Οι απόδημοι Πωγωνήσιοι και ο Φιλεκπαιδευτικός Σύλλογος Κων/πολης

- Του ΜΙΧΑΛΗ ΠΑΝΤΟΥΛΑ, Φιλολόγου – Ερευνητή

 Στην εφημερίδα “Πρωινός Λόγος” (φ. 14-15.7.2018) δημοσίευσα κείμενο, που αναφέρεται στη συμβολή των απόδημων Πωγωνησίων στην ίδρυση του ΗΦΣΚ. Ολοκληρώνοντας την παρέμβασή μου στο συγκεκριμένο θέμα με το παρόν άρθρο δίνω στη δημοσιότητα τα στοιχεία που αφορούν τους ιδρυτές του συγκεκριμένου συλλόγου, που κατάγονταν από πόλεις και χωριά του βορειοηπειρωτικού χώρου, καθώς επίσης τους μεγάλους ευεργέτες, τους δωρητές, τα επίτιμα μέλη, τα μέλη των Διαρκών Επιτροπών που είχαν συσταθεί στην υπόψη περιοχή για την υποβοήθηση των σκοπών του ΗΦΣΚ και τα τακτικά μέλη των πρώτων τριών ετών 1872, 1873 και 1874. Υπενθυμίζεται ότι βασικός σκοπός του ΗΦΣΚ ήταν, κυρίως, η ενίσχυση της δημοτικής Ελληνικής εκπαίδευσης στο χώρο της ενιαίας Ηπείρου.

1) Ιδρυτικά μέλη του ΗΦΣΚ
Χριστάκης Ζωγράφος (Κεστοράτες), Κύρος Σπυρίδων (Κεστοράτες), Ν. Δούνδας (Κεστοράτες), Χ.Κ. Κύρου (Κεστοράτες), Χ.Κ. Βασιλείου (Δοξάτες), Γ. Τσάχος (Δοξάτες), Κων. Παπαδόπουλος (Ναγόπουλοι), Σπ. Κων. Μάντσιος (Ναγόπουλοι), Κυριάκος Μπάκουλας (Σαρακίνιστα), Δ. Τσάνης (Σαρακίνιστα), Πέτρος Ι. Κίσκος (Αργυρόκαστον), Ν.Ι. Καραγιαννόπουλος (Δερβιτσάνη), Π. Μπόλος (Γοραντζή), Ι. Καλυβάς (Βουλιαράτες), Ιερεύς Νικόλαος Παπαδόπουλος (Δρυϊνούπολις;), Φ. Μπορνόζη (Δέλβινον), Σπ. Χαρίτος (Νίβανη), Β. Σπυρίδωνος (Μίγγουλη), Σπ. Κάππος (Σέλτση), Χ. Ηλιάδης (Φράσερι), Ν. Λίλιο Παππά (Ποστένιανη).

2) Μεγάλοι Ευεργέτες
Χρηστάκης Ζωγράφος (Κεστοράτες), Κωνσταντίνος Ζάππας (Κ. Λάμποβον).

3) Δωρητές
Κουγιουμζόγλου Αθ. (Αργυρόκαστρον), Φάντη Μαργαρίτης και αδελφοί (Αργυρόκαστρον).

4) Επίτιμα μέλη
Πρώην Οικουμενικός Πατριάρχης Γρηγόριος ΣΤ΄ (Ζερβάτες;).

5) Διαρκείς Επιτροπές
Εν Δρυϊνουπόλει: Μητροπολίτης Δρυϊνουπόλεως Ματθαίος, Ιωάννης Αθ. Βάιας (γιος του Θανάση Βάγια από τη Λέκλη Τεπελενίου), Μαργαρίτης Φάντης, Βασίλειος Βαμίχας, Κων/νος Δίλλιος, Κων/νος Κόνδης.
Εν Βερατίου: Μητροπολίτης Βελεγράδων Άνθιμος, Αναστάσιος Τζίντος, Δ. Καλέας, Ν. Σπύρου, Γ. Στέφας, Λάζαρος Αποστόλου.
Εν Δυρραχίω: Μητροπολίτης Δυρραχίου Βησσαρίων, Κοσμάς ιερεύς και οικονόμος, Ι.Α. Γόδο, Κοσμάς Χριόμου, Νάκιος Κώστο.
Εν Κορυτσά: Μητροπολίτης Κορυτσάς Δωρόθεος, Α.Π. Αρμόδιος, Διαμάντης Ζωγράφος, Χ. Καρμίτσας.
Εν Αχρίδι: Μητροπολίτης Πρεσπών Μελέτιος, Ιω. Κ. Μαργαρίτης, Αναστάσιος Τόσκου, Λέων Παπάς, Πέτρος Πηχιών.

6) Τακτικά μέλη του ΗΦΣΚ τα έτη 1872-73
Αργυρόκαστρον: Αλεξανδρίδης Σπυρίδων, Αλεξίου Νικόλαος, Αναστασίου Δημ., Αντύπας Αντώνιος, Αραβαντινός Γεράσιμος, Αχμέτ Σεφαί Βεΐζ, Γεώργιος Γ. Χρήστος, Ζώτου Γ., Θεοδοσίου Μ., Καλούδης Δημ., Κώνστα Π. Πέτρος, Μιχαήλ Κώτος, Μπίτσιος Δ. Χρήστος, Νεόφυτος Ιερεύς, Ντίνος Δημήτριος, Τζέγκος Ζήσιμος, Τζέγκος Ι. Δημ., Φάντη Μαργ. και Αδελφοί, Χιάσιου Νικόλαος, Χρήστου Τόλης.
Δούβιανη: Αθανασίου Νικόλαος (καταγόμενος από Οδρίτσα και διαμένων στη Δούβιανη).
Κεστοράτες: Τόκου Μάρκος, Χρηστάκης Ζωγράφος.
Μονή Κάμενας: Φίλιππος Αρχιμανδρίτης, ηγούμενος.
Κοινότητες: Δοξατών, Λιμποχόβου, Κεστορατών, Γλύνης, Άνω Επισκοπής, Καλογοραντζής.
Μονές: Δούβιανης, Ραβενίων, Δερβιτσάνης, Βανίστης, Δρυϊάνου, Ζωναρίων, Δρενόβου, Ναγοπούλων, Σπηλαίου, Προφήτου Ηλιού.

7) Τακτικά μέλη του ΗΦΣΚ τα έτη 1873-74
Αγιαντριάς: Βασιλείου Χρήστος, Κωνσταντίνου Σπύρος, Χρήστου Βαγγέλης.
Άγιος Βασίλειος: Πολυμερίδης Χρήστος.
Άνω Επισκοπή: Μπεκίρης Γ. Σπυρίδων.
Αργυρόκαστρον: Αναστασίου Δημήτριος, Ηλίας Αθ. Κωνσταντίνος, Ηλίας Α. Ιωάννης, Γέργης Γ. Χρήστος, Γούλα Αθανάσιος, Δημητρίου Κυριάκος, Ζώτος Ιωάννης, Θεοδοσίου Μάνθος, Καλούδης Δημήτριος, Κεκέζης Δ. Ιωάνν., Κέσκας Ι. Πέτρος, Κότρου Θ. Μιχαήλ, Κουγιουμζόγλου Αθ., Κουγιουμτζόγλους Β. Δημ., Κυριάκη Αν. Μιχαήλ, Κώσια Δημητρίου Γιαννάκης, Κώστα Π. Πέτρος, Λίλης Κ. Γεώργιος, Μιχαήλ Κώτος, Μπετζου Δ. Χρήστος, Νάνου Κώτου Παναγιώτης, Νεόφυτος ιερεύς, Νίκας Κώτος, Νικολάου Βασίλειος, Νότου Παρασκευάς, Ντόνος Δημ. Παπαδόπουλος Δημήτριος, Πατρίκιος Ν.Β., Ράπου Ι. Πολυχρόνης, Τσάγκος Ι. Δημήτριος, Τσάγκος Ζώσιμος (Ζήσεμος), Φάντη Μαργαρίτης και Αδελφοί, Φραγκοράπτης Γιοβάντσος, Χίτσου Νικόλαος, Χρήστου Τόλης.
Βάνιστα: Καρανάτζης Δ. Μαργαρίτης, Καρανάτσιος Δ. Ιωάννης.
Βόδριστα: Δημητρίου Σταύρος.
Βουλιαράτες: Βάμης Β. Νικόλαος, Ζάβας Ζήσος, Ζάρος Στεφ. Γεώργιος, Ζωγράφος Στέφος, Καλύβας Ι. Βασίλειος, Καλύβας Κ. Μηνάς, Καλύβας Δ. Χρήστος, Κούβαρης Θ. Βασίλειος, Λάπας Γεώργιος, Λάπας Ν. Κωνσταντίνος, Λεβέντης Κ.Ι., Λιάτσου Χρ. Θωμάς, Παναγιώτου Νικόλαος, Παπακώστα Ευαγγελή, Στέφανος ιεροδιάκονος, Στόλη Φώτο Πάντος, Τσουκαλάς Δ. Δημήτριος.
Γκιάτη: Ιωάννου Χαράλαμπος, Μπάλλου Μηνά Βασίλειος, Μπέκου Δ. Νικόλαος, Παπαδόπουλος Δημήτριος, Παπαϊωάννου Σπύρος, Παπαθανασίου Χρήστο, Χρήστου Κωνσταντίνος, Χρήστου Αλεξ. Σπύρος.
Γοραντζή: Γεωργίου Ιωάννης, Ζήσου Βασίλειος, Κόντης Σπυρίδων, Κούβαρος Δημήτριος, Κυρίτζης Αθαν., Μπόλος Δημήτριος, Μπόλος Παναγιώτης, Ρήκης Ν. Κώνστας.
Γράψη: Δημητρίου Φώτης, Λούτζης Αναγνώστης, Μπάγκας Νικόλαος, Τερεμέζης Νικόλαος.
Γριάζανη: Ιωάννου Γεώργιος, Σταύρου Σπύρος.
Γορίτσα: Βασιλείου Κωνσταντίνος, Γωρίτσας Κ. Θεόδ.
Δέλβινον: Βαμίχα Χαράλαμπος, Γεωργίου Νικόλαος, Ιωάννου Παναγιώτης, Κοζονίζης Βασίλ., Κόντης Απόστολος, Κόντης Κωνστ., Κόντης Νικόλαος, Μπαμίχας Βασίλειος, Μπαμίχα Μαργαρίτης, Μπορνέζης Φίλιππος.
Δερβιτσάνη: Καραγιαννόπουλος Ι.Ν., Κορκαλόπουλος Ιωάννης, Λίτσιος Κωνσταντίνος, Νικολάου Βασίλειος, Οικονομίδης Ιωάννης.
Δοξάτες: Βασιλείου Κ. Στέφανος, Βασιλείου Κ. Χαράλαμπος, Κέντρου Βασίλειος, Ντρίκας Κότο, Πέσιας Χ. Ιωάννης, Ζέλιο Αναστάσιος, Ζέλιο Χαράλαμπος, Ζέντο Αλ. Ευάγγελος, Τσάχος Ι. Γεώργιος, Τσάχος Ν. Ευάγγελος, Τσομπάνης Ν. Σπύρος, Τσόμπης Α. Γεώργιος.
Δούβιανη: Αθανασίου Νικόλαος (καταγόμενος από Οδρίτσα), Αλεξίου Ζαχαρίας (καταγόμενος από Οδρίτσα), Αναστασίου Κυριάκος, Βαγγέλη Α. Κώνστας, Βεζακίδης Χριστόδουλος, Ζήσου Γεώργιος, Λαμποβιτιάδης Θωμάς, Λαμποβιτιάδης Δ., Λαμποβιτιάδης Ν., Λαμποβιτιάδης Φιλ., Μπορδόνιας Α. Χαράλαμπος, Μπορδόνιας Α. Αποστόλης, Μπορδόνιας Α. Ιωάννης.
Δρόβιανη: Βασιλείου Νικόλαος, Πολίδης Παναγιώτης, Γατζής Δ. Σταύρος, Γκούμα Ιωάννης, Ζάβαλης Χ. Σταύρος, Κόταρης Αθαν., Κούβερης Β. Γρηγόριος, Πετρίδης Πάνος, Μουστάκης Σταύρος, Παπαδόπουλος Αθανάσιος, Παπαδόπουλος Αθανάσιος, Παπαδόπουλος Χρήστος, Πατάρας Α. Στέργιος, Ταταρίδης Θεοδόσιος, Τζαφάρης Αθαν. Θεοδόσιος, Φίλιος Θ. Μηνάς.
Δρυϊνούπολις: Γκούτα Δ. Νικόλαος, Χρήστου Ευαγγέλης.
Επισκοπή (Κάτω): Λίκος Ι. Κυριάκος, Νοτίδη Χριστόδ.
Ερίνδη (Ειρηναίοι): Βαγγελινός Κωνσταντίνος, Δούρος Β. Αθανάσιος, Κότζης Ν. Αθανάσιος, Κυρούσης Αλέκος, Κυρούσης Δημ., Λαδάς Π. Βίκτωρ, Πόγας Βήτος, Σκούρτης Βασίλειος, Στεφάνου Δημήτριος, Τέλιο Ευάγγελος.
Ζέη: Μπήτας Δ. Ιωάννης, Πλάστικα Αθανάσιος, Πρωτόπαπα Κυριάκος, Σουλές Πέτρου Χρήστος.
Κακαβιά: Δημητρίου Ζήσος, Κυρίτσης Αναστ., Χρήστου Ζήσης.
Κεστοράτες: Αναστασίου Χαράλαμπος, Βασιλείου Δημήτριος, Βάσου Σταύρου Νικόλαος, Γκίκας Κ.Δ., Δόκος Δημήτριος, Δούδας Ν., Ζήσης Βασίλειος, Ζωγράφος Χρηστάκης, Ζωγράφου Ευαγγ. Αθανάσιος, Καραπάνου Μαρία, Κούκης Ιωάννης, Κούστης Ι. Γεώργιος, Κύρου Σ. Χρήστος, Κωνσταντίνου Πέτρος, Λούκας Στέφανος, Μπάσιος Κ. Χρήστος, Μπιρόπουλος Κυριάκος, Πετρίδου Ελένη, Σαρακιώτη Β. Αικατερίνη, Σπυρίδης Δ. Κύρος, Σπυρίδωνος Χαρ., Στεφάνου Δόκου Πέτρος, Τζούτσιος Ζ. Κώνστας, Τόκου Μάρκος.
Κορυτσά: Πίντζα Αδελφοί.
Κοσοβίτσα: Γεωργίου Δημήτριος, Ευαγγέλου Πέτρος, Ζαχαριάδης Φ. Ευαγγέλης, Ζαχάρης Ευδ. Βασίλειος, Ντάκας Αθ. Σπυρίδων, Ντούμη Βας., Ντούμης Γ. Ζήσος, Ντούμης Χ. Σταύρος, Πάντος Γ. Σταύρος, Πάντος Δ. Στέφανος, Φιλίππου Δημήτριος.
Λάμποβον (του Σταυρού): Βαγγελή Πέτρος, Βασιλείου Νικόλαος, Ελευθερίου Σπυρ., Καράς Αναστάσιος, Κόκες Μιχαήλ, Μαρούτας Ν. Βασίλειος, Σταύρου Π. Γεώργιος.
Λάμποβον (Άνω + Κάτω): Καλαντζής Χ. Σπυρ. (Α.Λ.), Κωνσταντίνου Πέτρος (Α.Λ.), Οικονόμος παπά Ευάγγελος (Α.Λ.), Παππά Χρήστος Σακελλάριος (Α.Λ.), Πέτρου Γεώργιος (Α.Λ.), Ζάππας Κωνσταντίνος (Κ.Λ.), Κωνσταντινίδης Ιωάννης (Κ.Λ.), Ντίλιος Κων. (Κ.Λ.), Οικονόμου Χρ. Αθαν. (Κ.Λ.).
Λέκλη: Ηλίας Ναούμ.
Λεσνίτσα: Ζήσου Φώτιος, Παππά Ι. Δημητρίου, Τριαντάφυλλος Γ. Χρήστος.
Λιασκοβίκι: Ναζίφης Μέρκο (Μάρκος).
Λιμπόχοβο: Θεμελή Γρηγόριος.
Λόγγος: Βασιλείου Βαγγέλης, Γεωργίου Φώτιος, Ευαγγέλη Ν. Δημ., Τάγκος Β.Ν.
Λουβίνα: Σταύρου Χρήστος.
Μάλτσανη: Γεωργίου Κώστας, Πρίντζης Ιωάννης, Χρήστου Αθανάσιος, Χρήστου Βασίλειος.
Μέλιανη: Θάνου Σωτήριος, Κυριάκου Αναστ., Πέγκου Δημήτριος, Πρώκου Πάνος, Χρήστου Δημήτριος.
Μίγγουλη: Γεωργίου Πέτρος, Γεωργίου Σάββας, Νάνου Κέντρος, Νίκας Ι. Ιωάννης, Παπαδόπουλος Δημήτριος, Σπυρίδων Βασίλειος.
Μουζίνα: Αδαμαντίδης Νικόλαος, Βασιλείου Π. Χατζής, Ζήσου Κυριάκος, Ζήσου Παναγιώτης, Ιερεύς Σταύρος, Κυριάκου Μιχαήλ, Κωνσταντινίδης Ιωάννης, Νικολάου Γεώργιος, Σπύρου Σταύρος, Στεφάνου Παναγιώτης.
Μοσχόπολις: Κουτσακάς Αθαν.
Μουρσί: Πρίφτης Β.Ι. (διδάσκαλος).
Ναγόπουλοι: Αναστασίου Πέτρος, Καράς Γ. Βασίλ., Κυρίτσης Αντώνιος, Κώτση Ευαγγέλη Σπυρ., Μαμές Π. Δημήτριος, Ντέζης Κέντρος, Παπαδόπουλος Δ. Αλέξανδρος, Παπαδόπουλος Δ.Κ., Τζούρας Ν. Βασίλειος.
Νίβανη: Αθανασίου Ιωάννης, Κόντου Ευαγγέλης, Νικολάου Θωμάς, Χαρίτος Στέφανος.
Νόκοβον: Αλέκου Πέτρος, Δογάνης Δ. Κώτος, Ζέκου Δ.Π., Νάστος Νάκιος, Νότης Β. Χρήστος, Πης Σ. Κωνσταντίνος.
Οργένη: Αποστόλου Αγγέλης, Ιωάννου Κωνσταντίνος, Κυριάκου Ηλίας, Κυριάκου Κωνσταντίνος, Κωνσταντίνου Ιωάννης, Μιχάλη Χρ. Θωμά.
Πρεμετή (Νοβοσέλ + Ζέπα): Αθανασίου Πέτρος, Αναστασίου Δημήτριος, Αντωνίου Ιωσήφ, Βασιλείου Μιχαήλ, Βασιλείου Σωτήριος, Δημητρίου Κωνστ., Ευθυμίου Αθανάσιος, Ζήσου Ιωάννης, Ζώτου Πέτρος, Ιωάννου Γρηγόριος, Ιωάννου Νικόλαος, Ιωάννου Παππά Πέτρος, Κωνσταντίνου Αθαν., Κωνσταντίνου Ηλίας, Κωνσταντίνου Στέφ., Λίπα Στέφανος, Μάϊρας Ζώτου Θεοδ., Στεφάνου Δημήτριος, Χρήστου Αναστάσιος.
Ποστένιανη: Βεζούλης Π. Αγγέλης, Βρετός Ιωάννης, Γεωργίου Ιωσήφ, Γεωργίου Π. Αθανάσιος, Δεϊλάνης Κότου Γεώργιος, Δημητρίου Κωνστ., Δρέκου Π. Βασίλειος, Ιωάννου Π. Αγγέλης, Κοτσόλης Βασίλειος, Κοτσόλης Ιωάννης, Μπέλος Γεώργιος, Παζάνης Αναστάσιος, Παππά Α. Νικόλαος, Σύνου Κωνσταντίνος, Συτούνης Κωνσταντίνος, Ζούσια Α. Γεώργιος, Τσάβαρης Γ. Αγγέλης.
Σαρακάτες: Οικονόμου Βασ., Οικονόμου Ζώης.
Σαρακίνιστα: Αλής Δ. Ευαγγέλης, Βασιλείου Τέτης, Βάσου Δημήτριος, Δούκας Στ. Ιωάννης, Ζήσης Πέτρος, Μπάκουλας Β. Νικόλαος, Μπίκος Σταύρου Ευαγγέλης, Μπογάς Β. Μήτρος, Νέτης Μηνάς, Ρεντζόπουλος Π. Αναστάσιος, Σινάνης Κωνσταντίνος, Τσάνης Δημήτριος.
Σελιό: Βινακίδης Β. Αθανάσιος, Κοκκινόπουλος Απόστολος, Μπουκουβάλας Ιωάννης, Παππά Αθανάσιος, Παπά Δημήτριος, Σόκορης Γ. Παναγιώτης.
Σέλτση: Ζέρβας Α. Ιωάννης, Ζέρβας Δημήτριος, Κάππος Δ. Ιωάννης, Κάππος Σπυρίδων, Κάππος Χρ., Κονιόπουλος Γεώργιος, Μιχαήλ Νάνος, Μόλας Δ. Σάββας, Μώνος Β. Κώτος, Στογιάνης Δημήτριος, Σωτηριάδης Αθανάσιος, Σωτηριάδης Ν., Σωτηριάδης Παντελέων.
Σιέπερη: Καρότσος Αλέξιος, Ράσκος Κ. Νικόλαος.
Σωτήρα: Παππά Σταύρου Δημήτριος, Χασάπης Ι. Φώτιος.
Σωφράτικα: Τσας Γ. Θωμάς.
Τρανουσίστα: Μπάλου Κωνσταντίνος.
Τσαρσόβα: Τσίλης Βασίλειος.
Τσεφλίκι: Οικονομίδης Γεώργ.
Φράσιαρι: Ηλιάδης Γρηγόριος, Ηλιάδης Χρήστος, Μιχάλη Χατζή.
Χειμάρρα: μοναχή Άννα, Μπαλίλης Σταύρος.
Χόρμοβον: Κρίκκης Σ. Ιωάνν.
Χοστέβα: Βήτου Δημήτριος, Κωνσταντίνου Στέφ.
Μονές: Αγίας Τριάδος Πέπελης, Ακρορίζης, Βλαχέρνης, Γαρδικίου, Δέματος, Δερβιτσάνης, Δούβιανης, Δρυάνου, Ζωναρίων, Θεοτόκου, Καμένης, Κοσοβίτζης, Ναγοπούλων, Ντρενόβου, Προφήτου Ηλιού, Ραβενίων, Σειρακάτων, Σπηλαίου, Στύλλου, Τριμπουκίου.
Κοινότητες: Άνω Επισκοπής, Βραχογοραντζής, Γλήνης, Λιμποχόβου.

***
ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Στο σχετικό άρθρο μου για τη συμβολή των απόδημων Πωγωνησίων στην ίδρυση του ΗΦΣΚ (εφ. “Πρωινός Λόγος”, φ. 14-15.7.2018) δεν συμπεριλήφθηκε από λάθος το χωριό Μπονζικόν (σ. Ορεινό). Από το συγκεκριμένο χωριό του Πωγωνίου κατάγονταν τα εξής ιδρυτικά μέλη: Γκάτσης Κώνστας, Ευθυμίου Παναγιώτης, Κώστα Νικόλαος, Κωτζόνα Παναγιώτης, Κωτζόνας Ι. Δημήτριος, Μιγδάλη Γεώργιος, Παναγιώτου Νικόλαος, Παπαδόπουλος Μιχαήλ, Χαρίσης Χρήστος.