Αλήθειες για την Παιδεία...

Τα σχολεία άρχισαν και η αγωνία όλων είναι τι θα γίνει με το μέλλον των παιδιών που ταυτίζεται με το μέλλον της Ελλάδας.
Βέβαια είναι σοβαρότατο το πρόβλημα της οικονομικής κρίσης που επηρεάζει την σχολική ζωή των παιδιών, αλλά εξίσου σοβαρό είναι και το πρόβλημα της αγωγής τους. Οι παροχές της Πολιτείας για την δωρεάν Παιδεία δε συγκρίνονται με αυτές περασμένων δεκαετιών και θα περίμενε κανείς να πλέει σε ήσυχα πελάγη το σκάφος της Παιδείας. Αντίθετα το χτυπούν κύματα κομματικών αντιπαραθέσεων και το βασανίζουν άνεμοι αλλοπρόσαλλων ιδεών που ταλαιπωρούν το παιδί άδικα και αδικαιολόγητα. Αποτέλεσμα, η ανασφάλεια και το άγχος των νέων και στην χειρότερη περίπτωση οι αυτοκτονίες, η βία και η αναρχία που συνέχεια αυξάνονται. Γιατί άραγε;
Τον λόγο τον είπε βουλευτής της συγκυβερνώσας παράταξης αλλά φοβάμαι ότι τα είπε σε «ώτα μη ακουόντων», πράγμα που συμβαίνει όταν συζητάμε για να συζητάμε και διαφωνούμε για να διαφωνούμε όπως λανθασμένα θεωρούμε τη δημοκρατία και τον διάλογο.
Είπε λοιπόν ο αξιότιμος κ. Βουλευτής ότι ο λόγος της βίας και της αναρχίας (βλ. Εξάρχεια) είναι το ότι η Παιδεία μας είναι «ωφελιμιστική και όχι ανθρωπιστική» και υποστήριξε με επιχειρήματα την άποψή του. Ασυνήθιστη ομολογία. Πότε ξανακούστηκε τέτοια αλήθεια στην Ελληνική Βουλή; Ποιός πήγε κόντρα στην ειδωλοποίηση της γνώσης και του χρήματος; (=ωφελιμιστική παιδεία). Αυτό θα επιχειρήσω να απαντήσω σαν εκπαιδευτικός αλλά και σαν απλός άνθρωπος που εκφράζει μια μεγάλη μερίδα απλών ανθρώπων που προβληματίζονται με την πολυσυζητούμενη «εκπαιδευτική μεταρρύθμιση». Δεν θα διατυπώσω σοφές ιδέες. Απλές αλήθειες θα ειπώ. Σχολικά βιώματα θα περιγράψω για σύγκριση με το παρόν και προβληματισμό για το μέλλον. Οι προηγούμενες γενιές και η δική μου διδαχτήκαμε και διδάξαμε την ελληνοορθόδοξη αγωγή  που καλλιεργεί τις ανώτερες πνευματικές αξίες και δημιουργεί «τον καλόν καγαθόν άνθρωπον», ιδεώδες των αρχαίων Ελλήνων και τον «εύρυθμο, ευάρμοστο, ευτυχισμένο και χρήσιμο στο κοινωνικό σύνολο» τύπο ανθρώπου της σύγχρονης αγωγής και Παιδείας.
Από το Νηπιαγωγείο «η θρησκευτική, ηθική και κοινωνική διαπαιδαγώγηση των νηπίων» αποτελούσε έναν από τους σκοπούς λειτουργίας των Νηπιαγωγείων όπως ορίζονταν στο υπ’ αριθ. 494-15-7-1962 Β.Δ., αλλά και στο Δημοτικό Σχολείο συνεχίζονταν οι ίδιοι στόχοι με μαθήματα και μεθόδους που ανταποκρίνονταν στην κάθε ηλικία και τάξη με τη βοήθεια και άλλων παραγόντων.
Για να καλυφθούν τα πολλά κενά και ιδιαίτερα στις ακριτικές περιοχές της πατρίδας μας, οι Σχολές Νηπιαγωγών ήταν μονοετούς φοίτησης και των δασκάλων διετούς. Εφαρμόζαμε όμως την σήμερα λεγόμενη «διά βίου μάθηση» και παρακολουθούσαμε «υποδειγματικές διδασκαλίες» συναδέλφων. Γινόταν επιθεώρηση και αξιολόγηση του έργου μας με 25 και 30 παιδιά στο τμήμα. Από τα χωριά φεύγαμε Χριστούγεννα, Απόκριες και Πάσχα και με ποδαρόδρομο κάποτε. Κάναμε και Σάββατο μάθημα και πρωί και απόγευμα και αυτά των ειδικοτήτων (Γυμναστική, ωδική, χειροτεχνία).
Οι παλιοί θυμούνται τις γυμναστικές επιδείξεις του καιρού εκείνου, τις εξετάσεις (γιορτή λήξης) και τις  γιορτές της 25ης Μαρτίου και των Χριστουγέννων με καθαρά ελληνικό και χριστιανικό χρώμα που αφήναν ωραία βιώματα σε μαθητές, δασκάλους και γονείς και ένωναν όλους.
Στις αυλές των Σχολείων υπήρχαν δέντρα, ανθόκηποι και γλάστρες που τα φροντίζαμε με τα παιδιά και παίρναμε μαθήματα από τα μυστικά της φύσης που αποκαλύπτουν τη σοφία, την αγάπη και τη δύναμη του Θεού. Είναι αυτό που ο Γερμανός Παιδαγωγός Φραίμπελ έλεγε, «φιλοσοφική θεώρηση της ζωής που μας οδηγεί εις το Θείον».
Λειτουργούσαν θερινές κατασκηνώσεις σε βουνό ή θάλασσα, όπου τα παιδιά μαζί με το επιμελημένο φαγητό, τις ομορφιές της φύσης και τον καθαρό αέρα, απολάμβαναν τις χαρές της ομαδικής ζωής με τη φροντίδα των δασκάλων έναντι συμβολικής αμοιβής, γιατί η πραγματική αμοιβή είναι άλλη γι’ αυτούς που εργάζονται ολόψυχα, χωρίς να κουράζονται. Είναι αυτό που ο Παιδαγωγός και Διευθυντής της Ζ.Π.Α. Ιωαννίνων (1959) έλεγε «παιδαγωγικό πάθος» και αυτό που Υπουργός Παιδείας και Πρωθυπουργός (1967) είπε σε γενική Συνέλευση των Δασκάλων:
«Αν με ρωτούσαν, τι προτιμώ για να φτιάξω την Ελλάδα, το θησαυροφυλάκιο των Η.Π.Α. ή την ψυχή του Έλληνα δασκάλου, θα προτιμούσα την ψυχή του Έλληνα δασκάλου» είπε καταχειροκροτούμενος! Λόγια θα πείτε... Ναι, που έπαιξαν κι αυτά το ρόλο τους. Ίσχυε δε και ο σχολικός εκκλησιασμός όπου κάποια αγόρια βοηθούσαν στο ιερό και στο ψαλτήρι, πράγμα που το λένε με καμάρι και δημόσιοι άνδρες σήμερα. Η βία ήταν άγνωστη, γιατί απλά η Παιδεία ήταν ανθρωπιστική και καλλιεργούσε το καλό και το ωραίο, το ηρωικό και το άγιο. Είχαμε στόχο το πνευματικό μας ανέβασμα και της κοινωνίας και μας αρκούσαν οι 600-700 δρχ. το μήνα. Αρκετές οι αλήθειες περί παιδείας για να κρίνουμε, να συγκρίνουμε και ν’ αποφανθούμε περί του τι φταίει σήμερα…
Κύριε Υπουργέ, ο Φιλόσοφος Τερτυλλιάνος είπε ότι «η κάθε ανθρώπινη ψυχή είναι εκ φύσεως Χριστιανική». Αντί να δηλητηριάζουμε τα παιδιά μας με πλάνες και αμφιβολίες, δεν είναι προτιμότερο να μάθουν την μόνη αληθινή πίστη και οι προσφιλείς μας μετανάστες; Θυσιάστηκε και γι’ αυτούς ο Θεάνθρωπος Ιησούς και θέλει «πάντας σωθήναι». Όταν ζήτησαν να τον ιδούν Έλληνες είπε: «Ελήλυθεν η ώρα ίνα δοξασθή ο Υιός του Ανθρώπου… κι εμείς θα τον κρύψουμε απ’ τα Ελληνόπουλα;» Τώρα που «όλοι μας γέλασαν φοβερά» θα σπάσετε της πίστης μας τα φτερά; Χωρίς αυτή πώς να νιώσουμε την Αγάπη του Θεού, τον ρόλο της Εκκλησίας και την ευθύνη μας έναντι των παιδιών της Ελλάδας;