Ένα σύγχρονο ΟΧΙ από το ηρωικό «Ταμπούρι»…

Ξεφεύγεις από την πόλη και ανεβαίνεις στο ευλογημένο καταφύγιο, την ώρα που η Ελλάδα, μάνα, καίγεται! Πατάς το πόδι σου σε χώμα, ανασαίνεις τη δροσιά και σου ’ρχεται να ψελλίσεις μαζί με τον Σολωμό, καλή είναι η μαύρη πέτρα της γης ετούτης και ξερό και… το χλωρό χορτάρι! Και γυρίζεις το βλέμμα σου ένα γύρο και ξεκουράζεται η όραση και η ψυχή σου. Και σκέφτεσαι: Τα πεύκα έχουν πατρίδα, τα έλατα έχουν πατρίδα. Και μαθαίνεις, ξαφνικά, ότι αυτός ο ευλογημένος τόπος θα υποστεί το άχθος των ανεμογεννητριών…! Η αφίσα του ΟΧΙ στην είσοδο του χωριού σε ενημερώνει για την καθολική αντίδραση των κατοίκων της Δροσοπηγής, αλλά και της ευρύτερης περιοχής των Μαστοροχωρίων και όχι μόνον.

Σκέφτεσαι: Ο άνεμος κινεί τους μύλους, χτισμένους καλλιτεχνικά στο ύψος του ανθρώπου, στα μέτρα του· ανεμόμυλοι στα νησιά, νερόμυλοι στη στεριά. Με τον μυλωνά να αλέθει, εκείνον τον καιρό, τον ευλογημένο κόπο του ανθρώπου που βλασταίνει, θερίζεται, αλωνίζεται και γίνεται η πρώτη ύλη του άρτου. Με φυσικό τρόπο εδώ ευδοκιμούν και τα αμπέλια, η πρώτη ύλη του οίνου.  Όλα τελούνταν σε συμφωνία με τον κύκλο της ζωής· τις εποχές τις τέσσερις. Τίποτα δεν έπεφτε απότομα... ως κεραυνός εν αιθρία. Στη φύση, την ιερή, δεν έχει θέση «το δόγμα του σοκ». Ο Κύριος, με γαλήνιο τρόπο, άκρως αγαπητικό εισήγαγε σταδιακά το πλάσμα Του στις αλλαγές της Φύσης. Και αυτό συνέβαινε και συμβαίνει, όχι για να «ευχαριστηθεί» Εκείνος, αλλά για χάρη δική μας. Για μας κελαηδούν τα πουλιά! Για μας ανθίζουν τα δέντρα! Για μας πρασινίζουν τα δάση! 

Για να τα νιώσεις όλα αυτά όμως, πρέπει λίγο να φύγεις. Να απομονωθείς από την πολύβουη πολιτεία και τη μοναξιά της, που περιφέρεται φοβικά ανάμεσα στο ανώνυμο πλήθος με τους εικονικούς «φίλους» του Facebook. Να περάσεις στο χώρο της μόνωσης του χωριού. Για να ξαναβρείς τον εαυτό σου και την εσωτερική πληρότητα.

Στη Δροσοπηγή Κονίτσης, στο ξακουστό αυτό Μαστοροχώρι, ο λάκκος που κατεβαίνει από το Ταμπούρι είναι ξερός. Πού είναι η «χλαλοή» από το νερό που κατέβαζε πριν από χρόνια; Και το ποτάμι που συναντούσε, ο Σαραντάπορος, που ενώνει τα αντικριστά χωριά, τη Δροσοπηγή (Κάντσικο) και την Πλαγιά (Ζέρμα), και εκείνο έχει σχεδόν στερέψει... 

Το νερό είναι το στοιχείο για την έλλειψη του οποίου θα πονέσουμε τα επόμενα χρόνια. Εκεί πρέπει να εστιάσουμε ούτως ώστε τα βουνά μας να φυλάξουμε, που είναι οι θεματοφύλακες του νερού. Ο κύκλος του νερού είναι συγκεκριμένος, γνωστός και απαιτείται να είναι από όλους σεβαστός. Εδώ θα πρέπει να στρέψουμε την καθολική προσοχή μας. Στην διαπνοή των ελάχιστων καθαρών δασωμένων βουνοκορφών που μας έχουν απομείνει, σε μία Ελλάδα που καίγεται κάθε καλοκαίρι· και το ρήμα δεν είναι απρόσωπο. Έχει ποιητικό αίτιο, όπως λέμε στο Συντακτικό. Καίγεται υπό τινος! Υπό τίνος, άραγε, και γιατί;  Τα παιδιά της Δροσοπηγής, της Φούρκας και των γύρω χωριών, τα παιδιά της Πίνδου, «του Αμαζόνιου της Ελλάδος», φωνάζουν: Αυτόν τον παράδεισο μη μας το χαλάσετε!

Αποδεικνύεται υποκριτική, μάλλον, η στάση των ισχυριζόντων ότι η κάθε καινοτομία εξυπηρετεί τις μελλοντικές αυξημένες ανάγκες του πληθυσμού. Αυτό θα το υποστηρίζαμε όταν θα είχαμε ερευνήσει, με έμπονη έρευνα, τις ζημιές και τα οφέλη. Όταν το φυσικό περιβάλλον καταστρέφεται σε βαθμό ανεπανόρθωτο και υποθηκεύεται, με σίδερα και μηχανές που δεν απορροφώνται και δεν ανακυκλώνονται, τότε μοιάζει σαν να θέλεις να θεραπεύσεις, π.χ. το πόδι που πονάει, κόβοντας το κεφάλι…

Ο κοινός άνθρωπος δεν είναι εμβριθής περιβαλλοντολόγος, ούτε επιστήμων των νέων τεχνολογιών για να ερευνήσει τα πράγματα εις βάθος και να αντιτάξει επιστημονικά επιχειρήματα σε κάθε τέτοιο εγχείρημα που του «φοριέται» καθημερινά. Γνωρίζει όμως και ενημερώνεται ώστε να μαθαίνει τι συμβαίνει και σε άλλα ευρωπαϊκά κράτη, όσον αφορά π.χ. τις ανεμογεννήτριες. Και αντιδρά το μέσα του για την αδικία και την υπερφόρτωση και το ξεγύμνωμα της χλωρίδας και της πανίδας της χώρας μας. 

Και ψάχνει για λίγη γαλήνη, για μια γωνιά ηρεμίας. Έναν τόπο να μην τον κατεδαφίσουν τα ερπυστριοφόρα. Και κραυγάζει. ΌΧΙ στη μηχανή! ΌΧΙ στην επέλαση του γιγαντιαίου, του ανεξέλεγκτου, του υπερφυσικού, του τεχνητού που επιβάλλεται με τη βία. Με τη βία; Kαι οι νόμοι της Δημοκρατίας, πού είναι; Κι αν του πουν ότι δεν ξέρεις εσύ, οι «ειδικοί»…, ας ρωτήσουν το σύννεφο που επισκοπεί τα βουνά. Αυτό γνωρίζει την Αλήθεια! Και τον ήλιο, ας ρωτήσουν, από τη θέρμη του οποίου «τίς ἀποκρυβήσεται;» (ποιος μπορεί να κρυφτεί;).

Αυτοί θα του θυμίσουν ότι γι’ αυτά τα βουνά πολέμησαν οι πρόγονοί μας. Ή, μάλλον, σε αυτά τα βουνά πολεμήσανε. Ιδιαίτερα στο Ταμπούρι (1877 μ.) δόθηκε ηρωική μάχη στις 1-3 Νοεμβρίου του 1940 εναντίον των Ιταλών της «Τζούλια», της περιβόητης αυτής της Μεραρχίας των 10.000 γερά οπλισμένων και εκπαιδευμένων αλπινιστών. Μία μονάδα της κατατροπώθηκε από τα ηρωικά παλικάρια του Αποσπάσματος Πίνδου, του Δαβάκη, των οποίων προΐστατο ο Αλέξανδρος Διάκος, ο «χαμένος ανθυπολοχαγός της Αλβανίας», κατά την ποιητική έκφραση του Ελύτη. Αυτό το παλικάρι, από τη Χάλκη της Δωδεκανήσου, προέταξε τα στήθη του απέναντι στις ορδές των Ιταλών εμψυχώνοντας την ολιγάριθμη ομάδα του και άφησε την τελευταία του πνοή στα αγιασμένα χώματα αυτής της κορυφογραμμής, μαζί με τον ανθυπολοχαγό Ελευθέριο Ντάσκα, δάσκαλο από τα Τρίκαλα. 

Αντί, λοιπόν, να εγείρουμε μνημεία και να ανεβαίνουμε να τιμούμε τη μνήμη τους στα αγιασμένα χώματα της Δροσοπηγής Μαστοροχωρίων και της Φούρκας, θα ξεχερσώσουμε και τα θεμέλια των βουνών; Και τι θα πούμε στους νεκρούς; «Τα θεμέλια μου στα βουνά και η μνήμη καίει άκαυτη βάτος»; Όχι…, θα τους πούμε πως ξεθεμελιώσαμε τα βουνά και πως σβήσαμε τη μνήμη μαζί με τη βάτο που κάηκε...!

Οι ήρωες του 1940, αλλά και οι πρόγονοί τους που είχαν πολεμήσει τον Τούρκο κατακτητή σε αυτή την τοποθεσία -εξ ού και η ονομασία «Ταμπούρι»- έχουν «καθίσει», μαζί με τα αειθαλή δένδρα, σε δυναμική διαμαρτυρία, σε μια νοητή Εκκλησία του Δήμου απέναντί μας…! Μας γνέφουν με αγωνία από την πλαγιά του βουνού: «Κάντε κάτι… Σε σας μένει να αγωνιστείτε γι αυτό. Εμείς σώσαμε τον τόπο. Εσείς πρέπει να τον διαφυλάξετε». 

Το δέντρο που θροΐζει απέναντί μου ψιθυρίζει: «Εδώ είναι η ζωή, εδώ και η χαρά! Στη βρύση τη βουνίσια να ονειρευτείς σιμά…». Και η ενέργεια της ψυχής είναι μεγαλύτερη γεννήτρια ζωής. Ο άνθρωπος χρειάζεται το αεράκι, την αύρα, γιατί αλλιώς δεν θα υπάρχει ψυχή στο χωριό. Και για ποια ανύπαρκτη ζωή συλλέγουμε ενέργεια, είτε αιολική είτε όποια άλλη; 

Η μόνη «πράσινη ανάπτυξη» είναι αυτή που προκύπτει από το αληθινό πράσινο, όχι από το «πράσσειν  ά-λογα» (: πράττειν, απαρέμφ. του «πράττω» =ενεργώ, δρω). Η καλύτερη επένδυση για τα παιδιά μας και τα παιδιά των παιδιών μας είναι ο καθαρός και αμόλυντος αέρας και το αμόλυντο νερό που θα τους εξασφαλίσουμε. Κανείς δεν επιθυμεί ούτε την οπτική ούτε την ακουστική ρύπανση που θα προκύψει από τη λειτουργία των τερατουργημάτων αυτών, που για να σφηνωθούν στο ιερό μας χώμα-σώμα της πατρίδας μας, απαιτούνται χιλιάδες τόνοι μπετόν για την κάθε μία.

Στη συγκεκριμένη περίσταση απαιτείται ενότητα και ομόνοια. Όπως και στις ιστορικές προφορικές μαρτυρίες, που μας έχουν καταθέσει οι γεροντότεροι του χωριού –οι περισσότεροι αείμνηστοι πλέον- στο έργο μας «Ελληνοϊταλικός Πόλεμος, Κατοχή, Εθνική Αντίσταση (1940-1944) - 100 Ιστορικές Προφορικές Μαρτυρίες», Ιωάννινα 2019, για την ηρωική μάχη που δόθηκε εδώ «πάντες ομογνωμούσιν και έκαστος επιμαρτυρεί», έτσι και σε όλα τα ζητήματα ο καθένας ας καταθέτει το δικό του  τάλαντο για να επιτευχτεί ο κοινός σκοπός. Ας πράξουμε, λοιπόν, έλλογα, ας αφουγκραστούμε τον κοινόν νου, του Ηρακλείτου, που αληθεύει (α,στερητικό +λήθη = λησμονιά), αναζητώντας την αληθινή και όχι τη φενακισμένη συνείδηση και ας φωνάξουμε όλοι μαζί ένα ακόμη εθνικό ΟΧΙ, ηρωικό! 

* Η Μαρούλα Παπαευσταθίου – Τσάγκα είναι Σύμβουλος Εκπαίδευσης, Διδάκτωρ Ιστορίας.