Ένας μόνο ο δρόμος για τα Κληροδοτήματα Ιωαννίνων!

Με δύο άρθρα του στην εφημερίδα («Πρωινός Λόγος» 28 - 4-2020) ο συμπατριώτης μας δικηγόρος στην Αθήνα Μιχάλης Μαρτσέκης, παίρνοντας αφορμή, όπως γράφει, από το Ζάππειο Κληροδότημα, υποστηρίζει πως ο μόνος δρόμος για τα Κληροδοτήματα των Ιωαννίνων είναι το Εφετείο Ιωαννίνων. Θα ήθελα αρχικά να επισημάνω πως ανάμεσα στις δυο περιπτώσεις δεν υπάρχει καμιά απολύτως σχέση.

Στην περίπτωση του Ζαππείου κάποιοι αετονύχηδες ζητούσαν να αλλάξουν το σκοπό της διαθήκης των Ζαππαίων, που, κατά τη γνώμη τους, δεν μπορούσε, με το σημερινό καθεστώς να εκπληρωθεί και προσέφυγαν στο Εφετείο που είναι αρμόδιο σε τέτοιες περιπτώσεις.
Στην περίπτωση όμως των Κληροδοτημάτων Ιωαννίνων, κάποιοι άλλοι αετονύχηδες, οι Μητροπολίτες Ιωαννίνων, από το 1926, με διατάγματα της δικτατορίας του Παγκάλου που κυρώθηκαν με τον Α.Ν.2039/1939 του Μεταξά, εξαίρεσαν το νομό Ιωαννίνων από τις διατάξεις του νόμου 2508/1920 του Ελευθέριου Βενιζέλου, με τον οποίο καταργήθηκε το καθεστώς της Τουρκοκρατίας στις λεγόμενες Νέες Χώρες, ανάμεσα στις οποίες είναι και η Ήπειρος. Το αντισυνταγματικό αυτό καθεστώς των δυο διδακτοριών καταργήθηκε με τρία Συντάγματα που ακολούθησαν (του 1927, του 1952 και του 1975) και με το νόμο 1473/1984 (άρθρα 37 και 47).
Ούτε όμως τα Συντάγματα εφαρμόστηκαν ούτε ο νόμος. Έτσι, όλα αυτά τα χρόνια της λεγόμενης μεταπολίτευσης το καθεστώς των Κληροδοτημάτων Ιωαννίνων εξακολούθησε να λειτουργεί αντισυνταγματικά και παράνομα, χωρίς να ελέγχεται από το Κράτος και χωρίς να δίνει λόγο σε κανέναν. Και σαν να μην έφτανε αυτό το έγκλημα σε βάρος των περιουσιών των Ευεργετών μας, ήρθε, το 2013, η τρικομματική Κυβέρνηση Σαμαρά, Βενιζέλου και Κουβέλη, κατάργησε με το αρχικό νομοσχέδιο Περί Κοινωφελών Περιουσιών, αυτό το καθεστώς, το ανάρτησε στο διαδίκτυο για διαβούλευση και επρόκειτο να το φέρει ση Βουλή για ψήφιση.
Στο μεταξύ, αποχώρησε από την Κυβέρνηση το κόμμα του Κουβέλη. Μόλις το νομοσχέδιο έγινε γνωστό, έγιναν οι γνωστές και από το παρελθόν παρασκηνιακές παρεμβάσεις στον Σαμαρά και στο Βενιζέλο οι οποίοι υποχώρησαν. Έδωσαν εντολή στον τότε Αναπληρωτή Υπουργό Οικονομικών -και σημερινό Υπουργό- Χρήστο Σταϊκούρα να αλλάξει το νομοσχέδιο ως προς τα Κληροδοτήματα Ιωαννίνων, να διατηρήσει με μεταβατική διάταξη αυτό το αντισυνταγματικό και παράνομο καθεστώς και να προβλέπει την αλλαγή του και την εναρμόνιση με τις διατάξεις του νέου νόμου, με απλά προεδρικά διατάγματα.
Παρουσιαστήκαμε στην αρμόδια Επιτροπή της Βουλής στην οποία συζητήθηκε το μεταλλαγμένο νομοσχέδιο με τη μορφή του κατεπείγοντος, καταγγείλαμε στον παριστάμενο Υπουργό Χρήστο Σταϊκούρα το νομοθετικό πραξικόπημα και τον ευτελισμό της κοινοβουλευτικής διαδικασίας ως προς την κατάρτιση και ψήφιση των νόμων, αλλά αυτός, επειδή ήξερε τι είχε συμβεί και τι άνωθεν εντολές είχε πάρει, εσιώπησε. Έτσι, ύστερα από πολλές περιπέτειες, λόγω αντιδράσεων από βουλευτές όλων των κομμάτων, το νομοσχέδιο ψηφίστηκε, έγινε νόμος του Κράτους. Πρόκειται για το νόμο 4182/2013, με μεταβατική διάταξη του άρθρου 82 του οποίου διατηρούνται οι αντισυνταγματικές διατάξεις του Μεταξικού νόμου για τα Κληροδοτήματα Ιωαννίνων, οι οποίες όμως μπορούν, σύμφωνα με το ίδιο άρθρο να αλλάξουν και να εναρμονιστούν με τις διατάξεις του νόμου που ισχύουν για όλη την υπόλοιπη Ελλάδα. Δηλαδή, το 2013 η καταρρέουσα Κυβέρνηση Σαμαρά -Βενιζέλου έκανε ακριβώς το ίδιο που έκανε το 1939, η φασιστική κυβέρνηση Μεταξά. Αυτά έκανε η μεταπολίτευση και μας οδήγησε στη χρεοκοπία.
Αυτό το νομοθετικό πραξικόπημα ανάγκασε τον Απόστολο Κακλαμάνη, με δημόσιες δηλώσεις του να καταγγείλει τις «αδιαφανείς παρασκηνιακές παρεμβάσεις» που το προκάλεσαν. Έφερε το θέμα στην Ειδική Μόνιμη Επιτροπή Θεσμών και Διαφάνειας της Βουλής η οποία συζήτησε για τρίτη φορά το θέμα και συνέταξε Σχέδιο Νόμου όμοιο με το αρχικό νομοσχέδιο του νόμου 4812/2013 και το έστειλε στο Υπουργείο Οικονομικών για ψήφιση. Οι ραγδαίες όμως πολιτικές εξελίξεις του 2014, οι οποίες οδήγησαν στην παραίτηση της Κυβέρνησης και στις εκλογές του 2015, κράτησαν το θέμα σε εκκρεμότητα. Και αυτή την εκκρεμότητα αρμόδια για να τη λύσει είναι η Κυβέρνηση και η Βουλή των Ελλήνων που ψηφίζει τους νόμους, και όχι το Εφετείο Ιωαννίνων, όπως υποστηρίζει ο συμπατριώτης μας Μιχάλης Μαρτσέκης. Να μη συγχέουμε ανόμοια πράγματα.
Αυτά μας λέει η Λογική, αυτά επιβάλλει η συνταγματική τάξη, αυτό έγινε το 1983, αυτά υποστήριζε το 1997, ως εκπρόσωπος της Πανηπειρωτικής Συνομοσπονδίας Ελλάδος, ο Μιχάλης Μαρτσέκης στην Επιτροπή Αγώνα που συστήθηκε για τα Ηπειρωτικά Κληροδοτήματα, αυτά μας συμβούλεψαν όλα αυτά τα χρόνια όλα ανεξαιρέτως τα Θεσμικά Όργανα της Πολιτείας και αυτό το δρόμο, που βρίσκεται στην τελευταία του φάση, αν θέλουμε να βρούμε λύση σ’ αυτό το σοβαρό για την πόλη πρόβλημα, πρέπει να ακολουθήσουμε και όχι άσκοπα να τρέχουμε στα Εφετεία για να αποφασίσουν. Αν δεν υπάρχει πολιτική βούληση για να λύσει το θέμα, όποια απόφαση του Εφετείου θα είναι συναλλαγματική χωρίς αντίκρισμα.
Βρισκόμαστε, λοιπόν, στην τελευταία φάση ενός δρόμου που ακολουθήσαμε με συνέπεια, «υπομονή και επιμονή», όπως μας είχε συστήσει ο Μιχάλης Μαρτσέκης και όπως μας υπέδειξαν όλα τα Θεσμικά Όργανα της Πολιτείας, στα οποία είχαμε καταφύγει. Αναφέρω ενδεικτικά τους τρεις Εισαγγελείς του Αρείου Πάγου, τα δυο Ομόφωνα Πορίσματα, με συντάκτες το Φώτη Κουβέλη και τον Προκόπη Παυλόπουλο και την τρίτη Ομόφωνη Απόφαση της Ειδικής Μόνιμης Επιτροπής Θεσμών και Διαφάνειας της Βουλής, διαπρεπείς συνταγματολόγους και καθηγητές Δημοσίου Δικαίου της Νομικής του Πανεπιστημίου.
Η στιγμή, πιστεύω, είναι κατάλληλη, εκτός αν η πολιτική ηγεσία, παρά τις περιπέτειες στις οποίες έχει ρίξει με την υποτακτικότητά της στις «αφανείς παρασκηνιακές παρεμβάσεις», εξακολουθεί να παραμένει αμετανόητη. Αυτό, γρήγορα μάλιστα θα χρειαστεί να το αποδείξει ο Δήμος Ιωαννιτών και η Πανηπειρωτική Συνομοσπονδία Ελλάδος. Έχουν τον λόγο.