Η σφραγίδα του ελληνικού Σώματος των Γαριβαλδινών…
l Στη συλλογή του Μουσείου Αλή πασά και Επαναστατικής Περιόδου των Ελλήνων προστέθηκε, προσφάτως, ένα σπάνιο ιστορικό κειμήλιο. Πρόκειται για τη σφραγίδα του εθελοντικού ελληνικού Σώματος των Γαριβαλδινών που συγκρότησε, το 1912, ο Ζακύνθιος βουλευτής και Πρόεδρος της Βουλής των Ελλήνων Αλέξανδρος Ρώμας. Ο Αλέξανδρος Ρώμας υπήρξε λοχαγός του εθελοντικού ιταλικού Σώματος των Γαριβαλδινών από την περίοδο του ελληνοτουρκικού πολέμου του 1897.
Το συγκεκριμένο ιστορικό τεκμήριο περιήλθε στη συλλογή του Μουσειακού Συγκροτήματος Νήσου Ιωαννίνων χάρη στις πολύχρονες προσπάθειες του διευθυντή του και συλλέκτη Φώτη Ραπακούση, προέρχεται δε από ιδιωτική συλλογή των Ιωαννίνων.
Τον ευχαριστώ από καρδιάς για την άδεια φωτογράφησης και δημοσιοποίησής του με την ευκαιρία της 106ης επετείου από τη μάχη του Δρίσκου (26-28/11/1912), στην οποία πρωταγωνίστησε και έπεσε μαχόμενος για την ελευθερία της Ηπείρου ο Κερκυραίος ποιητής και βουλευτής Λορέντζος Μαβίλης (28-11-1912).
Το εθελοντικό ιταλικό Σώμα των Γαριβαλδινών ιδρύθηκε το 1862 από το θερμό Ιταλό πατριώτη Τζιουζέπε Γκαριμπάλντι, εξού και η ονομασία του. Βασική καταστατική αρχή των Γαριβαλδινών ήταν η από κοινού συμπόρευσή τους με όσους αγωνίζονταν για την κατάκτηση της ελευθερίας. Το σώμα αυτό έφερε κατά καιρούς διάφορες ονομασίες. Άλλοτε ονομάζονταν Φάλαγγα Γαριβαλδινών και άλλοτε Τάγμα ή Σώμα Γαριβαλδινών. Τα μέλη του έφεραν, ακόμη, την ονομασία «ερυθροχίτωνες», από το χρώμα του χιτωνίου που φορούσαν.
Κατά τον ελληνοτουρκικό πόλεμο του 1897 ο γιος του Τζιουζέπε Γκαριμπάλντι, Ριτσιότο Γκαριμπάλντι, έσπευσε στο πλευρό των Ελλήνων με 300 άνδρες, έλαβε δε μέρος στη μάχη του Δομοκού (6-5-1897). Το 1912 το Σώμα των Γαριβαλδινών, υπό την ηγεσία των αδελφών Ριτσιότο και Πιπίνο Γκαριμπάλντι, ενώθηκε με τους Έλληνες εθελοντές του Αλέξανδρου Ρώμα αγωνιζόμενοι για την ελευθερία της Δυτικής Μακεδονίας και της Ηπείρου.
Στη μάχη του Δρίσκου Ιωαννίνων, όπου οι Γαριβαλδινοί πρωτοστάτησαν, συμμετείχαν με 800 άνδρες, τρία πολυβόλα και ελάχιστα πυρομαχικά. Αντιστάθηκαν με σθένος και ηρωισμό κατά δεκαπλασίων τουρκικών δυνάμεων με δέκα πυροβόλα και άφθονα πολεμικά εφόδια. Η τύχη τους ήταν προδιαγεγραμμένη. Στο Δρίσκο οι Γαριβαλδινοί μπορεί να έχασαν μία μάχη, κέρδισαν όμως την εθνική ευγνωμοσύνη και την αιώνια δόξα.
Δύο χρόνια αργότερα, το 1914, το εθελοντικό ελληνικό Σώμα των Γαριβαλδινών, υπό τον Αλέξανδρο Ρώμα, έθεσε τις δυνάμεις του στη διάθεση της προσωρινής κυβέρνησης της Βορείου Ηπείρου, με πρωθυπουργό το Γεώργιο Ζωγράφο, στον αγώνα της ανακηρυχθείσας «ΑΥΤΟΝΟΜΟΥ ΠΟΛΙΤΕΙΑΣ» προς απελευθέρωση του συνόλου του Ηπειρωτικού χώρου.
ΜΙΧΑΛΗΣ ΠΑΝΤΟΥΛΑΣ
