Οι καταβόθρες του Λεκανοπεδίου και η ανάγκη προστασίας τους!

- Γράφει ο ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΜΑΚΡΗΣ*

Ένα ακόμη σημαντικό έργο υπογράφηκε πρόσφατα με τίτλο «Αποκατάσταση βλαβών από θεομηνίες πλημμύρες - Αναβάθμιση αστικού περιβάλλοντος - Σήμανση για την οδική ασφάλεια και συναφείς παρεμβάσεις που θα απαιτηθούν στο Δήμο Ιωαννιτών» και μπαίνει σε τροχιά υλοποίησης. 

Ένα μέρος από το φυσικό αντικείμενο του έργου, αφορά παρεμβάσεις σε τμήματα του δικτύου αποχέτευσης των όμβριων υδάτων και ειδικά του αποστραγγιστικού δικτύου του Λεκανοπεδίου Ιωαννίνων. Πρόκειται για ειδικές παρεμβάσεις στις καταβόθρες Μπάφρας – Πεδινής – Αμπελιάς, στις οποίες αποστραγγίζει το

τερο νότιο τμήμα του Λεκανοπεδίου Ιωαννίνων.
Οι παρεμβάσεις που αφορούν τον καθαρισμό του αποστραγγιστικού αύλακα ροής και της επιφάνειας των καταβόθρων από τις φυτικές γαίες και την κατασκευή περίφραξης περιμετρικά της εν λόγω περιοχής δεν είναι και τα προαπαιτούμενα άμεσα έργα.
Στα συμπληρωματικά έργα του Σχεδίου Διαχείρισης Λεκανών Απορροής Ηπείρου (EL05) με κωδικό WD05S060 και τίτλο «Έλεγχοι εκπομπής ρύπων - Κατάρτιση κανόνων προστασίας καταβοθρών» αναφέρεται και η περιγραφόμενη Κατάρτιση των κανόνων προστασίας υφιστάμενων ενεργών ή ανενεργών καταβοθρών και ειδικά της πρόληψης των μέτρων, για την απορροή και διάθεση των υγρών αποβλήτων στις καταβόθρες.
Η ροή των επιφανειακών υδάτων, από τα Πολεοδομικά συγκροτήματα Μπάφρας –Πεδινής και περιοχής Νοσοκομείου και Πανεπιστημίου, η ροή των επιφανειακών υδάτων από τις όμορες αγροτικές εκτάσεις, καθώς και η ροη από τμήματα του οδικού άξονα της Εγνατίας και Ιόνιας οδού και του οδικού άξονα της πόλης μας, Ανατολής – Κόμβος Εγνατίας, οδηγείται στις καταβόθρες Μπάφρας - Πεδινής και Αμπελιάς. Προσοχή λοιπόν γιατί, οι καταβόθρες αποστραγγίζουν κλειστές υδρολογικές λεκάνες με πολλές και διαφορετικές δραστηριότητες. Άρα, πρέπει να λαμβάνονται μέτρα για την προστασία και βελτίωση της ποιότητας του νερού που αποστραγγίζουν, καθώς τα νερά αυτά οδηγούνται στον υπόγειο υδροφόρο ορίζοντα.
Οι επιπτώσεις από την συγκεκριμένη αυτή ελεύθερη διείσδυση των νερών χωρίς την κατάλληλη επεξεργασία στο υπέδαφος και στα υπόγεια ύδατα της περιοχής μας είναι σημαντικές. Οι εναλλακτικές τεχνικές παρεμβάσεις για την αντιμετώπιση της ρύπανσης των υδάτων αυτών, με τεχνικές λίμνες για την συγκράτηση των μολυσμένων όμβριων καθώς με τοπικές μονάδες έλεγχου ρύπανσης (Μ.Ε.Ρ.) είναι επιβεβλημένες.
Παραθέτω πιο κάτω απόσπασμα Ημερίδας (Συλλόγου Προστασίας Περιβάλλοντος Ιωαννίνων –ΤΕΕ Ηπείρου – Τμήμα Βιολογικών Εφαρμογών Π.Ι.- κλπ ) για τις Νέες τεχνολογίες στη διαχείριση όμβριων υδάτων για την προστασία οικολογικά Ευαίσθητων περιοχών. Η εκδήλωση έγινε στα Ιωάννινα, στις 04-06-2013 στο πλαίσιο των δράσεων για την Παγκόσμια Ημέρα Περιβάλλοντος:
Eναλλακτικές Τεχνικές
Η καλύτερη απόδοση επιτυγχάνεται με εναλλακτικές φυσικές διαμορφώσεις όπως λεκάνες συγκράτησης, φίλτρανσης, εκτόνωσης, υπεδάφιες δεξαμενές συγκέντρωσης ομβρίων κλπ.
Τα παραπάνω έργα διαστασιολογούνται με μοντέρνες επιστημονικές μεθόδους που σκοπεύουν σε:
1. Δημιουργία όγκων προσωρινής ρύθμισης και μετριασμού του ΣΟΚ του αποδέκτη από ένα νέο έργο (προδιαγραφές, νόρμες).
2. Διατήρηση σε κάθε βροχή μιας παροχής ανεκτής και ελεγχόμενης κατάντη ως συνέχεια της αρχικής φυσικής παροχής μιας ζώνης πριν από τα έργα.
3. Εξασφάλιση αποδεκτών ρυπαντικών φορτίων στην έξοδο κάθε νέου έργου τέτοιων που να μην θίγουν με την αλλαγή το περιβάλλον.
Με προδιαγραφές και μεθοδολογία που πρέπει να συντάξει η αρμόδια Υπηρεσία -Φορέας Διαχείρισης ή Δ/νση Υδάτων- βασιζόμενη σε πλούσια Ευρωπαϊκή βιβλιογραφία και προσαρμοσμένη στα Ελληνικά κλιματικά χαρακτηριστικά μπορεί να γίνεται ο έλεγχος των νέων έργων αλλά και οι διορθωτικές επεμβάσεις στα υφιστάμενα όταν διαπιστώνεται σημαντική επιβάρυνση. Ήδη με τις μελέτες διαχείρισης αλλά και τα σχέδια ελέγχου επικινδυνότητας που είναι σε εξέλιξη σε όλη την Ευρωπαϊκή Ένωση το θέμα οδηγείται σε νέα συστήματα αντιμετώπισης.
Αποτέλεσμα: Μείωση σε μεγάλο βαθμό της έκθεσης σε κίνδυνο πλημμύρας και παράλληλος έλεγχος ρύπανσης των υφιστάμενων αποδεκτών ή η μείωση της επιβάρυνσης από υφιστάμενα έργα.

* Ο Δημήτρης Μακρής είναι Πολιτικός Μηχανικός Τ.Ε., με ειδίκευση σε έργα εγγείων βελτιώσεων.