Ανεκτίμητη προσφορά στους Σαρακατσαναίους…

Συνήθως οι συνταξιούχοι εκπαιδευτικοί όλων των βαθμίδων με την αφυπηρέτησή τους, ασχολούνται με γραπτά που αναφέρονται σε αναμνήσεις προσωπικές της καριέρας τους με λογοτεχνικές σελίδες σε περιοδικά κι εφημερίδες, με ποίηση, με αυτά που έζησαν και τα αποτυπώνουν για δική τους ευχαρίστηση περισσότερο, αλλά και με παράπλευρα ενδιαφέροντα. Φωτεινή εξαίρεση αποτελεί ο π. Πρύτανης του Πανεπιστημίου μας κ. Γεώργιος Καψάλης. Μακρύς ο κατάλογος της προσφοράς του στην παιδεία, στην κοινωνία. Πολύμορφο και πολυποίκιλο μέχρι σήμερα το λογοτεχνικό και ποιητικό έργο του. Όμως στο χαρισματικό εκπαιδευτικό δεν ήταν αυτά αρκετά. Έτσι προέκυψε η ανάγκη για την εκπλήρωση «του χρέους», χρέος στη γενιά του, χρέος στην ιστορία, χρέος στην κοινωνία. Κι είναι η εκπλήρωση αυτού του χρέους το τελευταίο ογκώδες βιβλίο του «Η Σαρακατσάνικη βιβλιογραφία» Ιστορία, πρόσωπα, πολιτισμός.

Δεν θα ήταν υπερβολή αν ονομαζόταν «Βίβλος γενέσεως Σαρακατσαναίων». Ξεφυλλίζοντας το ογκώδες πόνημά του - σαν και ζω μια ζωή με τους Σαρακατσαναίους – έμεινα έκπληκτη από τον πλούτο των γραπτών, για τα όσα έχουν γραφτεί γι’ αυτούς στο πέρασμα των χρόνων.

Πλούσια η ιστορία, ο ιδιαίτερος πολιτισμός η ζωή με τις δυσκολίες στο μακρύ ολοχρονίς ταξίδι απ’ τα βουνά στα χειμαδιά, από τις καλύβες στα καλοχτισμένα σπίτια, από την αγραμματοσύνη στην πλούσια επιστημονική κατάρτιση.

Ιδιαίτερη η κοινωνία τους η κλειστή με τους δικούς της νόμους και κανόνες που στο διάβα του χρόνου μαζί με το διάβα των κοπαδιών και της ζωής τους έγινε μεγάλη, σπουδαία και ζηλευτή με τους περισσότερους νέους γραμματισμένους επιστήμονες εκλεκτούς σε κάθε τομέα της κοινωνίας.

Κι όλα αυτά «σκόρπια» μέσα στα περιοδικά και τις ολιγοσέλιδες εφημερίδες, με τις διηγήσεις των γερόντων στο δικό τους γλωσσικό ιδίωμα με τα έθιμα, τα ήθη, τα τραγούδια, τα παραμύθια, καθάρια σαν τα γάργαρα νερά των βουνών και δροσερά σαν τους ίσκιους των πεύκων που μια ζωή τους συντρόφευαν.

Tόσος πλούτος γραπτός, άγνωστος στους πολλούς λες και περίμενε υπομονετικά τον δικό του άνθρωπο, να τα συμμαζέψει να τα ταξινομήσει και να μας τα παραδώσει έτοιμα για γνωριμία αλλά και βοήθεια στον κάθε μελετητή. Γιατί ο εκλεκτός Ακαδημαϊκός έχοντας το χάρισμα του λόγου και της γραφής, φανέρωσε και το χάρισμα της έρευνας και της μελέτης της επιστημονικής, ιστορικής, σχολαστικής και αντικειμενικής.

Κι είναι η Σαρακατσάνικη βιβλιογραφία του Κ. Καψάλη η αξιόπιστη πηγή για κάθε σχετική έρευνα. Αποτέλεσμα η ανάσταση προσώπων, βιωμάτων, ζωής ποιμενικής ιστορίας.

Χαρές και πίκρες της ζωής, χειμαδιά στάνες και μαντριά, κυπριά και μαντρόσκυλα όλη η μακρά και δύσκολη ζωή των Σαρακατσαναίων. Και καταφέρνει ο σχολαστικός κι ακάματος ερευνητής να μας την προσφέρει αναστημένη κι αποθησαυρισμένη.

Του αξίζει η ευγνωμοσύνη όλων, κι ιδιαίτερα των Σαρακατσαναίων.