Να τιμήσουμε την Ευεργεσία και τη Λογιοσύνη...

Σε όποιο μέρος της Ελλάδας αν βρεθεί Γιαννιώτης και δηλώσει τον τόπο της καταγωγής του ο συνομιλητής αυθόρμητα και με αίσθημα θαυμασμού θυμίζει ότι η πόλη μας είναι πατρίδα των Μεγάλων Ευεργετών. Αυτόν τον θαυμασμό των άλλων άραγε εμείς εδώ στα Γιάννενα τον βιώνουμε και πώς τον δείχνουμε εμπράκτως;
Πολλές φορές φανερώνουμε μια στάση αδιαφορίας, άγνοιας ή ακόμα και λησμονιάς. Ίσως η λήθη να έχει ριζώσει στη νοοτροπία μας και να ξεχνάμε ότι οι Εθνικοί μας Ευεργέτες συντέλεσαν με την προσφορά τους να διατηρηθεί στα χρόνια του Οθωμανικού ζυγού η ελληνική ταυτότητα, η κοινωνική συνοχή και η οικονομική ανάπτυξη των ραγιάδων προγόνων μας.
Θεωρώ, λοιπόν, πως η πόλη μας ως τα τώρα δεν έχει δείξει την πρέπουσα αναγνώριση και την επιβαλλόμενη τιμή στους Ευεργέτες μας και τους Λογίους μας. Ενώ θα έπρεπε οι Ευεργέτες και οι Λόγιοι του τόπου μας να λειτουργούν ως το σύμβολο της πόλης, ως το στίγμα της ταυτότητας όλων μας. Ευτυχώς μένουν όρθια εδώ στα Γιάννενα τα ιδρύματά τους για να μας θυμίζουν ότι κάποιοι πρόγονοί μας αφιέρωσαν όλο τον κόπο τους και αξιοποίησαν το πνεύμα τους για να μπορούν οι Γιαννιώτες να μαθαίνουν γράμματα, να στηρίζονται οικονομικά, να βρίσκουν καταφύγιο για την προστασία της υγείας τους και για τόσες άλλες κοινωνικές ανάγκες, ατομικές και συλλογικές.
Μια απλή αναφορά των όσων ακόμα μας θωρούν ακίνητα αρκεί για να ξυπνάει μέσα μας η ιερή και η πατριωτική υποχρέωση προς τους Ευεργέτες: Ζωσιμαία Σχολή, Ζωσιμαία Παιδαγωγική Ακαδημία, Σχολές Γεωργίου Σταύρου, Νοσοκομείο Χατζηκώστα, Ζωσιμαία Βιβλιοθήκη, Καπλάνειος Σχολή, Αρσάκειο και πολλά άλλα!
Και η ευθύνη όλων μας καθίσταται δυσθεώρητη, αν σκεφτούμε τι άφησαν στην Αθήνα οι δικοί μας Ευεργέτες για να στηρίξουν το νεοελληνικό κράτος και να μπορέσει να ακολουθήσει τον ευρωπαϊκό δρόμο. Ενδεικτικά και μόνο ας θυμηθούμε: Ζάπειο Μέγαρο, Ακαδημία, Καποδιστριακό Παν/μιο, Εθνική Βιβλιοθήκη, Αρσάκειο, Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο, Αστεροσκοπείο, Παναθηναϊκό Στάδιο, η Σχολή Ευελπίδων, η Γεννάδιος Βιβλιοθήκη, το Θωρηκτό Αβέρωφ, το Μαράσλειο Διδασκαλείο, το Αρχαιολογικό Μουσείο Αθηνών, κ.α.
Πολλές φορές ως τώρα φορείς της πόλης και πρόσωπα με κείμενά τους έχουν ζητήσει από τις Δημοτικές Αρχές να στήσουν ένα Μνημείο Ευεργετών και Λογίων στην κεντρική πλατεία της πόλης ώστε έτσι να αποδίδεται αιωνίως η πρέπουσα τιμή και να γίνει το σύμβολο της πόλης, με ό,τι αυτό θα σημαίνει ως υποχρέωση της Πολιτείας προς τα Γιάννενα και ως κίνητρο αρετής για όλους και προπαντός για τους νέους μας.
Δυστυχώς η τελευταία Δημοτική Αρχή των Ιωαννίνων σιώπησε παντελώς για τους Ευεργέτες και κάθε υπόμνηση συμπολιτών την οδήγησε στον κάλαθο της αμνησίας. Οι προηγούμενοι δήμαρχοι με ποικίλες δράσεις είχαν δείξει ότι και σέβονταν την προσφορά και νιάζονταν για τη διαχείριση των δωρεών τους.
Φαίνεται όμως ότι ήρθε η ώρα και ο Δήμος μας να επιτελέσει το καθήκον του. Πληροφορίες λένε ότι η νέα Δημοτική Αρχή σκέφτεται πώς θα προχωρήσει στην ανέγερση του Μνημείου των Ευεργετών και Λογίων των Ιωαννίνων σε περίοπτη θέση της κεντρικής πλατείας. Επιτέλους να υπάρξει μια έμπρακτη συλλογική μνήμη της Ευεργεσίας και της Λογιοσύνης. Και είμαι βέβαιος ότι με την συνδρομή διαλεχτών καλλιτεχνών της πόλης μας, όπως για παράδειγμα ο κ. Παπαγιάννης, θα προκύψει ένα έργο αντάξιο της προσφοράς των Ευεργετών και των Δασκάλων του Γένους μας.
Και να έχουμε όλοι οι Γιαννιώτες υπόψη μας ότι στην πλάκα του τάφου του Ζώη Καπλάνη, στη Μονή Ντονσκόι Μόσχας, οι γνωστοί του έχουν γράψει: «Έδωσε τα πάντα για τους άλλους και τίποτε για τον εαυτό του»!
ΧΑΡΗΣ ΛΕΟΝΤΑΡΗΣ