Η τουριστική ανάπτυξη της πόλης μας…

Άλλοτε ο τουρισμός αντιμετωπίζονταν μόνο ως εργαλείο για την απόκτηση συναλλάγματος. Σήμερα θεωρείται από όλους ως μοχλός ανάπτυξης. Ειδικότερα για την πόλη μας που τώρα, με τις δυο οδικές αρτηρίες, την Ιόνιο και την Εγνατία οδό, αναβαθμίστηκε σε σημαντικό κόμβο, πέραν των άλλων πλεονεκτημάτων της, η διαχείριση των μνημείων που μαρτυρούν το παρελθόν, όπως ιστορικοί οικισμοί, κάστρα, ιστορικά σπίτια, αρχαία θέατρα, θεματικά πάρκα, μουσεία, σπήλαια, ιστορικά μνημεία και τόποι λατρείας πολλών θρησκειών, μπορούν να αποβούν πηγή εσόδων, αλλά και κήρυκας ειρήνης και συμφιλίωσης των λαών. Μόνο που η δυναμική αυτού του τουριστικού ρεύματος δεν είναι θέμα αυτόματου πιλότου. Αντίθετα, απαιτεί σχεδιασμό σε βάθος χρόνου, ολοκληρωμένα προγράμματα τουριστικής αναβάθμισης με αντίστοιχη εκπαίδευση των εμπλεκόμενων φορέων. Κυρίως όμως απαιτεί μια γενικότερη συστράτευση όλων των πολιτών με έμφαση στη νοοτροπία ομάδας στο πλαίσιο της οποίας η ατομική προβολή και η προάσπιση προσωπικών ή και συντεχνιακών συμφερόντων θα γίνεται στο πλαίσιο της συλλογικής προσπάθειας και όχι σε βάρος αυτής.
Πρόκειται για μια εξαιρετικά εύθραυστη ισορροπία. Καθώς, η πολύ θετική εντύπωση που μπορεί να αποκομίσει ο επισκέπτης, μπορεί ανά πάσα στιγμή να καταστραφεί: Από την απρεπή συμπεριφορά κάποιου. Από τις λακούβες των δρόμων, από τα ξηλωμένα πεζοδρόμια, από τους σωρούς σκουπιδιών που μένουν αδικαιολόγητα έκθετα, από τις αδικαιολόγητα υψηλές τιμές των υπηρεσιών κ.ά.π. Μη λησμονούμε ότι ο πολιτιστικός τουρισμός είναι, δυστυχώς, η μόνη μας «βαριά βιομηχανία». Από την οποία μπορούν να προκύψουν έσοδα, που σε τελική ανάλυση θα διαχυθούν στο σύνολο της οικονομίας του δήμου. Και από τη διάχυση αυτή ή όλοι κερδίζουμε ή όλοι χάνουμε.
Με στόχο, μάλιστα, τη διεύρυνση της τουριστικής περιόδου σε 12/μηνη βάση, θα πρέπει να καταβληθεί από όλους κάθε δυνατή προσπάθεια ώστε αυτή η πλουτοπαραγωγική πηγή να επιτύχει. Παλαιότερα θεωρούσαμε ότι και μόνη της η επιλεκτική προβολή των φυσικών καλλονών της περιοχής μας ήταν αρκετή για την προσέλευση επισκεπτών. Η προβολή αυτή πάντα είναι χρήσιμη. Δεν αρκεί όμως. Είναι αδήριτη ανάγκη συνεπώς να καταφύγουμε στον συνδυασμό της φυσικής ομορφιάς με την πολιτιστική κληρονομιά. Διαθέτουμε ως χώρα μια μοναδική πολιτιστική κληρονομιά, αλλά και ως δήμος βρισκόμαστε δίπλα στην αρχαία Δωδώνη και επίσης δίπλα στους παραδοσιακούς οικισμούς των Ζαγοροχωρίων και των Τζουμέρκων και όχι μόνο. Το κάστρο της πόλης μας με το Ίτς Καλέ, το νησί με τα μοναστήρια του, το Σπήλαιο Περάματος, ο αρχαιολογικός χώρος της Καστρίτσας είναι μεταξύ των σημαντικών σημείων αναφοράς για την πόλη μας.
Επιπλέον όμως ας έχουμε στο νου μας ότι η αναβάθμιση του τουρισμού της περιοχής μας καθώς και η διάρκεια και η βιωσιμότητά του συνδέονται με την υιοθέτηση εναλλακτικών μορφών τουρισμού, όπως ο θρησκευτικός, και συνεδριακός τουρισμός, εκδηλώσεις σε επισκέψιμους παραγωγικούς φορείς (οινοποιία, τυροκομεία), η διοργάνωση αθλητικών, ψυχαγωγικών και άλλων εκδηλώσεων, εθνικής ή και διεθνούς εμβέλειας, η ανάπτυξη ηλεκτρονικών μέσων πλοήγησης στους μνημειακούς τόπους και στο ιστορικό πλαίσιό τους. Η ανάπτυξη του συνεδριακού τουρισμού έχει ξεχωριστή σημασία για την επιτυχία του εγχειρήματος της τουριστικής αναβάθμισης της πόλης μας και της ευρύτερης περιοχής. Η συνεργασία του Δήμου και των αρμόδιων υπηρεσιών του με το Πανεπιστήμιο και τις δομές του, αλλά και τους παραγωγικούς φορείς της περιοχής (επιμελητήρια, επαγγελματικές ενώσεις, κ.λπ.) είναι καθοριστικής σημασίας για την ευόδωση αυτού του στόχου.
Ο αγροτοτουρισμός επίσης, σωστά σχεδιασμένος, μπορεί να αποτελέσει ένα από τα πιο αποτελεσματικά εργαλεία για την ανάδειξη της πολιτιστικής ταυτότητας του τόπου μας. Η επιδότηση επίσης έργων υποδομής, όπως αθλητικές εγκαταστάσεις, συνεδριακά κέντρα, θεματικά πάρκα κλπ μπορούν να συμβάλλουν επίσης στην επιμήκυνση της τουριστικής περιόδου. Παράλληλα, είναι απαραίτητη η αξιοποίηση όλων των δυνατοτήτων της τουριστικής προβολής της πόλης με μία πολιτική εξωστρέφειας, με τη διοργάνωση εκδηλώσεων πανελλήνιας και γιατί όχι πανευρωπαϊκής εμβέλειας, με τη διοργάνωση φεστιβάλ και αθλητικών διοργανώσεων που να αποτελέσουν θεσμούς με διάρκεια, έμπνευση και ενεργητική συμμετοχή των πολιτών και φορέων της περιοχής και την αξιοποίηση του πολιτιστικού δυναμικού της πόλης αλλά και της διασποράς. Η αξιοποίηση της σύγχρονης τεχνολογίας μπορεί να βοηθήσει τόσο την τουριστική προβολή της πόλης, όσο και στην ενημέρωση των πολιτών για τα δρώμενα.
Χρήσιμα επίσης μπορούν να αποδειχτούν ερωτηματολόγια και συνεντεύξεις τουριστών σχετικά με την ποιότητα των παρεχομένων υπηρεσιών. Καθώς και η ανάλογη ενημέρωση του κοινού της τοπικής κοινωνίας, ώστε και αυτή να αποτελεί αρωγό και όχι τροχοπέδη στις προσπάθειες των τουριστικών φορέων. Σημαντικό επίσης είναι οι τοπικοί φορείς (ενώσεις ξενοδοχείων, εμπορικό και βιομηχανικό επιμελητήριο) να ενώσουν τις δυνάμεις τους για τη συλλογική αναβάθμιση των τουριστικών υπηρεσιών. Η αύξηση του αριθμού των διανυκτερεύσεων στην πόλη οφείλει να είναι πρωταρχικός στόχος, απαιτεί όμως ένα ολοκληρωμένο πρόγραμμα διαχείρισης του χρόνου παραμονής των επισκεπτών στην πόλη, ανάλογα με τα ενδιαφέροντά τους, δηλαδή πολλαπλές εναλλακτικές προτάσεις κοστολογημένες και οριοθετημένες στο χώρο και χρόνο.
Συμπερασματικά, θα λέγαμε ότι οι γενικοί στόχοι για την τουριστική ανάπτυξη είναι:
- Η παροχή υψηλού επιπέδου υπηρεσιών, ώστε να διασφαλιστεί η επανάληψη της επίσκεψης
- Η αναβάθμιση των παράλληλων μορφών τουρισμού, ώστε να αυξηθεί η επισκεψιμότητα
- Η δημιουργία κατάλληλων τουριστικών υποδομών και η βελτίωση των συνθηκών διαμονής που να εξασφαλίζουν μία άνετη και ασφαλή παραμονή και η
- κατάλληλη εκπαίδευση και αγωγή συμπεριφοράς των επαγγελματιών που παρέχουν τουριστικές υπηρεσίες, αλλά και της κοινωνίας υποδοχών.
* * *
Από τα παραπάνω και εξαιρετικά συνοπτικά προκύπτει με διαύγεια κρυστάλλου ότι ο τουρισμός, η «βαριά πλέον βιομηχανία μας», δεν είναι υπόθεση κάποιων λίγων αρμοδίων και ό,τι βρέξει ας κατεβάσει. Είναι υπόθεση όλων μας ως δημότες. Και ανάλογα θα επιτύχει ή όχι, μόνον αν συστοιχήσουμε προς την κατεύθυνση αυτή τις ανάλογες και νέες συμπεριφορές μας. Πράγματι υπάρχουν στάσεις και συμπεριφορές που τις αντιλαμβανόμαστε ως ασήμαντες και επουσιώδεις λεπτομέρειες, που ωστόσο πολλές φορές συνδέονται αποφασιστικά με το όλον το οποίο και καθορίζουν. Ο τουρισμός είναι υπόθεση όλων μας. Και ένα βήμα προς την κατεύθυνση αυτή είναι βήμα προόδου.
ΜΩΫΣΗΣ ΕΛΙΣΑΦ