Ανάγκη προστασίας των Εθνικών Κληροδοτημάτων!

-  Γράφει ο ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ Ι. ΔΑΛΛΑΣ, Μεταλλειολόγος Μηχανικός*

 Ο «Πρωϊνός Λόγος» είχε φέρει στο φως της δημοσιότητας την εικόνα εγκατάλειψης που παρουσιάζουν τα σχολικά κτίρια της πόλης μας τα οποία, αν και ανήκουν ιδιοκτησιακά στα Αγαθοεργά Καταστήματα, χρησιμοποιούνται δωρεάν από το Ελληνικό Δημόσιο για την στέγαση 27 σχολείων! Είναι γνωστό σε όλους ότι το διαχειριστικό καθεστώς αυτών των κτιρίων είναι απόλυτα ασαφές και δεν υπάγεται σε κάποιους κανόνες αμοιβαίων υποχρεώσεων μεταξύ ιδιοκτήτη και μισθωτού. Δηλαδή, πουθενά, ούτε στη διαθήκη Νικολάου Ζωσιμά, ούτε στον Κανονισμό λειτουργίας των Αγαθοεργών αναγράφεται ότι τα κτίρια αυτά μπορούν να παρέχονται δωρεάν στο δημόσιο, ούτε έχει υπογραφεί κάποιο συμφωνητικό ή σύμβαση μεταξύ Αγαθοεργών και Δημοσίου για τον καθορισμό του όρων μισθώσεως (ύψος ενοικίου, ποιος είναι υπεύθυνος για τις επισκευές και συστηματική συντήρηση των κτιρίων, ποιος πληρώνει του τεκμαρτούς φόρους, τον ΕΝΦΙΑ κ.λ.π.).
Την 8η Σεπτεμβρίου 2016 δημοσιεύθηκε, στον «Πρωινό Λόγο», άρθρο μου με το οποίο καυτηρίαζα την τραγική εικόνα που εμφάνιζε το ιστορικό κτίριο της Παλαιάς Ζωσιμαίας Σχολής τονίζοντας ότι «εγκατάλειψη, ανευθυνότητα, ανικανότητα, αθλιότητα, αδιαφορία είναι λίγες μόνο από τις λέξεις που μπορούν να χρησιμοποιηθούν για τον χαρακτηρισμό όσων ευθύνονται για το έγκλημα που συντελείται εις βάρος της ιστορίας της πόλης μας και εις βάρος των περιουσιακών στοιχείων του Κληροδοτήματος Νικολάου Ζωσιμά».
Δυστυχώς όμως οι καθ’ ύλην αρμόδιοι φορείς (Αγαθοεργά και Δήμος Ιωαννιτών) αντί να εκδηλώσουν κάποιο πραγματικό ενδιαφέρον και να ενεργήσουν υπέρ της διάσωσης της κτηματικής περιουσίας του Κληροδοτήματος Νικολάου Ζωσιμά προτίμησαν να παρακάμψουν τις θεσμικές τους ευθύνες με ημίμετρα και με μεθόδους που, αν μη τι άλλο, βρίσκονται σε δυσαρμονία με τις συχνές και πομπώδεις δημόσιες αναφορές περί ηθικού μεγαλείου των Εθνικών Ευεργετών, περί της μεγάλης προσφοράς τους στο έθνος κ.λ.π..
Προφανώς μετά από την δημοσιότητα που πήρε το θέμα αποφασίστηκε η διάθεση ενός μικρού κονδυλίου που επαρκούσε μόνο για τον ελαιοχρωματισμό της προσόψεως του ιστορικού κτιρίου της οδού Ζωσιμαδών. Όπως αποδεικνύεται και από τις φωτογραφίες, το υπόλοιπο κτίριο (και μη ορατό από τους διερχόμενους) εγκαταλείφθηκε στην τύχη του και παραμένει σε αθλία κατάσταση. Με το να πέφτει «στάχτη στα μάτια του κόσμου» δεν λύνονται τα προβλήματα και η ελπίδα για κάτι καλύτερο εξανεμίζεται σιγά – σιγά εδραιώνεται στην κοινωνία των Ιωαννίνων, κάθε μέρα και πιο πολύ, η πεποίθηση περί της αναγκαιότητας άμεσης αλλαγής του τρόπου διοίκησης των Αγαθοεργών.    
Η συνέχιση της διαχείρισης των περιουσιακών στοιχείων του Κληροδοτήματος Ζωσιμά με τις διατάξεις του Κανονισμού του 1926 είναι βέβαιο ότι θα οδηγήσει σταδιακά στην πλήρη απαξίωση και την ακίνητης περιουσίας του Κληροδοτήματος. Δεν είναι δυνατόν να γίνεται η διαχείριση των Εθνικών Κληροδοτημάτων από την ίδια Επιτροπή και με τον ίδιο Κανονισμό που διέπει την λειτουργία των Νεκροταφείων και των Παρεκκλησίων! Κατά την δική μας άποψη ο μόνος τρόπος για την αποκατάσταση της νομιμότητας και της ηθικής και διαχειριστικής τάξης είναι αυτός της αναθεώρησης του Κανονισμού Λειτουργίας των Αγαθοεργών και της πλήρους εναρμόνισης τους με τις διατάξεις της διαθήκης του Νικολάου Ζωσιμά και σύμφωνα με τα όσα αναφέρονται στις διατάξεις του Ν. 4182/2013 περί Εθνικών Κληροδοτημάτων.
Όλοι πλέον γνωρίζουν τις πραγματικές διαστάσεις του προβλήματος και κανείς δεν μπορεί να επικαλεστεί άγνοια. Το Δημοτικό Συμβούλιο Ιωαννίνων συζήτησε το σχετικό αίτημα  της Ένωσης Αποφοίτων Ζωσιμαίας Σχολής και τον Απρίλιο του 2015 αποφάσισε την «συγκρότηση  διαπαραταξιακής επιτροπής η οποία θα παρακολουθεί το θέμα και θα επεξεργάζεται προτάσεις σε στενή συνεργασία με όλες τις εμπλεκόμενες πλευρές». Πέρασαν δύο χρόνια και η Επιτροπή αυτή –όπως ήταν αναμενόμενο- δεν έχει συσταθεί ακόμη! Απευθυνθήκαμε, με δύο επιστολές, στα Αγαθοεργά Καταστήματα ζητώντας την συνεργασία τους και την  από κοινού αντιμετώπιση του προβλήματος. Δεν λάβαμε καμία απάντηση. Τέλος, τον Νοέμβριο του 2016, απευθυνθήκαμε στον αρμόδιο Υπουργό Οικονομικών και το αίτημα μας δεν έχει εξετασθεί ακόμη. Αναμένουμε!
Η δική μας ευθύνη και δυνατότητα περιορίζεται στην ανάδειξη του προβλήματος και στην προβολή του σχετικού αιτήματος. Η ευθύνη λήψης των αποφάσεων και διεκπεραίωσης των καταλλήλων διοικητικών ή διαχειριστικών διαδικασιών βαρύνει αυτούς που είναι αρμόδιοι, θεσμικά και νομικά, για την προστασία των περιουσιακών στοιχείων των Εθνικών Κληροδοτημάτων, την υπηρέτηση των συμφερόντων της πόλης και της κοινωνίας και έμπρακτη απόδοση τιμών στη μνήμη των Εθνικών Ευεργετών.
Και τούτο διότι «...ανδρών αγαθών έργω γενομένων έργω και δηλούσθαι τας τιμάς».

* Ο Αθανάσιος Δάλλας είναι Πρόεδρος Δ.Σ. Ένωσης Αποφοίτων Ζωσιμαίας Σχολής Ιωαννίνων