Το οικοδόμημα της Δημοκρατίας…

Βρισκόμαστε στα τέλη Νοεμβρίου του 1981, πριν 35 ακριβώς χρόνια. Πριν ένα μήνα και κάτι το ΠΑΣΟΚ είχε ανέλθει πανηγυρικά στην εξουσία. Ο Πρωθυπουργός Ανδρέας Παπανδρέου διάβασε στη Βουλή τις Προγραμματικές Δηλώσεις της Κυβέρνησης, πολλά σημεία των οποίων προκάλεσαν ενθουσιασμό σε μια μερίδα του λεγόμενου τότε δημοκρατικού χώρου, που είχε ταχθεί στο πλευρό της αλλαγής.
Θιασώτης αυτής της νέας κατάστασης ο δόκιμος δημοσιογράφος και αγνός δημοκράτης ο Γιάννης Κάτρης. Πύρινα τα άρθρα του υπέρ της αλλαγής στην  εφημερίδα "ΤΑ ΝΕΑ". Κρατάω στο αρχείο μου ένα από αυτά που μου είχε κάνει ιδιαίτερη εντύπωση, και φέρει τον τίτλο "Η ΑΝΑΓΕΝΝΗΣΗ" και υπότιτλο "Ποτέ πια πίσω στο Μεσαίωνα". Παρουσιάζει σ’ αυτό τα επιτεύγματα της νέας Κυβέρνησης του ΠΑΣΟΚ, όπως αυτά προέκυπταν από τις Προγραμματικές της Δηλώσεις.
Ένα τέτοιο "επίτευγμα", το πιο αξιόλογο, κατά τον αρθρογράφο για την εξέλιξη της Δημοκρατίας μας, διατηρεί, 35 χρόνια μετά, την επικαιρότητά του και αξίζει να το παρουσιάσουμε στα βασικά του σημεία.
"Από τις προγραμματικές δηλώσεις – γράφει ο Γιάννης Κάτρης – επιβάλλεται να ξεχωρίσουμε ένα σημείο, που η εφαρμογή του είναι ολοφάνερο πως θα ευνοήσει όλα τα κόμματα του Κοινοβουλίου. Εννοούμε την καθιέρωση του εκλογικού συστήματος της απλής αναλογικής. Είναι γνωστές και διεθνώς αναγνωρισμένες οι αρετές του συστήματος αυτού, που καταγράφει με εντιμότητα και ακρίβεια τις πολιτικές δυνάμεις του τόπου, μεγάλες και μικρές. Ο σημερινός ηγέτης της Αλλαγής – για τον Α. Παπανδρέου ο λόγος – καθιερώνοντας την απλή αναλογική, θυσιάζει το κομματικό του συμφέρον στο σεβασμό ενός θέματος Αρχής. Αυτή η ανιδιοτέλεια εκφράζει μια γνήσια δημοκρατική πρόθεση: να βάλει γερά, ατράνταχτα θεμέλια στο οικοδόμημα της Δημοκρατίας".
Στην τελευταία αυτή φράση του άρθρου του Γιάννη Κάτρη βρίσκεται η ουσία του θέματος:
"Η απλή αναλογική βάζει γερά, ατράνταχτα θεμέλια στο οικοδόμημα της Δημοκρατίας".
Γιατί, σε τελευταία ανάλυση, Δημοκρατία, όπως η ίδια η λέξη σημαίνει, είναι "το Κράτος του Δήμου" (η εξουσία του λαού). Και εξουσία του λαού υπάρχει εκεί όπου η ψήφος του λαού είναι αντίστοιχη με τη σύνθεση του Κοινοβουλίου και την ανάδειξη της εκάστοτε Κυβέρνησης. Όπου αυτή η αντιστοιχία δεν υπάρχει, εκεί δεν υπάρχει και Δημοκρατία.
Για να το συνειδητοποιήσουμε αυτό, αρκούν δυο παραδείγματα:
Το 1981 το ΠΑΣΟΚ, με το 48 % των ψήφων του Ελληνικού Λαού, με το εκλογικό σύστημα της απλής αναλογικής, έπρεπε να διαθέτει στη Βουλή: 300 x 48% = 144 βουλευτές.
Σήμερα ο συνασπισμός ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛ που κυβερνάει τον τόπο, με το ίδιο σύστημα έπρεπε να διαθέτει: 36% + 3% = 39% x 300 = 117 βουλευτές. Συνεπώς: και τότε – το 1981 – και σήμερα είχαμε με κριτήρια Δημοκρατίας κυβερνήσεις μειοψηφίας.
Ενθουσιασμένος ο Γιάννης Κάτρης με τις Προγραμματικές Δηλώσεις της Κυβέρνησης της ΑΛΛΑΓΗΣ, που βασίζονταν στο γνωστό "συμβόλαιο με το λαό". Απογοητευμένος – αργότερα, όπως όλοι μας, άλλωστε, όσοι πιστέψαμε στην ΑΛΛΑΓΗ, με όσα ακολούθησαν.
Με τις Προγραμματικές Δηλώσεις της Κυβέρνησης της αλλαγής, ο Α. Παπανδρέου – κατά το Γιάννη Κάτρη - "θυσίασε το κομματικό συμφέρον στο σεβασμό ενός θέματος Αρχής" βάζοντας, όπως γράφει στο άρθρο του, "γερά, ατράνταχτα θεμέλια στο Οικοδόμημα της Δημοκρατίας".
Δεν υπολόγισε όμως, μέσα στον ενθουσιασμό του, ο αγνός αυτός δημοσιογράφος, έναν αστάθμητο για τα πολιτικά μας πράγματα παράγοντα: και ο παράγοντας αυτός είναι η Εξουσία. Είναι η Κίρκη της αρχαίας Ελληνικής Μυθολογίας που επιφέρει τις φθοροποιές μεταμορφώσεις στην ανθρώπινη φύση και την εξαναγκάζει να "θυσιάζει το σεβασμό σε θέματα Αρχής, στο κομματικό – και προσωπικό συμφέρον".
Είναι η φθοροποιός δύναμη, κατά τον Αριστοτέλη, ο οποίος στην "Αθηναίων Πολιτεία" επισημαίνει: "Δύο εισί τα φθείροντα, χρήμα τε και αρχή".
Και από το 1981 στο 2016.
Θέμα Αρχής για την Αριστερά, εδώ και πολλά χρόνια η καθιέρωση του εκλογικού συστήματος της απλής Αναλογικής, χωρίς την οποία δεν υπάρχει Δημοκρατία.
Τώρα που, όπως δείχνουν και οι πρόσφατες δημοσκοπήσεις, το θέμα των μονοκομματικών Κυβερνήσεων έχει μπει "στο χρονοντούλαπο της ιστορίας", είναι "Θέμα Αρχής" για την "Κυβέρνηση της Αριστεράς" να προχωρήσει άμεσα στην κατάθεση νομοσχεδίου στη Βουλή για την καθιέρωση της Απλής Αναλογικής, αν βέβαια επιθυμεί να προσφέρει κάποια ουσιαστική υπηρεσία στον τόπο. Μιλάμε, βέβαια, για Απλή Αναλογική και όχι για συστήματα (καλπονοθευτικά) της απλής αναλογικής, με τα μπόνους και τα άλλα φθοροποιά εκλογικά τερτίπια που δυναμιτίζουν τη Δημοκρατία.