Να μπει όριο ηλικίας στους Μητροπολίτες!

 Με αφορμή την παραίτηση του Θεσσαλονίκης Ανθίμου, ενός σπουδαίου ιεράρχη, με σημαντική και ουσιαστική προσφορά στον Ορθοδοξία και στον Ελληνισμό και με αγώνες πολλούς στην πλάτη του, τις παραιτήσεις του Παραμυθίας Τίτου και του Φλωρίνης Θεόκλητου που ακολούθησαν, αλλά και τη συνεχιζόμενη φημολογία για αποχώρηση άλλων γερόντων Μητροπολιτών, άνοιξε για μια ακόμη φορά η συζήτηση περί ορίου ηλικίας των Αρχιερέων, κάτι, που ισχύει για τους ιερείς. Μάλιστα είχε θεσπιστεί για ένα διάστημα η συνταξιοδότηση των Αρχιερέων, επί Ιερωνύμου του Α’, στις αρχές της δεκαετίας του 1970, αλλά, τελικά, δεν διατηρήθηκε, λόγω διάφορων αντιδράσεων. Άλλες, εποχές και άλλες συνθήκες, όμως, τότε.

Ας μας επιτραπεί και εμάς των ταπεινών να εκφράσουμε τη γνώμη μας επί του θέματος αυτού. Έχουν διατυπωθεί πολλές απόψεις  με κάποιους να τάσσονται υπέρ και άλλους κατά του ορίου ηλικίας. Βασικό επιχείρημα όσων τάσσονται κατά της θέσπισης του ορίου ηλικίας, επικαλούμενοι αναφορά των Ιερών Κανόνων στην ισοβιότητα των Επισκόπων, είναι ότι η Εκκλησία έχει τους δικούς της πνευματικούς κανόνες και πως η ικανότητα ενός Μητροπολίτου κρίνεται από τη δυνατότητά του να τελεί τη Θεία Ευχαριστία.

Γίνεται σ' αυτό το σημείο, κατά τη γνώμη μας, μια παρανόηση, που θέλουμε να πιστεύουμε ότι δεν είναι εσκεμμένη. Η συνταξιοδότηση δεν αφορά στη λειτουργική και πνευματική ζωή, η αρχιεροσύνη, όπως και η ιεροσύνη, είναι αδιάλειπτη και ανεξάντλητη. Και εφόσον ο ηλικιωμένος Μητροπολίτης αντέχει, δεν τον έχουν εγκαταλείψει οι δυνάμεις του, μπορεί να έχει ενεργή λατρευτική παρουσία. Η συνταξιοδότηση αφορά στο διοικητικό μέρος, που σαφώς είναι κρίσιμο και έχει να κάνει με ανθρώπινους θεσμούς και όχι με θείους.

Υπάρχουν παραδείγματα Αρχιερέων, που παρά το προχωρημένο της ηλικίας του, εμφανίζουν μια απρόσμενη δυναμική. Αυτό, όμως, δεν είναι ο κανόνας, αλλά η εξαίρεση και συμβαίνει σε ελάχιστες και όχι στις περισσότερες περιπτώσεις. Άλλωστε, αν κάποιον τον προλαβαίνουν τα χρόνια, όποια ψυχική διάθεση και αν έχει, όποια ευεξία και να αισθάνεται, θα προκύπτουν, εκ των πραγμάτων, σωματικές δυσκολίες και δυσχέρειες. 

Και αυτό δεν είναι θέμα, όπως ενδεχομένως, να πουν κάποιοι, ρατσιστικής προσέγγισης, αλλά για όλους μας κλείνει κάποτε ο κύκλος δράσης μας. Και βέβαια, όταν συμβαίνει αυτό αξίζει με σεβασμό και ευαισθησία να αντιμετωπιζόμαστε.

Υπάρχουν και Μητροπολίτες, που συναισθανόμενοι το βάρος των υψηλών ευθυνών τους, αποσύρονται μόνοι τους, όταν έρθει το πλήρωμα του χρόνου. Βέβαια δεν  σημαίνει ότι οι νεότεροι σε ηλικία αποδεικνύονται πάντα πιο αποτελεσματικοί ή ενεργητικοί, αλλά κάτι τέτοιο δεν αποτελεί δικαιολογία να παραμένει τελματώδης η κατάσταση.

Άλλωστε, σε καίριους διοικητικούς τομείς (Πανεπιστήμια, Δικαιοσύνη, Σώματα Ασφαλείας, κ.λπ.) επέρχεται υποχρεωτική συνταξιοδότηση των προσώπων, έστω και αν ακόμα, μπορεί να είναι παραγωγικά. Δεν συμβαίνει, δυστυχώς αυτό σε διάφορους Οργανισμούς, όπου τοποθετούνται επικεφαλής συνταξιούχοι, και θα πρέπει η Πολιτεία να το διαχειριστεί κατάλληλα αυτό το ζήτημα. 

Συχνά είναι τα δημοσιεύματα, όχι μόνο τον τελευταίο καιρό, αλλά και παλαιότερα, που κάνουν λόγο για διαλυμένες Μητροπόλεις, όπου διάφοροι, εκμεταλλευόμενοι την αδυναμία γερόντων Μητροπολιτών να ασκούν πλήρως και επαρκώς τα διοικητικά τους καθήκοντα, ενεργούν αυθαίρετα και πολλές φορές αδιάντροπα, εξυπηρετώντας ευτελή συμφέροντα και άνομες σκοπιμότητες και η κάθε τοπική Εκκλησία, που βρίσκεται σ' αυτή την ανεμοζάλη, εμφανίζει εικόνα κατάπτωσης, με ό,τι συνεπάγεται αυτό. Και δεν πρόκειται για ένα προσωπικό ζήτημα, αλλά έχει αντίκτυπο σε ολόκληρη τη ζωή της Εκκλησίας και κλονίζει την εμπιστοσύνη των πιστών προς τα στελέχη της.

Σε καμία περίπτωση, βέβαια, δεν πρέπει να επηρεάζεται η πίστη τους, γιατί οι κληρικοί  υπόκεινται στις ανθρώπινες αδυναμίες και παρασύρονται από αυτές, ενώ η Εκκλησία έχει ιδρυτή της και κεφαλή της και καθοδηγητή της τον Χριστό και σκοπό της τη λύτρωση και τη σωτηρία των ανθρώπων.

Η φοβερή κρίση, που μαστίζει την εποχή μας, έχει οδηγήσει τον κόσμο σε αδιέξοδο και έχει πλημμυρίσει τις καρδιές μας από εύλογη αγωνία, καθώς ο ορίζοντας συνεχώς ζοφώνεται και τα σύννεφα σωρεύονται απειλητικά για την κοινωνία. Σ' αυτό το περιβάλλον τα στελέχη της Εκκλησίας οφείλουν να έχουν το σφρίγος να αποδεικνύουν καθημερινά ότι ο Χριστιανισμός δεν είναι ξεπερασμένος και ατροφικός. Και ανανεωμένα να δίνουν το ζωντανό μήνυμα, ότι, όπως έχουν έλθει τα πράγματα η απογοήτευση, που νιώθουμε δεν κατανικιέται παρά μόνο με ριζικές ανασυνθέσεις της ζωής μας κάτω από το πρίσμα της Ευαγγελικής αγάπης. Ο μονόδρομος της αγάπης θα σώσει τον κόσμο.

Άρα, λοιπόν, προς αυτή την κατεύθυνση, την οποία εγγυάται και κηρύττει και εφαρμόζει ο Χριστός, οφείλει να είναι προσανατολισμένο το στελεχιακό δυναμικό της Εκκλησίας και όχι στην εξασφάλιση, μέχρι θανάτου, μιας διοικητικής θέσης. Το μόνο σίγουρο είναι ότι κοντά στην ζωογονημένη προοπτική της Εκκλησίας, μπορούμε να ελπίσουμε για κάτι. Ειδάλλως όλα μιλούν για που τραβάμε και τι μας περιμένει.