«Εύθραυστη» σήμερα η Δημοκρατία μας!

Είτε γνωρίζουμε την ετυμολογία της λέξης δημοκρατία (δήμος + κράτος = εξουσιάζω) είτε όχι, αναντίλεκτα από την εμπειρία μας είμαστε σε θέση να παραδεχτούμε πως πρόκειται για το πολίτευμα εκείνο που έχει την αρχή για την άσκηση της εξουσίας στη λαϊκή κυριαρχία. Στις δημοκρατικές κοινωνίες τα δικαιώματα των πολιτών γίνονται σεβαστά, κατοχυρώνονται η ισονομία και η ελευθερία, ενώ προστατεύονται μειονεκτούντες.

Είναι το πολίτευμα που εγγυάται κοινωνική δικαιοσύνη και συμμέτοχη και γι’ αυτό βάσει των διαδικασιών της προκύπτουν οι πιο ενδεδειγμένες και αποδεκτές λύσεις. Ο δισυπόστατος χαρακτήρας του πολιτεύματος εξασφαλίζει την εύρυθμη πολιτική κοινωνία, αλλά και τη δημιουργία των συνθηκών που τονώνοντας την ατομικότητα των πολιτικών τους ωθούν σε ενεργό συμμετοχή και εξέλιξη. Ο ατομοκεντρικός της χαρακτήρας το καθιστά πολίτευμα ιδιαίτερα σημαντικό αλλά και εξίσου ευάλωτο, αφού παραμένει το πολίτευμα που διατρέχει τους σοβαρότερους κινδύνους.
Μπορεί να κλονιστεί από τη μία στιγμή στην άλλη, ιδίως όταν στηρίζεται σε σαθρά θεμέλια και πλήττεται από τον λαϊκισμό, την προπαγάνδα, την έλλειψη πολυφωνίας, την αναξιοκρατία, τη φαυλοκρατία και τον πολιτικό αμοραλισμό. Κι όμως, όλοι πιστεύουμε ότι τίποτα δεν είναι ικανό να τη βλάψει και γι’ αυτό ως πολίτες αδιαφορούμε για τα πολιτικά τεκταινόμενα και ενδιαφερόμαστε μόνο για την προώθηση των ατομικών μας συμφερόντων. Παραγνωρίζουμε το γεγονός πως όλα αυτά μπορούν να αποδυναμώσουν τη δημοκρατία και να προετοιμάσουν το έδαφος για αυταρχικά καθεστώτα .
Η αλήθεια είναι πως και στη χώρα μας η δημοκρατία διέρχεται κρίση, αν και θεωρείται το καλύτερο δυνατό πολίτευμα με το σκεπτικό ότι «πολιτική είναι η τεχνική του εφικτού». Έχουμε χρέος, λοιπόν, να την προασπίσουμε με οποιοδήποτε κόστος.
Αναντίρρητα, απαιτείται να ενισχύσουμε την παιδεία μας και να βελτιώσουμε το εκπαιδευτικό μας σύστημα γιατί η παιδεία αποτελεί τη θεμελιακή προϋπόθεση της δημοκρατίας. Μόνο οι πεπαιδευμένοι διαθέτουν την διορατικότητα να αντιληφθούν ότι η προσωπική τους ευδοκίμηση επιτυγχάνεται σε συνάρτηση με την συλλογική. Ενημερωμένοι για το πολιτικό γίγνεσθαι τα ιστορικά δεδομένα της χώρας τους και των άλλων κρατών συνειδητοποιούν τους κινδύνους υπονόμευσης του πολιτεύματος και αντιμάχονται την «πελατειακή» σχέση.
Τέλος, η συμμετοχή στα κοινά, η ενημέρωση και ο προβληματισμός σχετικά με τα πολιτικά δρώμενα οδηγούν σε ώριμη και υπεύθυνη ψηφοφορία. Έτσι, εδραιώνεται η δημοκρατία  και πατάσσεται η δημαγωγία. Εξάλλου, στην αρχαία Αθήνα της κλασσικής εποχής θεωρούσαν άχρηστο πολίτη όποιον δε συμμετείχε στα κοινά, όχι φιλήσυχο.

* Η Ελένη Σιάση είναι εκπαιδευτικός-Υπεύθυνη Τομέα Παιδείας της ΝΟΔΕ Ν.Δ. Ιωαννίνων