερα ως πηγή ίσως μπορεί να λειτουργεί μόνον όταν η στάθμη της λίμνης πέσει σημαντικά κάτω των 469,50 εμφανίζοντας μικρή ροή προς αυτήν, λειτουργεί όμως συνεχόμενα ως καταβόθρα.
Μέσω του υπερχειλιστή η Ανωτέρα Στάθμη υδάτων της λίμνης ρυθμίζεται στο 470,20 (υψόμετρο μελέτης). Οι πηγές Σεντινίκου πηγάζουν στο υψόμετρο 472,0 κατά 2,40 μέτρα υψηλοτέρα της μέσης στάθμης της Παμβώτιδας (469,60 - υψόμετρα μελέτης ). Οι πηγές Αμφιθέας (Στρουνίου) πηγάζουν στο υψόμετρο 470,0 κατά 0,40 μέτρα υψηλοτέρα της μέσης στάθμης της Παμβώτιδας, ομοίως και η πηγή της Δραμπάτοβας (Ντραμπάτοβας) πήγαζε στο ίδιο υψόμετρο. Η στέψη του Αναχώματος Αμφιθέας έχει υψόμετρο 471,90 μ και η στέψη της Εθνικής οδού Ιωαννίνων –Πέραμα –Τρικάλων (επίχωμα - προ ανάχωμα) έχει υψόμετρο 471,20. Η στάθμη της Λίμνης σχεδόν το μισό χρόνο (χειμερινή περίοδο) ευρίσκεται σε υψηλό επίπεδο στο υψόμετρο του υπερχειλιστού των 470,20.
Βάσει των γνωστών υπαρχόντων υψομέτρων της υπάρχουσας διάταξης (υψόμετρα μελέτης), δεν διαταράσσεται η κανονική απορροή των πηγών Σεντινίκου με βαρύτητα, αλλά θα χρειαστεί νέα χάραξη της ροής. Οι συνθήκες απορροής των πηγών Αμφιθέας (χειμερινή περίοδο) βρίσκονται οριακά ώστε να εξασφαλιστούν δια βαρύτητας, σε περίοδο που το ύψος της λίμνης θα υπερβαίνει τα 470,00, οπότε τα νερά δεν θα απορρέουν στη λίμνη και η δυνατότητα απορροής θα πρέπει να γίνει με μια μελέτη με συνδυασμό λύσεων.
Θεωρώ ότι είναι σκόπιμο να εκκαθαριστεί η διάφορα μεταξύ των σχετικών (υψόμετρα μελέτης) και απόλυτων υψόμετρων, διαφορά μεταξύ παλαιού τριγωνομετρικού δικτύου και νέου.
Πριν την σύνταξη των Σχεδίων Διαχείρισης και master plan, έχουν εκφραστεί προτάσεις από ομάδα του Τ.Ε.Ε. και Δημοσιές Υπηρεσίες Υ.Ε.Β.-Γ.Ο.Ε.Β. για την αποκατάσταση της κίνησης των νερών από τις πηγές Σεντινίκου, Αμφιθέας προς την Παμβώτιδα, όπως γινόταν πριν την κατασκευή του αναχώματος Αμφιθέας.
Έγιναν κάποιες μελέτες και κατασκευάστηκαν ένα έργο αποκατάστασης των πηγών Σεντινίκου, με μικρά αντλιοστάσια και διώρυγες ώστε τα νερά να μπουν στη λίμνη και ένα μικρό φράγμα για την προστασία των πηγών Αμφιθέας από την υπερύψωση των νερών της. Όμως η στάθμη της λίμνης και οι βροχοπτώσεις επηρεάζουν και τα υψόμετρα των πηγών και τα έργα δεν ανταπεξήλθαν στον σκοπό τους, καθότι η Παμβώτιδα έχει υδρογεωλογική και υδραυλική σχέση με τον υδροφόρο του Μιτσικελίου.
Εντός του παραλίμνιου αναχώματος Περάματος - Αμφιθέας, μήκους περίπου 2,3 χιλ., που κατασκευάστηκε στη Β.Δ. πλευρά της λίμνης για την προστασία χαμηλού τμήματος 500 στρ. περίπου, έγινε και ο στίβος του Θαλασσίου Σκι και οποιαδήποτε εξέταση του θέματος, πρέπει να γίνει με παράλληλη εξέταση της δυνατότητας λειτουργίας των αθλητικών εγκαταστάσεων του Σκι και του έργου της κατασκευής Ποδηλατοδρόμου - Πεζόδρομου περιμετρικά της λίμνης.
Η Αποκεντρωμένη Διοίκηση Ηπείρου – Δυτ. Μακεδονίας ως αδειοδοτούσα Αρχή, σωστά αναφέρει ότι οποιαδήποτε παρέμβαση δεν μπορεί να γίνει χωρίς υδραυλική μελέτη. Χρειάζεται η ανάγκη για μια μελέτη πιο στοχευόμενη, με σαφή κατεύθυνση, λαμβάνοντας υπ’ όψη όλα τα υπάρχοντα έργα, παλαιά και νέα. Μπορούν να μελετηθούν πολλά και διαφορετικά πράγματα μαζί, όπως η επικοινωνία των πηγών και ο Ποδηλατοδρόμος – Πεζόδρομος και ο στίβος του Θαλασσίου Σκι.
Όλοι θέλουμε τις αθλητικές δραστηριότητες του υγρού στοιχείου, η λίμνη μας με την παρόχθια ζώνη της έχει τις δυνατότητες. Μακάρι να είχαμε και το κλειστό Κωπηλατοδρόμιο, μελέτες του οποίου είχαν γίνει εδώ και πολλά χρόνια για την λίμνη μας. Συμφωνώ με την δήλωση της κ. Καλογιάννη ότι όλοι οι δημόσιοι φορείς και μελέτες πρέπει να εκπονούν και έργα να υλοποιούν και να στηρίζουν τις επιχειρήσεις και τους πολίτες.
Πρέπει να συμπαρίστανται στις επιχειρήσεις και στους πολίτες και να μην τους απομακρύνουν με νομοθετικά και άλλα προσχήματα από οποιανδήποτε δραστηριότητα. Χρειάζεται κοινός αγώνας όλων, Περιφέρειας και Δήμου, Φορέων – Επιμελητηρίων –Συλλόγων -Πανεπιστήμιων - Επιχειρηματιών και Πολιτών, δεν χρειάζονται διαμάχες.
* Ο Δημήτρης Μακρής είναι Πολιτικός Μηχανικός Τ.Ε. Συγκοινωνιακών – Υδραυλικών Έργων Υποδομής.
