Να μπει ένα τέλος στην «Οδύσσεια» της Παμβώτιδας!
Τα τελευταία χρόνια σε κάθε επίσκεψή τους στην πόλη μας, αξιωματούχοι του Υπουργείου Περιβάλλοντος, με τελευταίο τον Υπουργό κ. Φάμελο, προβαίνουν σε δηλώσεις και υποσχέσεις για σύντομη υπογραφή του Π.Δ/τος προστασίας της λίμνης Παμβώτιδας.
Είτε από ελλιπή πληροφόρησή τους, για τα αίτια της πολύχρονης καθυστέρησης υπογραφής του Π.Δ., είτε από καλή τους πρόθεση να συμβάλουν στην επίσπευση επίλυσης του προβλήματος, εκτίθενται, διότι οι υποσχέσεις τους παραμένουν ανεκπλήρωτες.
Είναι προφανές ότι το Υπουργείο Περιβάλλοντος δεν προέβη και δεν πρόκειται να προβεί σε σύσταση και υπογραφή του Π.Δ. εάν προηγουμένως δεν αποφανθεί το Συμβούλιο της Επικρατείας (Σ.τ.Ε) για την οριοθέτηση της Παμβώτιδας στις περιοχές Ανατολής – Κατσικά και Περάματος – Αμφιθέας.
Η Επιτροπή οριοθέτησης Αιγιαλού και Παραλίας του Νόμου 2971/2001 με αποφάσεις της είχε οριοθετήσει την υδάτινη έκταση της Λίμνης, μέχρι τα παράνομα τεχνικά αναχώματα και όχι ως όφειλε στα πραγματικά της όρια, που η φύση δημιούργησε πριν χιλιάδες χρόνια.
Ο Σύλλογος Προστασίας Περιβάλλοντος Ιωαννίνων προσέφυγε στο Σ.τ.Ε ζητώντας την ακύρωση των ως άνω παράνομων και καταστρεπτικών για την Παμβώτιδα αποφάσεων της Επιτροπής Αιγιαλού και Παραλίας, που μειώνουν την έκτασή της κατά 5.000 στρέμ. και δημιουργούν συνθήκες οικοπεδοποίησης και οικοδόμησης των όπισθεν των αναχωμάτων υφισταμένων υγροβιότοπων δια της μεθόδου του «μπαζώματος».
Η Λίμνη κινδύνευε να παραμείνει για πάντα κλειστή δεξαμενή ρυπαρών και μολυσμένων υδάτων, το δε λιμναίο οικοσύστημα να οδηγείται σε ολοκληρωτική και μη αναστρέψιμη καταστροφή.
Δυστυχώς, με παρεμβάσεις τους στο ΣτΕ ο πρώην Νομάρχης και σήμερα Περιφερειάρχης κ. Αλέκος Καχριμάνης, ως και ο πρώην Δήμαρχος κ. Φίλιππας Φίλιος, ζήτησαν από το Δικαστήριο την απόρριψη των Προσφυγών του Συλλόγου Περιβάλλοντος, στηρίζοντες της αποφάσεις της Επιτροπής και αυξάνοντες της αναβολές της δίκης.
Οι Προσφυγές του Συλλόγου Προστασίας Περιβάλλοντος για την ακύρωση των αποφάσεων της Επιτροπής εκδικάσθηκαν στις 3 Μαϊου 2017. Αναμένουμε πλέον τις αποφάσεις του Δικαστηρίου, μετά από… 17 αναβολές σε διάστημα 8 ετών.
Για ενημέρωση των συμπολιτών μας αναφέρω τα ακόλουθα:
• Η Διοίκηση, υποκύπτοντας στις επί σειρά ετών διαμαρτυρίες και πιέσεις του Συλλόγου Προστασίας Περιβάλλοντος, του τοπικού τύπου και των πολιτών, για λήψη μέτρων προστασίας της Παμβώτιδας, προέβη το 2001 στη σύνταξη Ειδικής Περιβαλλοντικής Μελέτης για να συνταχθεί Π.Δ.. Το Νομαρχιακό Συμβούλιο Ιωαννίνων εισηγούμενο στο αρμόδιο Υπουργείο την σύνταξη Π.Δ/τος, εξέθεσε τις προτάσεις του και τις προτάσεις των Φορέων.
Δυστυχώς, τα αρμόδια Υπουργεία Γεωργίας (υφυπουργός κ. Αργύρης) και Περιβάλλοντος, αντί Π.Δ. για την προστασία της Παμβώτιδας προέβηκαν το 2003 στην έκδοση Κοινής Υπουργικής Αποφάσεως (ΚΥΑ) περί «Χαρακτηρισμού της χερσαίας και υδάτινης περιοχής της Λίμνης ως περιοχή Οικοανάπτυξης».
Ο Σύλλογος Προστασίας Περιβάλλοντος Ιωαννίνων προσέφυγε στο ΣτΕ γιατί είχε αρνητικές ρυθμίσεις, όπως μείωση της έκτασης της Λίμνης, αποκοπή της επικοινωνίας της με τους υδροβιότοπους και τις πηγές του Μιτσικελίου κ.λ.π.. Το αίτημα του Συλλόγου έγινε δεκτό από το Δικαστήριο και με απόφασή του ακυρώθηκε η πιο πάνω ΚΥΑ.
• Το 2004 συντάχθηκε από την Γ.Γ. Περιφέρειας Ηπείρου το «ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΤΙΚΌ ΣΧΕΔΙΟ ΛΙΜΝΗΣ ΠΑΜΒΩΤΙΔΑΣ» όπου καταγράφονται από ειδικούς επιστήμονες οι καταστροφές του Οικοσυστήματος από τις ανθρώπινες επεμβάσεις, η υφιστάμενη κατάσταση και τα προτεινόμενα μέτρα διαχείρισής της. Ουδέποτε οι διοικούντες τον τόπο μας ενδιαφέρθηκαν να εφαρμόσουν τα προτεινόμενα μέτρα και οδηγίες!
• Το 2009 το Υπουργείο Περιβάλλοντος ( ΥΠΕΚΑ) απέστειλε στους Φορείς της πόλεως Σχέδιο Π.Δ. για διαβούλευση , για την προστασία της Παμβώτιδας. Οι περισσότεροι Φορείς ανταποκρίθηκαν με προτάσεις τους, πλην της Περιφερειακής και Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Κωλυσιεργούσαν επί 3-4 χρόνια την ολοκλήρωση του Σχεδίου Π.Δ., το δε ΥΠΕΚΑ, πιεζόμενο από πολιτικούς κύκλους και παρασκηνιακές παρεμβάσεις, ανασκεύαζε συνεχώς τα διάφορα Π.Δ., καθιστώντας τα ολιγότερο προστατευτικά για την Λίμνη και φιλικά περισσότερο προς οικοδόμηση!
• Το Τεχνικό Επιμελητήριο Ηπείρου (ΤΕ.Ε/ΤΗ) σε έγγραφά του προς το Υπουργείο Περιβάλλοντος και άλλα Υπουργεία, αναφερόμενο στο 5ο και τελευταίο Σχέδιο Π.Δ. του ΥΠΕΚΑ σημειώνει: «Είναι το χειρότερο όλων, διότι όχι μόνο δεν προστατεύει την Λίμνη, αλλά δημιουργεί προϋποθέσεις για την καταπάτηση των υδάτινων εκτάσεων και τον περιορισμό της επιφανείας της. Περιοχές χαρακτηρισμένες ως περιοχές προστασίας της φύσης αντιμετωπίζονται ως οικιστικές περιοχές! Το τμήμα της υδάτινης επιφάνειας της Λίμνης πίσω από το ανάχωμα Αμφιθέας, αναγνωρίζεται ως τμήμα ξηράς, με συνέπεια, εκτός των άλλων, να απομονώνονται οριστικά οι πηγές τροφοδοσίας της Λίμνης».
Αναφέρει επίσης ότι: «Οικονομικά συμφέροντα, πολιτικές σκοπιμότητες, παρασκηνιακές μεθοδεύσεις από ντόπιους παράγοντες, ανεπίσημα και ανυπόγραφα κείμενα, ολιγωρία και καθυστέρηση από την κεντρική διοίκηση του Υπουργείου είχαν ως αποτέλεσμα την παραγωγή ενός Σχεδίου Π.Δ., που μοναδικό στόχο είχε να ισορροπήσει όλα τα παραπάνω αντί να προστατεύσει την Λίμνη και το Οικοσύστημά της».
Το ΤΕΕ/ΤΗ εκθέτοντας τις απόψεις του για Π.Δ. επισημαίνει ότι: «Το Π.Δ. πρέπει να είναι ο Καταστατικός Χάρτης που θα εμπεριέχει τις απολύτως απαραίτητες ενέργειες, πού πρέπει να γίνουν για την επίτευξη του σκοπού που τίθεται, δηλαδή την προστασία των Οικοσυστημάτων και της Φύσης, θέτοντας αυστηρούς και σαφείς κανόνες προστασίας της φύσης και της βιοποικιλότητας σε ένα ευπαθές οικοσύστημα όπως είναι η Παμβώτις».
• Στο προτεινόμενο από την Περιφέρεια Ηπείρου Σχέδιο Π.Δτος που υποβλήθηκε στο Υπουργείο Περιβάλλοντος τον Μάρτιο του 2013, όχι μόνο υιοθετήθηκαν οι προτάσεις του Σχεδίου του ΥΠΕΚΑ, αλλά προστέθηκαν και άκρως καταστρεπτικές προτάσεις της Επιτροπής της Περιφέρειας και του Περιφερειάρχη κ. Καχριμάνη, όπως: 1) Τον περιορισμό της προστατευόμενης περιοχής από τα 300 στα 100 μέτρα.
2) Την μετατροπή παραλίμνιας Ζώνης της πόλεως σε περιοχή δόμησης. 3) Την διατήρηση και συντήρηση των αναχωμάτων. 4) Να μην αναφέρεται στο Π.Δ. ο καθορισμός του Λιμναίου χώρου με βάση το υφιστάμενο υψόμετρο της στάθμης στα 469, 54 μ. κλπ.
• Δυστυχώς και το προτεινόμενο σχέδιο Π.Δ. του Δήμου Ιωαννιτών, επί δημαρχίας κ. Φ. Φίλιου, είναι πιστό αντίγραφο του προτεινόμενου από την Περιφέρεια Ηπείρου σχεδίου Π.Δ.. Αυτό ουδεμία σχέση έχει με την θεσμοθέτηση Π.Δ. με στόχο την διαχείριση και προστασία των ευαίσθητων οικοσυστημάτων της Λίμνης και του Λεκανοπεδίου Ιωαννίνων. Όμως δεν πρέπει να διαφεύγει από τους ενδιαφερομένους ότι το Π.Δ. πριν σταλεί για υπογραφή, υποβάλλεται στο ΣτΕ για έλεγχο.
Οι πολέμιοι της Παμβώτιδας πίστευαν ότι το Υπουργείο Περιβάλλοντος θα υιοθετούσε τις προτάσεις τους και θα μπορούσε να προβεί στην έκδοση και υπογραφή του Π.Δ., γι’ αυτό με διαμαρτυρίες και πολιτικές παρεμβάσεις πίεζαν συνεχώς το υπουργικό περιβάλλον, μη κατανοούντες ότι το Π.Δ. έχει σκοπό την προστασία της Λίμνης και όχι ρυθμίσεις καταστρεπτικές γι’ αυτή! Εξάλλου, το Υπουργείο Πολιτισμού το 1975 είχε ορίσει την εκτός πόλεως προστατευόμενη περιοχή της Λίμνης στα 300 μ. και στην πλευρά της πόλεως στα 100 μ. χαρακτηρίζοντάς την ως «τόπο ιστορικό και ιδιαιτέρου φυσικού κάλους γιατί συνδέεται άρρηκτα με ιστορικές στιγμές και παραδόσεις του νεώτερου Ελληνισμού».
Ελπίζουμε ότι με την απόφαση του ΣτΕ θα προκύψει η οριστική οριοθέτηση της Λίμνης στις επίμαχες περιοχές, θα υπογραφεί το Π.Δ. και η ΟΔΥΣΣΕΙΑ της Παμβώτιδας θα έχει τέλος .
* Ο Αριστείδης Σωτηριάδης είναι τ. Πρόεδρος του Συλλόγου Προστασίας Περιβάλλοντος Ιωαννίνων.
