Να αναστραφεί η εγκατάλειψη!

• Είναι φανερό, πλέον, ότι τα χωριά στην Ήπειρο ερημώνουν... Και δυστυχώς, όλα δείχνουν ότι δεν υπάρχει επιστροφή. Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία της απογραφής του 2022, που ανακοινώθηκαν πρόσφατα, δεν είναι λίγες οι κοινότητες στην Ήπειρο, κυρίως στις ορεινές περιοχές της Θεσπρωτίας, των Ιωαννίνων και της Άρτας, στην Πρέβεζα είναι κάπως καλύτερα τα πράγματα, που έχουν από έναν έως 30 κατοίκους. 

Και να σκεφτεί κανείς ότι σε κάποια από αυτά τα χωριά το χειμώνα, κυρίως, μένουν λιγότεροι απ' όσοι απογράφησαν, γιατί υπήρχε η δυνατότητα ηλεκτρονικής απογραφής εξ αποστάσεως. Το ίδιο ισχύει και για τα χωριά με 30 έως 50 κατοίκους. 

Για παράδειγμα, η Κρυόβρυση (έχει εγκαταλειφθεί εδώ και δεκαετίες, όταν καταστράφηκε από τους σεισμούς) βρέθηκε με έναν κάτοικο και η Ελαταριά με τέσσερις κατοίκους στη Θεσπρωτία, ενώ στο Νομό Ιωαννίνων το Μοναστήρι με πέντε κατοίκους, η Αγία Βαρβάρα με 11, όπως και το Κοκκινόχωμα. 

Κυριεύεται κανείς από μια απέραντη μελαγχολία, από την εικόνα ερήμωσης, που αντικρύζει, η οποία είναι  "πένθιμη". Μια "ταφόπλακα" εγκατάλειψης πλανιέται πάνω από αυτά, αλλού μεγαλύτερη, αλλού μικρότερη, αλλά σε όλες τις περιπτώσεις είναι αποκαρδιωτική η κατάσταση. Λίγοι αποκαμωμένοι γέροντες, λίγες σκυρτωμένες γερόντισσες και που και που και ορισμένοι μεσήλικες, σχεδόν καθόλου παιδιά, που κάποτε με τα γέλια και τα παιχνίδια τους ομόρφαιναν τα χωριά. Και όπου υπάρχουν είναι Αλβανικής κατά κανόνα καταγωγής, από γονείς, που κάνουν μεροκάματα.

Οι νέοι δεν έχουν περιθώρια να μείνουν στα χωριά τους, αφού η ενασχόληση με τη γεωργία και την κτηνοτροφία, όπως λένε, δεν τους αποδίδει πλέον τίποτα και δεν αρκεί για να επιβιώσουν. Μια γερόντισσα, κανέναν άλλον, με κάτι πουρναρόκλαδα ζαλωμένη, για προσάναμα, βρήκαμε στον άδειο δρόμο χωριού, όπου δεν λειτουργεί ούτε καφενείο! Και νιώσαμε, από τις λίγες κουβέντες μαζί της, χήρα ήταν και ζούσε μοναχή της, με τα παιδιά της μακριά, ότι τούτη η απλοϊκή γυναίκα δεν μοιάζει καθόλου με τον συχνά παραφουσκωμένο και ανόητο πρωτευουσιανοεγωϊσμό και τον γεμάτο αγχώδη μέριμνα κόσμο των αστικών κέντρων.

Αισθανθήκαμε, μέσα από την απλότητά της, την ταπεινή αρχοντιά και τον αληθινό πλούτο της επαρχιώτικης καρδιάς. Και οι παππούδες και οι γιαγιάδες πεθαίνουν μόνοι. Κάθε φορά, που λυπητερά χτυπά η καμπάνα, σημαίνει ότι η επαρχία όλο και σβήνει...

Παλαιότερα έβλεπες χωράφια καλλιεργημένα, ενώ κυπροκούδουνα ζώων αντιλαλούσαν στα λαγκάδια, τώρα οι εκτάσεις γέμισαν από αγκαθιές, ενώ τα ζωντανά έχουν μείνει ελάχιστα. Και πουθενά, μα πουθενά, δε βλέπεις τα εξαφανισμένα πια συμπαθέστατα γαϊδουράκια, που ούτε δείγμα τους δεν υπάρχει. Τα τζάκια των σπιτιών, που κάποτε κάπνιζαν, τώρα είναι παγερά, αφού τα περισσότερα σπίτια είναι ακατοίκητα και ερμητικά κλειστά.

Όσο και αν δεν το καταλαβαίνουμε, είναι εθνικής, ναι εθνικής, σημασίας θέμα να αναστραφεί αυτή η εγκατάλειψη των χωριών, γιατί "Ελλάδα δεν είναι μόνο η Αθήνα", όπως έλεγε ένα σύνθημα. Γι' αυτό, πρέπει να προληφθεί ο ολικός αφανισμός των χωριών, που, αν δεν υπάρξουν ουσιαστικές παρεμβάσεις, σε λίγο καταφθάνει.