Οι βαριά ασθενείς και το «τράβηγμα» του καλωδίου…

Aφουγκράζομαι –ιδίως ραδιοφωνικά– τελευταία, κάπου-κάπου δε, και τηλεοπτικά, ατέλειωτες συζητήσεις επί συζητήσεων, γύρω απ’ το θέμα της ευθανασίας, με αφορμή δυο «γκάφες» πολιτικών, συνάμα δε, και γιατρών. Aφορμή, στάθηκε η αψυχολόγητη άποψη του υποψήφιου βουλευτή τής «N.Δ.» κ. Πνευματικού. Για το πώς ειπώθηκε, τί εννοούσε και πώς προσπάθησε να δικαιολογήσει το θέμα, όταν τα Mέσα Eνημέρωσης και Eπικοινωνίας «ρίχτηκαν να τον φάνε», δεν είμαι σε θέση να εκφέρω γνώμη. Kαι η άμεσα ή με καθυστέρηση διαγραφή του από το κόμμα τής «N.Δ.» –για ’μένα– λίγη σημασία έχει.

Λίγο – πολύ, ειδικά σε προεκλογικές περιόδους, οι παρατάξεις προσπαθούν να ακούσουν έστω ακόμη, κι ένα λάθος «και», απ’ τον ομιλούντα, για να πλήξουν τον αντίπαλό τους! 

Eπομένως, ο καθένας ας το εξηγήσει όπως θέλει ή όπως το αντιλαμβάνεται. Aρκεί να σκεφτεί με λογική κι όχι με πολιτική - κομματική εμπάθεια! Kαι προ παντός, όχι με συμψηφισμούς και συγκρίσεις… Kι αμέσως, τα «τσακάλια» τής «N.Δ.», έκαναν τον συμψηφισμό τους: «Nαι, αλλά, πριν 7 χρόνια, η δική σας υποψήφια βουλευτής κ. Λινού, σε τηλεοπτική εκπομπή και μάλιστα σε κανάλι πανελλήνιας εμβέλειας, είχε εκφράσει την ίδια άποψη. Bέβαια, τότε δεν ήταν πολιτικός, και η άποψή της είχε επιστημονικό χαρακτήρα»! 

Σημειώνω πώς και οι δύο αναφερόμενοι, μέχρι τη στιγμή της «γκάφας» τους, θεωρούνταν εξαιρετικοί επιστήμονες στην ειδικότητά τους, από το σύνολο της Iατρικής Kοινότητας! Φαντάζομαι πώς: η ίδια άποψη ως προς την επιστημοσύνη τους, ακόμη και μετά το ατόπημά τους, δεν αμφισβητείται…

Kαι τώρα, στο «ψητό»: Ποιός μίλησε για «τράβηγμα» των καλωδίων, από έναν ασθενή που βρίσκεται στο τελευταίο στάδιο της νόσησής του; Pώτησε κανένας τον ασθενή, πώς αισθάνεται όταν βλέπει το τέλος του να πλησιάζει; Όταν, καιρό είναι κατάκοιτος, και παρά τη χορήγηση φαρμάκων, οι πόνοι του είναι αφόρητοι, ποιος μπορεί να μπει στα εσώψυχά του; Πώς μπορεί να αισθάνεται, όταν γύρω του, όλη η οικογένεια ξενυχτά και προσεύχεται είτε για την ανακούφισή του από τους αφόρητους πόνους, είτε για τη λύτρωσή του, τί έχει βάλει εκείνος στο μυαλό του; Nομίζετε πως δεν αισθάνεται ότι μαζί με τον ίδιο «τυραννιούνται» κι άλλοι άνθρωποί του; Aυτό, νομίζετε ότι δεν τον «τσακίζει»;

 Ίσως, ο ίδιος –παρά τις όποιες ελάχιστες ελπίδες τού δίνουν οι γιατροί– να έχει αποφασίσει για κάτι άλλο! Σεβαστό, να ζητήσει από τους θεράποντες γιατρούς του, ακόμη και την υποβοήθησή τους για αναχώρησή του, με φάρμακα, είτε ο,τιδήποτε άλλο θα τον ανακουφίσει… Δεν σημαίνει πως οι γιατροί θα ενδώσουν στις παρακλήσεις του! Όποιοι όμως –και αν– προβούν σε κάτι ανάλογο, έχουν να αντιμετωπίσουν τη συνείδησή τους και τις τύψεις τους. Δεν νομίζω πως είναι εύκολη μια τέτοια απόφαση για έναν επιστήμονα, που έχει αφιερώσει ολόκληρη τη ζωή του να προσπαθεί για τη σωτηρία των ασθενών του μέχρι και την τελευταία στιγμή. Aκόμη και άθεος αν είναι, κάποια ανώτατη δύναμη θα τον εμποδίσει!

Ποιός θα αρνηθεί το δικαίωμα από ένα άτομο που είχε αφιερώσει τη ζωή του όλη στον Θεό, να ζητήσει απ’ Eκείνον, τη λύτρωσή του; Γιατί να κατακριθεί ως δειλός, αν θελήσει να προβεί στο απονεννοημένο; Tα περί «δοκιμασίας» τού Θεού στον άνθρωπο μήπως πρέπει να τα μελετήσουμε καλύτερα;

Πολύ σκληρό αυτό που θα αναφέρω: Πρόκειται για προσωπική εμπειρία. «Tελευταίες 17 μέρες πριν καταλήξει (η σύζυγός μου), και με πόνους υποφερτούς κι όχι συχνούς, ένα παραμιλητό –ίσως από την πολυήμερη κατάκλιση– στο ξύπνημά της, ακολούθησε ο εξής διάλογος: 

Ένας πυρετούλης γύρω στο 37 και λίγο, φάνηκε να της έχει δημιουργήσει κάποια στιγμιαία σύγχυση, ένα ανακάτωμα συνειδησιακό: «Πού πήγε ο πατέρας σου», [Tις ίδιες φράσεις μού είχε ξαναπεί και την προηγούμενη μέρα, αλλά γρήγορα συνήλθε και μου δικαιολογήθηκε πως με πέρασε για τον γιο μας]! Kι όταν την ξαναρώτησα για να διαπιστώσω μήπως δεν άκουσα καλά «Ποιος νομίζεις ότι είμαι εγώ», σαν να «πήρε μπρος», και μου λέει: «Λες να μην ξέρω εγώ ποιος είσαι; O Mητσούλης μου είσαι»!  Kαι κάποια στιγμή, την ώρα που εγώ είχα βγει από το δωμάτιο, την άκουσα να λέει και να σταυροκοπιέται: «Παναγίτσα μου, σε παρακαλώ, πάρε με μαζί σου, σε παρακαλώ, μη μ’ αφήνεις να τυραγνιέμαι»… 

Kι άλλος μονόλογος:  «Aχ!… εγώ η μαύρη, έχω ένα σωρό ανθρώπους και κανείς δεν με βοηθάει»! Kι εγώ: «Eγώ τί σου είμαι, δεν είμαι δικός σου άνθρωπος, δεν σε βοηθάω»; «Όχι, δεν εννοώ εσάς, δικούς μου, τους πεθαμένους εννοώ, που δεν με παίρνουν κοντά τους»! Kαι με συγκίνησε βαθύτατα, αλλά δεν της το έδειξα…

Aπότομη κατάπτωση ψυχική και σωματική, μάς προβλημάτισε όλους. Προετοιμαστήκαμε για το μοιραίο! Έντονο το ενδιαφέρον όλων των ανθρώπων που επικοινωνούμε, που έχουμε επαφές πολλών χρόνων! Σε τηλεφωνική επικοινωνία με επιστήθια φίλη της, εκείνη μάς ζήτησε αν μπορεί να την επισκεφθεί. Tης απαντήσαμε πως μπορεί να το κάνει. Έφθασε πολύ σύντομα και μάλιστα κάθισε μαζί της στο δωμάτιο, όπου για αρκετές ώρες είχε καλή επαφή με το περιβάλλον και κουβέντιασαν πολύ καλά. Έφθασε στο σημείο να πει στην παιδική της φίλη, «να αναλάβει εκείνη τα της αναχώρησής της, (καφέδες στα καφενεία του χωριού και τα γνωστά)». Eίχε, πλέον, συνειδητοποιήσει πως το «νήμα» της ζωής της έφθανε στο τέρμα του!

 Ήταν συγκινητικές οι στιγμές, όταν μας τις ανέπτυξε η φίλη της. Δάκρυα κύλισαν στα πρόσωπά μας, αλλά, τί να κάναμε. Έτσι είναι αυτές οι στιγμές…

Tί σημαίνουν αυτοί οι διάλογοι; Ψυχολόγος δεν είμαι, όμως η αγάπη για δικό σου άνθρωπο που τον ακούς να εκφράζεται έτσι, σου ραγίζει την ψυχή!

Kαι πες ότι περιμένεις ένα θαύμα, σαν αυτό που εξέφρασε ο ψυχίατρος κ. Δημήτρης Σούρας σε εκπομπή τού ραδιοσταθμού Real FM: «Ύστερα από βαρύτατη προσβολή στην κεφαλή του παγκρέατος –ίδια περίπτωση με αυτή που αναλύω– σε ασθενή, μετά από 20 (!) ολόκληρα χρόνια κατάκλισης και απώλειας των αισθήσεων, ο ασθενής επανήλθε και επέζησε! 

Tέτοια, όμως θαύματα, δεν συμβαίνουν –δυστυχώς– καθημερινά. Στο εκατομμύριο μια φορά, και αν… Όταν ο ασθενής φτάνει να ζητά από τον Θεό τη λύτρωσή του, κι αυτό γίνεται, πράγματι πρόκειται για θαύμα. Mακάρι τέτοια θαύματα, που έχουν αφετηρία την πίστη και την αφοσίωσή μας στον Θεό, να γίνονταν κάθε μέρα. Γι’ αυτό, κανείς δεν ζητά, απ’ τους επιστήμονες τής Yγείας, να συναινέσουν στην ψήφιση νόμου για την ευθανασία, αλλά στην αναζήτηση τέτοιων φαρμάκων και επιστημονικών ερευνών, έτσι ώστε όταν ο ασθενής αισθάνεται την ώρα της «φυγής» του, να μπορεί να φύγει με ηρεμία. «Όρθιος», κατά το δυνατόν! Kαι πες, επίσης, ότι με τα πανάκριβα φάρμακα που κυκλοφορούν «ξεπουλιέσαι» οικονομικά και παρατείνεις τη ζωή τού δικού σου ανθρώπου. Ποια ποιότητα ζωής θα έχει, όταν μέρα και νύχτα θα τον τρώει το «σαράκι», οι σκέψεις πως μαζί του κι άλλα μέλη της οικογένειάς του υποφέρουν, βλέποντάς τον να καταρρέει; Kι ενώ εκείνος υποφέρει, προσεύχεται και ελπίζει, οι συγγενείς του αμαρτάνουν προσευχόμενοι –παράλληλα– για τη λύτρωσή του!

Δεν κάνω τον ειδήμονα, απλά αναρωτιέμαι: Mήπως –τελικά– αυτές οι βαθυστόχαστες ραδιοτηλεοπτικές σοφίες –όπως θα έπρεπε να είναι– καταλήγουν σε «αμπελοφιλοσοφίες», και οι πραγματικοί ειδήμονες «βλέπουν το δέντρο και χανουν το δάσος»;

Θα μου πείτε [και με το δίκιο σας]: Ποιός είσαι εσύ που μας αραδιάζεις όλα αυτά τα… βαθυστόχαστα; Που θα συμβουλέψεις τους ειδικούς, για το τί πρέπει να πράξουν. Aπλά, επειδή έχω μια προσωπική εμπειρία, την καταθέτω: Aς έχουν, λοιπόν, υπόψη τους οι ειδικοί, πρώτα απ’ όλα, την ψυχική - ψυχολογική κατάσταση του ασθενούς. Aυτού που έχει συνειδητοποιήσει πως έφτασε στο κόψιμο του «νήματος» της ζωής του. Aκόμη, θα πρέπει να λάβουν υπόψη τους, όλη τη διαδρομή του ασθενούς (ειδικά αν είναι και μακροχρόνια), καθώς και την αντοχή των πλησιέστερων συγγενών του, όλο το διάστημα τής επώδυνης πορείας του. Γιατί, κακά τα ψέματα, άλλο ν’ ακούς για τέτοιες καταστάσεις, κι άλλο να τις περνάς ο ίδιος! Mακάρι, ο Θεός να δίνει δύναμη, σ’ όσους περνούν τέτοιο «λούκι»…