Το Δημοτικό Νοσοκομείο Ιωαννίνων «Η Αγάπη»...

Το Δημοτικό Νοσοκομείο Ιωαννίνων «Η Αγάπη» χτίστηκε επί Τουρκοκρατίας από τον Χιβζή πασιά, γιατί είχε διαπιστώσει ότι οι ξένοι υπάλληλοι του κράτους, οι περαστικοί και φτωχοί και άποροι, τόσο της πόλης των Ιωαννίνων όσο και της περιοχής δεν εύρισκαν ιατρική περίθαλψη. Αυτή την επιτακτική κοινωνική ανάγκη για την ανέγερση ενός Νοσοκομείου για τους φτωχούς θέλησε να θεραπεύσει ο παραπάνω Τουρκογιαννιώτης, που τοποθετήθηκε το 1885 Βαλής - Γενικός Διοικητής στα Γιάννινα. Ήταν από τους διακεκριμένους Βαλήδες και άφησε εποχή στην πόλη για

το αδέκαστο του χαρακτήρα του και για τα φιλάνθρωπα αισθήματά του, όπως αναφέρεται στα ΑΠΑΝΤΑ του αειμνήστου Σωτήρη Ζούμπου.
Μόλις ανέλαβε τα καθήκοντά του συνέστησε επιτροπή για την εξεύρεση κατάλληλου χώρου για την ανέγερση του Νοσοκομείου. Η επιτροπή διάλεξε ως κατάλληλο το μεγάλο κτήμα του Φαήκ Εφέντη, τον σημερινό Κουραμπά.
Το κτήμα αυτό με προσωπική επέμβαση και ενέργειες του Βαλή το αγόρασε το Τουρκικό Δημόσιο αντί χιλίων χρυσών τουρκικών λιρών.
Ο Βαλής αμέσως συγκάλεσε στο Διοικητήριο συμβούλιο των Αρχών και των Προκρίτων Ελλήνων, Τούρκων και Εβραίων της πόλης και ανήγγειλε το ευχάριστο γεγονός, αμέσως δε έδωσε εντολή στο Νομομηχανικό του Βιλαετίου Σιγισμόνδο Μινέικο να συντάξει τη μελέτη του Νοσοκομείου, που θα περιελάμβανε τα τμήματα Παθολογικό, Χειρουργικό, Γυναικολογικό και Αφροδισίων Νοσημάτων.
Η μελέτη προέβλεπε και ένα κομψό οίκημα για αναρρωτήριο, που ανηγέρθηκε στο μέσον του οικοπέδου (το άλλοτε καφενείο του Κουραμπά).
Τα κτίρια του Νοσοκομείου ήταν τρία και η ανέγερσή τους τελείωσε μέσα σε δυο χρόνια υπό τη συνεχή προσωπική παρακολούθηση του Βαλή Χιβζή πασιά. Τα ίδια αυτά κτίρια χρησιμοποιήθηκαν ως Στρατιωτικό Νοσοκομείο και κατά τον Ελληνο-Τουρκικό πόλεμο του 1912-1913. Ο τότε Σουλτάνος παρασημοφόρησε τον Χιβζή-πασιά για το έργο του αυτό.
Μετά την αποπεράτωση των κτιρίων ο Βαλής διέταξε και φυτεύτηκαν δέντρα, πεύκα, έλατα, κυπαρίσσια, πλατάνια, φιλύρες και άλλα, καθώς και λουλούδια και έτσι δημιουργήθηκε ο ωραίος αυτός ανθόκηπος και δενδρόκηπος, που τον καμάρωναν και τον χαίρονταν μέχρι το χρόνο, που έκλεισε το Δημοτικό Νοσοκομείο, οι Γιαννιώτες και οι ξένοι, που επισκέπτονταν την πόλη μας.
Όλο το κτήμα είχε περιφραχθεί με λιθόκτιστο τοίχο, προς τις τρεις πλευρές εκτός της πρόσοψης επί της λεωφόρου Δωδώνης, που ήταν με σιδερένια κάγκελα.
Η ύδρευση του Νοσοκομείου και του κήπου, καθώς και το πότισμα των δέντρων και των λουλουδιών είχε εξασφαλιστεί από το έργο ύδρευσης των Στρατώνων, που ήταν στα σημερινά «Λιθαρίτσια».
Ο Βαλής Αχμέτ Χιβζή-Πασιάς, που προ της τοποθέτησής του στα Γιάννινα υπηρετούσε στο Μοναστήρι της Σερβίας, έφερε απ' εκεί εκατό ζευγάρια τρυγόνια, που ο λαός τα ονομάζει δεκοχτούρες και γέμισε τον κήπο.
Σήμερα υπάρχουν πολλά από τα πουλιά αυτά στους δημοτικούς και ιδιωτικούς κήπους των Γιαννίνων.
Αυτό το Νοσοκομείο μετά την απελευθέρωση των Γιαννίνων από τον Τουρκικό ζυγό (21 Φεβρουαρίου 1913) περιήλθε στο Δήμο Ιωαννιτών.
Το έτος 1939 το τότε Δημοτικό Συμβούλιο του Δήμου με απόφαση του συνέστησε ίδιο Νομικό Πρόσωπο Δημοσίου Δικαίου και το ονόμασε: «Δημοτικό Νοσοκομείο Ιωαννίνων «Η ΑΓΑΠΗ», είχε προβλεφθεί δε να διοικείται από Αδελφάτο (Διοικητικό Συμβούλιο) με Πρόεδρο τον εκάστοτε Δήμαρχο Ιωαννίνων, σύμφωνα και με τον Δημοτικό και Κοινοτικό Κώδικα.
Το Δημοτικό Νοσοκομείο λειτούργησε κανονικά προσφέροντας υπηρεσίες στους πάσχοντες συνανθρώπους μας με πολλές θυσίες από τους διοικούντος αυτό, αλλά κυρίως από τους λίγους υπαλλήλους, που υπηρετούσαν στο Ίδρυμα και ιδιαίτερα κατά τις δύσκολες περιόδους του δευτέρου παγκοσμίου πολέμου, της ιταλογερμανικής κατοχής και του εμφυλίου πολέμου, γιατί έλειπαν και τα μέσα, που έχουν τα σημερινά Νοσοκομεία (φάρμακα, εργαλεία, ιατρικά μηχανήματα κλπ.).
Κατά την περίοδο της κατοχής και επειδή το Νοσοκομείο το χρησιμοποιούσαν οι Γερμανοί, είχε μεταφερθεί και λειτουργούσε στους χώρους του Μεκείου Οικοτροφείου κοντά στις εκκλησίες του Αρχιμανδρείου και της Αγίας Αικατερίνης.
Τα έσοδα του Νοσοκομείου προέρχονταν από τα ενοίκια των λίγων ακινήτων, που είχε, από νοσήλια των ασθενών, από δωρεές, από επιχορήγηση του Δήμου Ιωαννιτών και του Υπουργείου Κοιν. Υπηρεσιών και από τα ενοίκια των ακινήτων του Κληροδοτήματος της αειμνήστου Ελένης Ζωγράφου.
Κατά τη δεκαετία περίπου του 1960-1970 είχε αποφασιστεί από το τότε Αδελφάτο η παραχώρηση μεγάλου μέρους του οικοπέδου και κτίσματος του στον Ελληνικό Οργανισμό Τουρισμού για να χτίσει το Τουριστικό Ξενοδοχείο «Ξενία». Έτσι γκρεμίστηκαν τα δύο τρίτα περίπου του μεγάλου παλιού κτιρίου του Νοσοκομείου και χτίστηκε το παραπάνω ξενοδοχείο, χωρίς ποτέ ο Ε.Ο.Τ. να δώσει χρήματα στο Δημοτικό Νοσοκομείο, όπως όφειλε βάσει της συμφωνίας, διαχειρίζοντάς το μόνος του.
Το Δημοτικό Νοσοκομείο λειτουργούσε πλέον στο κυρίως κεντρικό κτίριο και στο μέρος του παλιού μεγάλου κτιρίου, που είχε μείνει, ενώ στο τρίτο παλιό μικρό κτίριο στεγάζονταν οι διοικητικές υπηρεσίες, το φαρμακείο, το ραφείο, το σιδερωτήριο, οι αποθήκες και το αρχείο του.
Λειτουργούσαν δε τα τμήματα: Παθολογικό, Χειρουργικό, Μαιευτικό-Γυναικολογικό και Ουρολογικό, καθώς και τα εργαστήρια: Ακτινολογικό και Μικροβιολογικό.
Η παροχή υπηρεσιών ήταν άψογη και οι ασθενείς αισθάνονταν να έχουν την οικογενειακή τους θαλπωρή χάρις στις φιλότιμες προσπάθειες όλου του προσωπικού και ιδιαίτερα του νοσηλευτικού, έστω ία αν αποτελούνταν από πρακτικές κυρίως νοσοκόμες.

Τα ιατρικά τμήματα λειτουργούσαν μόνο με ένα γιατρό - Διευθυντή, το περιορισμένο νοσηλευτικό προσωπικό, όπως και το υπηρετικό, οι πέντε διοικητικοί υπάλληλοι και το υπόλοιπο προσωπικό (φαρμακοποιός, βοηθοί εργαστηρίων, μάγειροι, κλητήρες-θυρωροί, ράπτρια, σιδερώτρια) κατέβαλαν προσπάθειες για τη σωστή λειτουργία του Ιδρύματος και το πετύχαιναν, όπως αποδεικνύονταν από τις ευχαριστίες, που εξέφραζαν οι άρρωστοι και οι συγγενείς τους.
Η επιτυχία αυτή οφείλονταν στην αγάπη, που είχαν και έδειχναν για τη δουλειά τους, για το Νοσοκομείο και ιδιαίτερα για τους ασθενείς του, δουλεύοντας και πέραν του ωραρίου τους, χωρίς ξεχωριστή αμοιβή και σε όλες σχεδόν τις υπηρεσίες του, ανεξάρτητα από ειδικότητα και διαχωρισμό ευθυνών. Όλοι τους ήταν μια μεγάλη οικογένεια και όλοι τους κοίταγαν το καλό και την πρόοδο του «σπιτιού» τους, του Νοσοκομείου.
Η μεγαλύτερη δύναμη αρρώστων έφτανε τους 80 με 100 και καταβάλλονταν προσπάθειες από το προσωπικό να μη τους λείπει τίποτα, με τη βοήθεια των μέσων, που υπήρχαν τότε. Οι περιπατητικοί ασθενείς περιφέρονταν στα δρομάκια του ολοπράσινου και ολάνθιστου κήπου του Νοσοκομείου και κάθονταν στα παγκάκια, που υπήρχαν στο μέσον αυτού κάτω από τα πανύψηλα δέντρα κι απολάμβαναν στη σκιά τους το καλοκαίρι τη δροσιά των δέντρων και το άρωμα των λουλουδιών.
Πολύ ζεστά ανθρώπινες και οικογενειακές ήταν οι μεγάλες γιορτές της Χριστιανοσύνης στο Δημοτικό Νοσοκομείο, γιατί ο Δήμαρχος, τα μέλη του Αδελφάτου, λίγοι επίσημοι και όλο το προσωπικό του συνεόρταζαν με τους αρρώστους τα Χριστούγεννα, την Πρωτοχρονιά και το Πάσχα.
Αυτό το μικρό, ανθρώπινο και γεμάτο ιστορία Δημοτικό Νοσοκομείο έφτασε στις αρχές του 1982 να πάψει να λειτουργεί, επειδή το Υπουργείο Κοιν. Υπηρεσιών δεν έδινε πλέον επιχορήγηση.
Το κλείσιμο του είχε αποφασιστεί και από τους τότε τοπικούς αρμόδιους παράγοντες κρίνοντας ότι δεν χρειάζεται πλέον, και προχώρησε η διαδικασία της κατάργησής του με Προεδρικό Διάταγμα, το οποίο δημοσιεύτηκε στο αριθ. 250/13-7-1983 Φ.Ε.Κ.
Όσοι από τους υπηρετούντος τότε σ' αυτό υπαλλήλους δεν συνταξιοδοτήθηκαν, εντάχθηκαν και διορίστηκαν στο Περιφερειακό Γενικό Νοσοκομείο «ΓΕΩΡ. ΧΑΤΖΗΚΩΣΤΑ», η δε περιουσία του, σύμφωνα με το Δημοτικό Κώδικα, περιήλθε στο Δήμο Ιωαννιτών, όπως και το μεγάλο Κληροδότημα της αειμνήστου Ελένης Ζωγράφου, του οποίου έχει αλλάξει ο σκοπός με απόφαση του Εφετείου Αθηνών.
Μετά το κλείσιμο και την κατάργηση του Δημοτικού Νοσοκομείου στα κτίριά του στεγάστηκε και λειτούργησε το Στρατιωτικό Νοσοκομείο για λίγα χρόνια, ο ωραίος ανθόκηπος του έγινε παιδική χαρά και σήμερα τα κτίριά του χρησιμοποιούνται από το Δήμο Ιωαννιτών για διάφορες ανάγκες υπηρεσιών του (Φιλαρμονική, Πνευματικό Κέντρο κλπ.).
Αυτή είναι με λίγα λόγια η ιστορία του πρώην Δημοτικού Νοσοκομείου Ιωαννίνων «Η ΑΓΑΠΗ», που χτίστηκε, όπως είπαμε, το 1887 επί Τουρκοκρατίας και καταργήθηκε από το Ελληνικό Κράτος το 1983, για τους λόγους, που μόνο οι τότε υπεύθυνοι αρμόδιοι γνωρίζουν.
Είναι κρίμα πάντως να κλείνουν Ιδρύματα στην πόλη μας, όπως είχε γίνει παλιότερα με το Αγροτικό Οικοτροφείο, το Σανατόριο Ηπείρου και άλλα.

ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΚΟΡΑΚΗΣ