Aς ξεκαθαρίσουμε πρώτα σε ποιον ανήκει η Παμβώτιδα!
Κατά καιρούς οι πολίτες των Ιωαννίνων ενημερώνονται ότι γίνονται πολλές συνεργασίες για την λίμνη Παμβώτιδα. Γίνονται ενέργειες για τον υγρό στίβο της, γίνονται αγώνες για την σωτηρία της, αναζητούνται σχέδια δράσης και όλα αυτά για το καλό της.
Σωστά και καλά όλα αυτά, όμως νομίζω ότι εδώ και πολλά χρόνια γίνονται τα ίδια και η λίμνη μας δεν είδε κανένα όφελος, αλλά, δυστυχώς, πάει συνέχεια προς το χειρότερο.
Για να βάλουμε τα πράγματα σε μια σειρά σχετικά με την Παμβώτιδα, πρέπει εμείς, οι πολίτες της περιοχής της, να γνωρίζουμε σε ποιον ανήκει. Έτσι ώστε να καταλάβουμε, ποιος είναι υποχρεωμένος να κάνει τα απαραίτητα και αρμόδια για να επιτευχθούν οι οποιοιδήποτε σκοποί.
Προς το παρόν, θέτω το ερώτημα, σε ποιον ανήκει η λίμνη; Η πρώτη νομική διατύπωση που έγινε με το άρθρο 15 του από 21.6.1837 νόμου «Περί διακρίσεως κτημάτων» αναφέρει τα εξής: «Αι οδοί και αγυαί, αι διατηρούμεναι μ΄ έξοδα του δημόσιου Ταμείου, οι δυνάμενοι να καταστηθώσι πλευστοί ποταμοί με τας όχθας των, οι αιγιαλοί, οι λιμένες, οι όρμοι (rades) και εν γένει όλα τα μέρη της Επικράτειας, όσα δεν δύνανται να γενώσιν ιδιοκτησία ιδιωτική, θεωρούνται ως κτήματα δημόσια». Στην μετέπειτα νομολογία από την αναφορά των ορισμών, δημόσιο κτήμα είναι κάθε κτήμα που ανήκει κατά πλήρες δικαίωμα κυριότητος στο Δημόσιο, είτε με τη μορφή της δημόσιας κτήσης είτε με τη μορφή της ιδιωτικής. Επίσης, για τα δικαιώματα του Δημοσίου επί ακινήτου ισχύει ο γενικός κανόνας: «παν πράγμα μη ανήκον εις έτερον ανήκει εις το Δημόσιο» και αυτό σημαίνει ότι: Τα κοινόχρηστα πράγματα εφόσον δεν ανήκουν στον Δήμο ή τέως Κοινότητα, ή ο νόμος δεν ορίζει διαφορετικά, ανήκουν στο Δημόσιο (Δημόσια κτήση).
Στον νόμο 2971/20001 «Αιγιαλός, παραλία και άλλες διατάξεις», δεν δίδεται ο ορισμός των μεγάλων λιμνών και των πλεύσιμων ποταμών, καθώς μεγάλες λίμνες νοούνται οι σχηματιζόμενες από την εκβολή παντοτινών ροών καθώς τέτοιες είναι και οι περισσότερες. Αναφέρεται όμως ότι ο αιγιαλός, η όχθη και η παραλία των θαλασσών και λιμνών, οι μεγάλες λίμνες κλπ., αποτελούν κοινόχρηστη δημόσια περιουσία και υπάγονται στην αρμοδιότητα του Υπουργείου Οικονομικών. Στο αναφερόμενο υπουργείο υπάγεται και το τμήμα της διαχείρισης της Δημόσιας Περιουσίας και στα γενικά στοιχεία Δημοσίων Κτημάτων και Δημόσιας Περιουσίας αναφέρεται ότι, στις κατηγορίες των δημοσίων κτημάτων, υπάγονται τα εκτός συναλλαγής (Δημόσια κτήση), που είναι τα κοινής χρήσεως ή Κοινόχρηστα, όπως ο Αιγιαλός, οι κοίτες πάντοτε ρεόντων υδάτων, οι όχθες πλευσίμων ποταμών, οι μεγάλες λίμνες και οι όχθες τους, οι δρόμοι, πλατείες, πεζοδρόμια, κήποι, άλση κ.λ.π.. Αυτά δεν μπορεί ν’ ανήκουν στην κυριότητα ιδιωτών, ΝΠΔΔ και ΟΤΑ, στους οποίους μπορεί να παραχωρηθεί µόνο δικαίωμα χρήσης µε την προϋπόθεση της µη αναίρεσης του κοινόχρηστου χαρακτήρα τους.
Από αυτά τα λίγα, μπορούμε να συμπεράνουμε ότι ο αιγιαλός, η όχθη και η παραλία των θαλασσών και λιμνών, οι μεγάλες λίμνες κλπ., αποτελούν κοινόχρηστη δημόσια περιουσία. Κάτι τέτοιο νομίζω, ισχύει και για την λίμνη μας και κατά την ταπεινή μου γνώμη, σύμφωνα με τα αναφερόμενα, είναι κοινόχρηστο δημόσιο κτήμα. Η έκτασή της που περικλείεται από την διαμορφούμενη ισοϋψή καμπύλη στο υψόμετρο 469,54 και περιλαμβάνει την λίμνη (υγρό στοιχείο) με την όχθη της, αποτελεί λοιπόν ένα κοινόχρηστο δημόσιο κτήμα εμβαδού περίπου 22,0 τετραγωνικών χιλιομέτρων και ανήκει στο ελληνικό δημόσιο.
Ξεκαθαρίζοντας αυτό, θα βάλουμε και μια τάξη στις ευθύνες που απορρέουν από την αρμοδιότητα της ιδιοκτησίας και λειτουργίας της. Θα δούμε ποιος είναι αρμόδιος για τη φροντίδα της, και τι σχέδια πρέπει να γίνουν. Άσχετα σε ποιον ανήκει η Παμβώτιδα, ωστόσο, έχουμε υποχρέωση όλοι να αγωνιζόμαστε για να την προστατεύουμε.
* Ο Δημήτρης Μακρής είναι Πολιτικός Μηχανικός Τ.Ε. με ειδίκευση σε θέματα εγγείων βελτιώσεων και υδραυλικών έργων υποδομής.
